wtorek, 25 października 2016

Alternanthera sessilis - Mukunuwena, Ponankani, Alternantera bezszypułkowa


  English version

      KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA

  Alternanthera sessilis jest niewielką, wieloletnią rośliną z rodziny szarłatowatych, pospolicie rosnącą w wielu regionach o wilgotnym, tropikalnym lub subtropikalnym klimacie, na całej planecie. Jej pochodzenie nie jest pewne, ale w Indyjskich tekstach Ajurwedy wspomniana była już ok. 1000 lat p.n.e., kiedy to Caraka przypisywał całą roślinę na poprawę pamięci i zdolności inteligentnego myślenia, jak i do stosowania zewnętrznego w celu zachowania zdrowej i pięknej cery, i używał ją jako składnika ożywczych toników. Obecnie roślina ta jest popularnie używana jako zioło lecznicze w Indiach, stosowane na dolegliwości żołądkowe i wątrobowe, jak również dla poprawy zdrowia oczu, skóry i włosów. A w stanie Tamil Nadu i na Sri Lance jest jednym z najpopularniejszych warzyw, często sprzedawana w pęczkach na lokalnych straganach. Alternanthera sessilis i blisko z nią spokrewnione i podobnie wyglądające gatunki jak Alternanthera philoxeroides, Alternanthera nodiflola i Alternanthera brasiliana, a także i te mniej podobne jak Alternanthera pungensAlternanthera bettzickianaAlternanthera ficoidea i Alternanthera sissoo. Są również używane jako warzywa i zioła lecznicze w wielu innych krajach, na różnych kontynentach.
   Alternanthera sessilis lubi wilgotne, bagniste tereny, jednak łatwo adaptuje się nawet w bardzo suchych warunkach. Ale w zależności od środowiska jej pokrój znacznie się różni, od formy wzniosłej do całkowicie płożącej. I wielkość i kształt jej liści również się zmienia, od bardziej owalnego do podłużnego. Może to prowadzić do pomyłki z innymi, podobnymi gatunkami Alternantery (z którymi może się ona łatwo krzyżować tworząc hybrydy), ale jako że wszystkie one są jadalne i posiadają te same właściwości lecznicze, nie powoduje to żadnego ryzyka.
   Alternanthera sessilis i Alternanthera brasiliana  występują także w odmianach o czerwonych liściach, które sa często sadzone w tropikalnych ogrodach jako rosliny ozdobne, ale są one również jadalne i zdrowe. A zarówno zielonolistna jak i czerwonolistna odmiana gatunku Alternanthera reineckii, są popularne na całym świecie jako rośliny akwariowe.
  Ale podczas gdy Alternanthera sessilis jest bardzo ceniona jako warzywo i lek zielarski, jest ona często również uciążliwym, inwazyjnym chwastem, w tropikalnych rejonach. Szczególnie w podmokłych miejscach, takich jak pola ryżowe, gdzie rozmnaża się ona niesamowicie szybko, poprzez swoje nasiona.
  Najpopularniejszymi potocznymi nazwami Alternanthery sessilis w języku angielskim są : Sessile Joyweed, Dwarf Copperleaf, Carpet Weed i Water Amaranth. Można by jej więc nadać polską nazwę Bezszypułkowa Wesołka lub Siedząca Wesołka, Karłowaty Miedzianyliść, Dywaniasty Chwast albo Wodny Amarantus. Ja jednak wolę nazwy Mukunuwena i Ponankani lub Ponangani, czyli lekko spolszczone wersje najpopularniejszych nazw tego warzywa-zioła, w kulturze Lankijskiej i Tamilskiej. Bo to właśnie na Sri Lance i na południu Indii roślina ta jest obecnie najczęściej używana, i tam rozwinęła się najmocniej jej kulinarna tradycja, i wyrafinowane receptury właśnie stamtąd najbardziej rozsławiają to zdrowe warzywo na inne zakątki świata. Alternanthera sessilis tłumaczy się dokładnie jako Alternantera bezszypułkowa, ale na polskiej wikipedii podana jest również dla niej nazwa Krąglatka bezogonkowa.
  Poniżej wymienię inne popularne, potoczne nazwy Alternanthery sessilis używane w różnych językach : Brede Chevrette, Magloire (Francuski), Periquito-sessil, Perpetua (Portugalski), Rumput Aur, Karemah Bukit, Keremuk, Daun Keremak (Malajski), Ponnankanni, Ponnanganni, Ponnanganni Keraai, Ponnannkannikkirai (Tamilski), Horngtyang Wu (Tajwan), Matsyaksi, Matsyaakshi, Matsyagandhaa, Matsyaadini, Minaakshi, Bahli, Gandali, Gartkalambukaa, Vaahlikaa (nazwy ajurwedyjskie), Machhechhi, Paanachooni (nazwy Unnani), Gudari Sag, Garundi (Hindi), Jalajambo (Gujarati), Sanchesak, Salincha Sak, Chanchishak, Haicha (Bengalski), Honagonne Soppu, Honugonesoppu (Kannada), Kozuppa, Meenamgani (Malayalam), Kanchari (Marathi), Phakchet (Manipuri), Madsagandha (Oriya), Ponnanganti Koora, Ponnagantikura (Telugu), Mukunuwenna (Sinhalese), Bengroo, Waglon (Pakistan), Daun Tolod (Indonezja), Lian Zi Cao, Bai Hua Zi (Chiny), Tsuru-nogeito (Japonia), Lupo (Wyspa Panay), Bunga-bunga (Tagalog), Abisrana (Illocano), Karitana (Visayan), Mata Kura (Maori), nDatawuli (Sierra Leone), Tosre, Abanase-abanase (Ghana).
   Alternanthera sessilis posiada sporo botanicznych synonimów, takich jak : Telanthera amoena, Gomphrena sessilis. Alternanthera triandra i Alternanthera denticulata, ale obecnie trudno jest natrafić na użycie któregokolwiek z nich.


   Tutaj jest mój filmik o A. sessilis - https://www.youtube.com/watch?v=DzyRxaOGDBc&t=16s

   
           UPRAWA I ZBIÓR

   Alternanthera sessilis jest wieloletnią ale krótkowieczną rośliną tropikalną, niekiedy występującą jako roślina jednoroczna. Na przykład w rejonach z sezonem na tyle zimnym aby ją zabić (-1*C), lub ekstremalnie suchym. Potrafi dorastać do metra wysokości i do sporo ponad metra szerokości. Jest ona rośliną o pokroju częściowo wznoszącym, częściowo płożącym lub zwisającym. Najlepiej rośnie na żyznych, wilgotnych glebach i uznawana jest nawet za roślinę na wpół wodną (potrafi rosnąć zanurzona w wodzie do metra głębokości, ale raczej przez krótki okres niż na stałe). Ale co zaskakujące, potrafi również rosnąć w bardzo suchych warunkach. Jej liście mogą mieć długość od 2 do 8 cm, i kształt od szeroko owalnego po lancetowaty. Istnieje czerwonolistna odmiana Alternanthery sessilis, łatwo mylona z czerwonolistną (purpurową) odmianą Alternanthery brasiliana. A także dwubarwne formy A. sessilis, z białymi lub żółtymi liniami na liściach, znaleźć można w hodowli jako rośliny ozdobne, które są jadalne tak samo jak te zielonolistne.
  Roślina ta potrafi rosnąć na różnych glebach, w różnych warunkach w rejonach o klimacie tropikalnym lub subtropikalnym. Ale przeważnie występuje w miejscach podmokłych, jak bagna, okolice stawów, brzegi rzek, strumieni, wilgotne łąki i obrzeża lasów. Na suchszych terenach, potrafi przetrwać krótkotrwale braki wody, ale czym mniej może czerpać wody z gleby tym wolniejszy będzie jej wzrost. Tak więc w celu użycia jako świeże warzywo, A. sessilis potrzebuje stałego, dobrego dostępu do wody, w przeciwnym wypadku jej liście będą małe i łykowate. Ale nawet rosnąc przy dostatecznej ilości wody ale w silnym nasłonecznieniu, jej liście będą twarde pomimo swojej wielkości. Dlatego aby otrzymać ładne duże, soczyste i chrupiące liście, należy tej roślinie dostarczyć dobrej kompostowej gleby, dużo wody, półcień i wysokie temperatury. Szczytowe pędy z młodymi liśćmi, są zawsze delikatniejsze i bardziej soczyste od tych starszych, dlatego są najlepsze do zbioru, ale też i najszybciej więdną. Więc jeśli od rośliny do kuchni jest długa droga, lepiej jest zbierać całe długie pędy lub nawet całe rośliny (starsze, twardsze liście nie są zbyt dobre do jedzenia na surowo, ale są wciąż są dobre do ugotowania). Dzięki temu będą one świeższe przez dłuższy czas, szczególnie jeśli umieścimy je w wodzie.
   Nawet w wysokiej temperaturze, i nawet bardzo mały kawałek łodygi, pozostawiony w wodzie na dłuższy czas. Raczej wypuści korzenie i nowe listki, niż zacznie więdnąć i gnić. Te silne zdolnosci przetrwania Alternanthery sessilis, są łatwo zauważalne kiedy próbujesz się jej pozbyć ze swojego ogrodu. Drobny kawałek złamanego pędu szybko wypuści korzenie z międzywęźli, jeśli będzie leżał na wilgotnym podłożu. A wyrwane rośliny wyrzucone na stertę kompostu będą wspaniale rosnąć, zamiast umrzeć pod stertą innych, gnijących chwastów. Dlatego aby uniknąć tysięcy siewek, wyrastających z każdego zakątka twojego, najlepiej jest nie pozwolić temu warzywu zakwitnąć i i rozsiewać swoje nasiona. Ponieważ potrafi ono naprawdę łatwo stać się uciążliwym chwastem, zarastającym inne niewielkie rośliny w krótkim czasie.
   Jeśli planujemy przechowywanie i użycie tej rośliny w postaci ususzonej, na przykład do sporządzania naparów. Najlepiej jest zbierać rośliny ze stanowisk suchych i silniej nasłonecznionych. Zawierają one mniej wody, więcej substancji bioaktywnych i suszą się łatwiej i właściwiej. Bez efektu więdnięcia i zagniwania, który morze występować podczas suszenia soczystych i delikatnych młodych bujnych pędów.
  Ważnym jest aby zbierać dziko rosnące rośliny jedynie z czystego środowiska, ponieważ wszystkie gatunki Alternanthery łatwo akumulują metale ciężkie ze skażonych gleb.
   Pomimo że nieznana jako taka, roślina ta jest perfekcyjną do domowej hodowli. Rośnie dobrze i jest smaczna w zacienieniu, potrafi przetrwać bez wody nawet podczas najdłuższego urlopu (nawet jeśli zwiędnie i zgubi liście, to szybko odrodzi się po podlaniu). I w przeciwieństwie do wielu liściastych warzyw jest rośliną wieloletnią, i nigdy nie zamienia się w mizerną łodygę kwiatowa jak szpinak lub sałata. Młode pedy Alternanthery sessilis mogą być zbierane na okrągło przez cały rok. Dlatego polecam ją gorąco wszystkim, szczególnie jako świeże warzywo liściaste do domów w rejonach o klimacie umiarkowanym.



        ZASTOSOWANIE KULINARNE

  Młode, delikatne liście i czubki pędów Alternantery bezszypułkowej, są bardzo smaczne jako świeże warzywo. Mają łagodny smak, zbliżony do szpinaku, i są dobrym dodatkiem do kanapek i sałatek. Zarówno szczyty pędów jak i starsze, twardsze liście, nadają się dobrze do gotowania. Używane są w sosach i zupach, potrawach typu  stir fried, dodawane do omletów, lub podawane jako dodatek podobnie jak szpinak. A. sessilis pełni ważną rolę w kuchni Tamilskiej i Lankijskiej, zwana jest tam głównie jako Ponnanganni Keraai i Mukunuwenna, często gotuje się ją z soczewicą, używa jako składnik potraw curry, a nawet i dodaje do pizzy.

     
         ZASTOSOWANIE KOSMETYCZNE

  Kosmetyczne zastosowanie Alternantery sessilis ma bardzo długą tradycję, zanotowaną już ok. 3000 lat temu w Ajurwedyjskich tekstach. Caraka, często zwany ,, ojcem medycyny '', przypisywał wtedy całą roślinę do użytku zewnętrznego dla piękna i zdrowia cery. A nazwa tego zioła w języku Tamilskim - Ponnankanni (Pon aagum kaan nee), tłumaczy się jako ,, Twoje ciało dostanie złotego połysku ''. Na południu Indii i na Sri Lance, wierzy się że regularne spożywanie Alternanthery sessilis, przynosi skórze piękny złoty kolor, tak samo jak w Europie mówi się o jedzeniu marchewki. I nie mam w te twierdzenia najmniejszej wątpliwości, jako że oba te warzywa zawierają dużo karotenu - naturalnego pomarańczowego barwnika (zielony chlorofil maskuje go jednak w liściach A. sessilis, dlatego nie maja one takiego koloru jak korzeń marchewki). I barwnik ten, dostarczany z diety, nagromadza się w ludzkiej tkance tłuszczowej. Tak więc im dłużej i im więcej spożywamy warzyw bogatych w karoten, tym więcej złocisto-pomarańczowego koloru zgromadzone będzie pod naszą skórą, nadając jej widoczną zmianę. Karoten jest również dobrym przeciwutleniaczem, dlatego pomaga utrzymać skórę zdrową. Liście Ponankani zawierają również wiele innych związków organicznych dobrze wpływających na nasze zdrowie (witaminy A1, B2, C, fitosterole, polifenole), zwalczających infekcje, stany zapalne, i odżywiających i rewitalizujących skórę. Zarówno od wewnątrz, kiedy po spożyciu oczyszczają krew. Jak i z zewnątrz, użyte w formie okładów ze zmiażdżonych liści, wyciśniętego soku, wywarów, naparów itp..
   Na Sri Lance i w Tamil Nadu, Alternanthera sessilis używana jest dla poprawy wzrostu włosów, sporządza się z niej Thailam - ziołowy olejek do włosów, używany również do pielęgnacji skóry. W Chinach roślina ta używana jest w ziołowej recepturze, maści na odrastanie włosów. W dokumencie aplikacji patentu dla tej receptury (opartej na preparacie Tradycyjnej Chińskiej Medycyny), jej twórca Zhiuan Tian twierdzi że : ,, Ekstrakt z Alternanthery sessilis dodany do kosmetyków, potrafi zapobiegać lipsotrichii [utracie włosów], przynosi lśniące i czarne włosy [wiadomo że mowa tu o chińczykach a nie blond kaukazyjczykach] i ma widoczną skuteczność w leczeniu z żółtych i białych włosów, bladej karnacji i wysuszonej skóry spowodowanej brakiem witamin i mikroelementów niezbędnych dla ciała. Ze względu na fakt zdolności stymulacji tworzenia melaniny włosów posiada dobrą efektywność w leczeniu alopecii areata [łysienie plackowate].''
   Zioło to jest również używane jako składnik tradycyjnych kosmetyków do malowania oczu, typu Kajal lub Kohl.


          ZASTOSOWANIE MEDYCZNE
 
   Alternanthera sessilis należy do roślin o najdawniej zanotowanym zastosowaniu medycznym. Jej właściwości lecznicze opisane zostały w Indiach, w Ajurwedyjskich tekstach Caraki ok. 1000 lat p.n.e., Sushruty ok. 600 p.n.e., i w XVI wiecznej Bhava Prakasha. W dzisiejszych czasach roślina ta jest popularna jako warzywo i zioło lecznicze w Indiach, na Sri Lance, w Bangladeszu i Pakistanie. Znana jest również ze swoich walorów zdrowotnych w wielu innych tropikalnych krajach dookoła świata, tak samo jak pokrewne jej gatunki Alternanthery. Obecnie można również znaleźć całkiem sporo wyników naukowych badań nad właściwościami medycznymi A. sessilis, przeprowadzonych w Indiach (większość publikacji), Pakistanie, na Sri Lance, w Tajlandii, Malezji i na Filipinach. Jednak pomimo potwierdzenia posiadania leczniczych właściwości, zioło to wciąż pozostaje głównie używane w ziołolecznictwie ajurwedyjskim i ludowym. Prawdopodobnie ze względu na fakt że w większości regionów tych Południowo Azjatyckich krajów, roślina ta jest tak powszechna i tak często spożywana, że nikt nie kupowałby tam leków z niej sporządzonych. Dlatego świat współczesnej, rządzonej przez pieniądze medycyny, generalnie nie jest zainteresowany stosowaniem tego zioła w leczeniu.

  W literaturze Siddha (tradycyjny system medyczny Indii Południowych i Sri Lanki) Alternanthera sessilis opisywana jest jako lek typu Kaya Kalpa, czyli taki który zapobiega i leczy przewlekłe choroby i odmładza ciało, i dlatego jest ważnym składnikiem diety. Caraka przypisywał całą roślinę dla poprawy pamięci i zdolności intelektualnych, i do użytku zewnętrznego dla zdrowia i piękną skóry, a także używał jej jako składnik rewitalizujących toników. Sushruta używał tego zioła w połączeniu z Convolvulus pluricaulis i kalcynowanym złotem, w recepturze którą przypisywał dzieciom, dla pobudzenia ich rozwoju fizycznego, wytrzymałości i intelektu. Osoby praktykujący Ajurwedę opisują to zioło jako gorzkie, sciągające i cierpkie (osobiście uważam że żadna z tych właściwości nie jest bardzo intensywna u A. sessilis), chłodzące, przeciwbiegunkowe i przeciwgorączkowe, użyteczne w stanach zanieczyszczenia kapha i pitta organizmu.
   Alternanthera sessilis w 100g świeżych liści zawiera 80g wody, 11.8g weglowodanów, 4.7g protein, 2.1g błonnika, 0.8g tłuszczu, 146mg wapnia, 45mg fosforu, 16.7mg żelaza, i dostarcza 60 kcal. Roślina ta jest również bogata w karoten 1926 mcg/100g, chlorofil A 659.5µg/g i chlorofil B 261 µg/g, witaminy A i C, oraz zawiera ryboflawinę, niacinę, mangan 87 mg/kg, magnez 294 mg/kg, sód 3580 mg/kg, potas 6240 mg/kg, miedź 14.5 mg/kg i cynk 45 mg/kg.
  Wiele bioaktywnych zwiazków chemicznych zostało zidentyfikowane w tkankach Alternantery sessilis, m.in. : triterpenes alpha-spinasterol, beta-spinasterol, stigmasterol, campesterol, lupeol, beta-sitosterol, kwas oleanolowy i jego pochodne i nasycone (aliphatic) estry, ellagic acid, myristic acid, palmitic acid, stearic acid, linoeic acid, oleic acid, ricinoleic acid, phenolic acid, ascorbic acid, alpha i beta tocopherols, nonacosane, handianol, saponiny, alkaloidy, związki fenolowe, polifenole, flawonole, triterpenoidy, garbniki, 24-methylenecycloartanol, cycloeucalenol, 5α-stigmasta-7-enol.
   A. sessilis posiada wiele właściwości leczniczych opisywanych jako : ochraniające wątrobę, przeciwutleniające, oczyszczające krew i detoksykacyjne (skutecznie zwalcza wolne rodniki i chelatuje jony metali), przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, stymulujące laktację, przeciw wrzodowe, stymulujące tworzenie nowych krwinek, przeciw anemiczne, żółciopędne, moczopędne, oftalmiczne, nootropowe (poprawiają zdolnosci intelektualne i pamięć), przeciw hiperglikemiczne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne (histaminergiczne - czyli regulujące poziom histaminy), wspomagające leczenie ran, obniżające temperaturę krwi, w większych ilościach przeczyszczające,
   Alternanthera sessilis znacznie zwiększa ilość płytek we krwi, co jest bardzo pomocne w leczeniu zaburzeń małopłytkowości i krwawień podczas infekcji wirusa dengi, i pomaga uniknąć transfuzji płytek krwi.


   W celach leczniczych  Alternanthera sessilis jest zazwyczaj po prostu zjadana na świeżo lub gotowana, ale jest ona również suszona i spożywana w formie sproszkowanej, naparu lub odwaru. Cała roślina jest stosowana jest w leczeniu takich chorób jak :

- dolegliwości żołądkowo-jelitowe, niestrawność, bóle brzucha, uczucie pieczenia, wzdęcia spowodowane nadmiarem gazów żołądkowych, mdłości, wymioty, biegunka, czerwonka, wrzody i stany zapalne. W Ghanie wywar z dodatkiem odrobiny soli przyjmowany jest w celu zatrzymania krwawych wymiotów.

- schorzenia wątroby i śledziony, żółtaczka, zapalenie wątroby, splenomegalia (powiększenie śledziony), zaburzenia przepływu żółci

- schorzenia płuc, astma, bronchit, ucisk w klatce piersiowej, gruźlica, krwioplucie
 
- infekcje i stany zapalne nerek i układu moczowego, ostre i przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie pęcherza, stranguria (skąpe i bolesne oddawanie moczu)

- dolegliwości oczu, zaburzenia wzroku, zamglone widzenie, oftalmia (zapalenie spojówek lub gałek ocznych). W Tamil Nadu na południu Indii, zioło to jest tradycyjnie używane w leczeniu ślepoty zmierzchowej (nyktalopia), liscie są gotowane i jedzone razem z normalnymi posiłkami, przez 20-30 dni. Popularne powiedzenie z tradycji tamilskiej, mówi że roślina ta potrafi przynieść wyrazistość wzroku, umożliwiającą widzenie gwiazd nawet w pełni dziennego światła, jeśli jest spożywana cyklicznie tak jak wspominano w tradycyjnej literaturze. Odwary z A. sessilis używane są do przemywania oczu.

- choroby infekcyjne : zapalenie gardła, przeziębienie, gorączka, malaria (w Chhattisgarh w Indiach, szklanka wywaru z całej rośliny jest przyjmowana dwa razy dziennie przez trzy dni w celu wyleczenia malarii), czyraki, trąd i inne uporczywe choroby skórne. Wodne ekstrakty z blisko spokrewnionej Alternanthery philoxerioides wykazały działanie hamowania mnożenia wirusa HIV i gorączki krwotocznej.

- choroby weneryczne, rzeżączka, upławy

- w celu uśmierzania bólów, bólu głowy, bólu zęba, nerwobólu, a także świądu. W Nigerii zmiażdżone ziele tej rośliny używane jest na bóle głowy i zawroty, a sok z liści wciągany jest nosem w celu wyleczenia nerwobólu.

- na Tajwanie zioło to używane jest do zwalczania depresji, w Bangladeszu i innych częściach Azji w celu pozbycia uczucia zmęczenia, znużenia, rozleniwienia i senności. W Chinach Alternanthera philoxeroides nazywana Kongxinxian, używana jest w leczeniu zapalenia mózgu typu B.

- jako antidotum na ukąszenia węży i użądlenia skorpionów. W Indiach i Senegalu łodygi z liśćmi są suszone i mielone na proszek, który przykładany jest w miejsca ukąszeń węży.

- w celu zwiększenia wydzielania mleka przez karmiące matki

- w zwalczaniu dolegliwości poporodowych, gorączki połogowej, wypadania odbytnicy i przetoki odbytu

- dla powstrzymania karcynogenezy i prewencji przeciwrakowej

- w Pakistanie zioło to spożywane jest w celu poprawy męskiej potencji seksualnej. W Bangladeszu używane jest w leczeniu niskiej ilości wytwarzanych plemników.

- zioło to używane jest również w leczeniu anemii, cukrzycy, nadciśnienia, hemoroidów, chorób krwi oraz przeciw robakom pasożytniczym


    Alternanthera sessilis jest także często stosowana do użytku zewnętrznego :

- świeże zmiażdżone liście używane są w formie okładów na ; czyraki, wrzody, zwichnięcia, oparzenia, dermatozy, trądzik, różę, ostre zapalenie spojówek, grzybice, stany zapalne. Pasta jest używana do usuwania kolców i innych obiektów z ciała, oraz w leczeniu przepukliny.

- liscie mogą być również używane jako plaster na rany i choroby skóry

- odwary są stosowane do obmywania ran a sok jest wyciskany z liści bezpośrednio na rany

- lecznicze lotiony są również sporządzane z A. sessilis do leczenia beri-beri i gorączki

- olejowe maceraty na zainfekowane rany były wytwarzane z A. sessilis w Indiach już w XVI w. . Ponnanganni Thailam oil jest bardzo popularny w Tamil Nadu, używany jest do pielęgnacji włosów i skóry, obniżania podwyższonej temperatury ciała i uśmierzania bólów głowy wywołanych letnimi upałami. A także dodawany jest do kąpieli w celu zrelaksowania ciała i oczu.

- roślina ta jest również po ususzeniu i sproszkowaniu używana jako posypka na rany

-  W Sierra Leone odwary z liści i łodyg używane są do kąpieli dla dzieci a ,, pełna dłoń odwaru jest także podawana do wypicia przed każdą kąpielą '', w celu wzmocnienia ich.


   Niektórzy autorzy piszą że Alternanthera sessilis jest używana jako środek aborcyjny. Informacje z drugiej albo trzeciej ręki o używaniu tej rośliny w celu wywołania poronienia są niewłaściwe, ponieważ są zwodniczą półprawdą. Mogą one wywołać strach i unikanie tej rośliny przez kobiety w ciąży, co jest dużą stratą biorąc pod uwagę wszystkie wartości odżywcze, którego to zdrowe zioło-warzywo dostarcza. Ale znaleźć można nie tylko relacje kobiet, mówiących że A. sessilis jest dobrym i zdrowym składnikiem regularnej diety ciążowej. Ale także informacje z poważnych źródeł [12], oznajmiające że liscie tej rośliny są faktycznie używane w Afryce '' dla powstrzymania zagrożenia aborcji '', oraz że w Ghanie '' Zmiażdżone liście formowane są w małe kulki; kulka dodawana jest do zupy palm-nut [zupa z nasion palmy olejowej] i podawana kobiecie w ciąży, której płód zagrożony jest poronieniem ''. Niemniej jednak zioło to zawiera fitosterole, których nadmiar potrafi prowadzić do zaburzeń hormonalnych, dlatego należy zachować rozwagę w jego spożywaniu. Szczególnie w najwrażliwszych okresach pierwszych i ostatnich dni ciąży.
    Alternanthera repens dosyć blisko spokrewniona z A. sessilis, jest używana w Ghanie '' jako lewatywa na bóle brzucha u ciężarnych kobiet; w połączeniu z pewnymi składnikami, działa jako środek poronny. '' [1].  S. O. Olagbende – Dada i A. S. Peters napisali w dokumencie swoich badań nazwanym '' Abortifacient effect of Alternanthera repens in female albino rats '', że : '' Alternanthera repens jest jedną z roślin zanotowanych jako używane przez tradycyjne akuszerki w celu ułatwiania porodu i wywoływania aborcji. Dwa ekstrakty z tej rośliny testowane były na ciężarnych szczurach albinosach w różnych stanach zaawansowania ciąży. Wyniki badań wykazują że użyte ekstrakty posiadają właściwości poronne konkretnie w okresie bliskim terminowi porodu, uwierzytelniając zastosowanie tego środka dla wspomagania porodu. ''

   W Kenii Alternantera sessilis używana jest w weterynarii. Surowe ekstrakty z A. sessilis wykazały działanie larwobójcze przeciwko larwom komarów.
























































     ALTERNANTHERA BRASILIANA (syn. Alternanthera dentata) -  PURPLE LEAFED VARIETY














       ALTERNANTHERA  REPENS (syn. Alternanthera pungens) - VARIEGATED VARIETY






    Źródła

'' Vegetables '' - G. J. H. Grubben, PROTA 2004
'' Medicinal Plants of the Asia Pacific: Drugs for the Future ? '' - Christophe Wiart, World Scientific 2006
'' Indian Herbal Remedies '' - C, P. Khare, Springer Science & Business Media 2011
'' Indian Medicinal Plants '' - C. P. Khare, Springer Science & Business Media 2008
'' Medicinal Plants and Traditional Medicine in Sierra Leone '' - Dr. Cyrus Macfoy, iUniverse 2013
'' Ayurvedic Pharmacopoeial Plant Drugs '' - C. P. Khare, CRC Press 2015
'' Encyclopedic Reference of Traditional Chinese Medicine '' - Yang Xinrong, Springer Science & Business Media 2003
'' Medicinal Plants of the Philippines '' - Dr. Eduardo Quisumbing, Katha Publishing 1978
'' Medicinal Plants (Indigenous and Exotic) Used in Ceylon '' - D. M. A. Jayaweera, The National Science Foundation, Sri Lanka, Colombo 2006

    IN VITRO ANTIOXIDANT AND FREE RADICAL SCAVENGING ACTIVITY OF ALTERNANTHERA SESSILIS - Archana Borah, R. N. S. Yadav and B. G. Unni
  '' Some Medicinal Plant Species of Asamagbe Stream Bank Vegetation, Forestry Research Institute of Nigeria '' - Ibadan J.O. Ariwaodo, E.C. Chukwuma and K.A. Adeniji
  '' Extraction and degradation of chlorophyll a and b from Alternanthera sessilis '' - M.A.M. Jinasena, A.D.U.S. Amarasinghe , B.M.W.P.K. Amarasinghe and M.A.B. Prashantha
  '' GC-Ms Analysis of Aqueous Leaf Extract of Alternantera Sessilis '' - K.S Leela Vinodh, B. Senthil Kumar, Department of Zoology, Thiruvalluvar University, Serkkadu, Vellore-632 001, Tamil Nadu, India
  '' Antimicrobial and wound healing activities of leaves of Alternanthera sessilis Linn '' - Sunil S. Jalalpure, Nitin Agrawal, M.B. Patil, R. Chimkode, Ashish Tripathi
  SCREENING THE INVITRO ANTHELMINTIC ACTIVITY OF ALTERNANTHERA SESSILIS LEAVES Vennila V and Nivetha R

http://link.springer.com/article/10.1186/1472-6882-14-169
http://www.apjtb.com/zz/2012s1/83.pdf
http://www.scipers.com/ePaper-View-12624728=%D8%AA%D9%88%D8%AC%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87-ethnopharmacological-%D8%A7%D8%B2-Alternanthera-sessilis-%DB%8C%DA%A9-%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87.html
http://www.ijpsrjournal.com/File_Folder/71-74.pdf
http://www.ijabpt.com/pdf/9062-Sudurshan%20(1).pdf
http://ijupbs.com/Uploads/24.%20RPA1300146.pdf
https://www.hindawi.com/journals/ecam/2013/845172/
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4209046/
http://www.ejpmr.com/admin/assets/article_issue/1456728086.pdf
http://www.iisc.ernet.in/~currsci/dec102006/1517.pdf
http://www.ijpi.org/wp-content/uploads/may2013/11.pdf
www.irjponline.com/admin/php/uploads/1052_pdf.pdf
http://www.pvj.com.pk/pdf-files/35_1/58-62.pdf
http://www.jpsr.pharmainfo.in/Documents/Volumes/Vol3Issue06/jpsr%2003110607.pdf
http://pharmacologyonline.silae.it/files/newsletter/2011/vol1/098.rajan.pdf
http://www.apjtcm.com/zz/2012s1/92.pdf
http://www.jclmm.com/qk/20133/10.pdf
http://www.scientific-journals.co.uk/web_documents/2010104_medicinal_plants_usage.pdf
http://www.idosi.org/ajbas/ajbas5(3)13/4.pdf
http://nopr.niscair.res.in/bitstream/123456789/11507/1/IJTK%2010(2)%20296-303.pdf
http://www.innspub.net/wp-content/uploads/2015/02/JBES-Vol6No2-p187-198.pdf
http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.3109/08820139.2013.789909?journalCode=iimm20&
https://www.researchgate.net/profile/DrThomas_M_Walter/publication/263085590_REVIEW_OF_ALTERNANTHERA_SESSILIS_WITH_REFERENCE_TO_TRADITIONAL_SIDDHA_MEDICINE/links/00463539c3fe2ce4b6000000.pdf
http://www.biotech-asia.org/vol5no1/diuretic-activity-of-alternanthera-sessilis-r-br-ex-d-c-an-ethnomedicine-of-chhattisgarh-india/
http://www.herdin.ph/index.php/component/herdin/?view=research&cid=49092
http://dev.mtnforum.org/sites/default/files/publication/files/3615.pdf
http://caws.org.au/awc/2008/awc200813471.pdf
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26900127?dopt=AbstractPlus
http://www.iucnredlist.org/details/full/164480/0
http://www.synchropublisher.com/medjms/index.php/jabp/article/viewFile/153/101
http://www.cabi.org/isc/datasheet/4404
http://maxwellsci.com/print/crjbs/v6-183-190.pdf
http://www.pphouse.org/admin/uploadpdf/30_IJBSM%20March%202014_Chakraborty%20and%20Duary.pdf
http://opensiuc.lib.siu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1673&context=ebl
http://www.ijlpr.com/admin/php/uploads/229_pdf.pdf
http://japtronline.com/japr/filesubmit/ANTIMICROBIAL%20ACTIVITY%20STUDY%20OF%20ETHANOLIC%20EXTRACT%20OF%20ALTERNANTHERA%20SESSILIS%20LINN.%20AERIAL%20PARTS.pdf
http://eijppr.com/api/uploads/2013/November/output/12.Platelet%20Augmentation%20Activity%20of%20Selected%20Philippine%20Plants.pdf
https://cancer-nano.springeropen.com/articles/10.1007/s12645-013-0045-4
http://www.bdmedicines.com/p/alternanthera-sessilis-l-r-br.html
http://www.bsienvis.nic.in/Database/bsi_3946.aspx
http://www.hear.org/Pier/commonnames/details/alternanthera_sessilis.htm
http://www.iccs.edu/details.php?project_id=70&id=21&parent_id=43
http://icmr.nic.in/ijmr/2014/july/0716.pdf
http://scholarsresearchlibrary.com/JMB-vol1-iss2/JMB-2011-1-2
http://www.impgc.com/plantinfo_A.php?id=300
http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=1288&lang=en&searchword=herb_id=D00734
http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0100-879X2003000900011
http://www.stuartxchange.org/Kutcharitas.html
http://www.instituteofayurveda.org/plants/plants_detail.php?i=41&s=Family_name
http://www.pittaayurveda.com/the-golden-green-ponnanganni/
http://www.ijpbs.net/cms/php/upload/3638_pdf.pdf