niedziela, 29 grudnia 2013

Pseudowintera colorata, Horopito - Nowozelandzki Krzew Pieprzowy

English version

        KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA

   Horopito to jedno z tych ziół, które napotkać można niezmiernie rzadko ( w Polsce nigdy nie miałem takiej okazji ). A jeśli już będziemy mieli to szczęście to najprawdopodobniej będzie ono wśród roślin ozdobnych. Bowiem pomimo że kwiaty są tak drobne że aż trudne do zauważenia, wiecznie niezielone liście tego krzewu mają wiele wdzięku przez cały rok.
   Pseudowintera colorata pochodzi z Nowej Zelandii, gdzie przez wieki używana była w tradycyjnej medycynie przez plemiona Maorysów. Obecnie zyskuje coraz większą popularność wśród osób praktykujących współczesną medycynę, a coraz liczniejsze badania utwierdzają jego pozycję jako silnego środka przeciwgrzybicznego. Czerwonawo zabarwione liście, przeważnie przebarwiające się z wiekiem na kremowo zielonkawe, są bardzo pikantne w smaku. Dlatego są one używane w kuchni jako ostra przyprawa i stąd jedna z potocznych anglojęzycznych nazw - New Zealand Pepper Tree. Najpopularniejszą jednak nazwą tej rośliny jest Horopito lub Moutain Horopito w celu odróżnienia jej od Pseudowintery axillaris zwanej Lowland Horopito, która posiada zarówno większe liście jak i wzrost. Interesujące w tej roślinie jest również to że jest to jedna z najstarszych przetrwałych roślin na ziemi.

      UPRAWA

  Horopito może osiągnąć z wiekiem 3 m wysokości i połowę tego w szerokości ale z powodu powolnego wzrostu oraz dobrego znoszenia przycinania najczęściej traktowany jest jako mały krzew. Najlepiej rośnie na żyznej kompostowej glebie o odczynie obojętnym lub kwaśnym, ale radzi sobie również na piaszczystym, ubogim podłożu. Dobrze znosi zarówno okresowe przesuszenie jak i zalegającą w podłożu wodę. Roślina ta może rosnąć zarówno w pełnym nasłonecznieniu jak i w pełnym zacienieniu, jednak brak słońca powoduje że urokliwe, czerwonawe przebarwienia na liściach znacznie blakną. Pseudowintera colorata jest wrażliwa na niskie temperatury i z informacji jakie posiadam wynika że nie radzi sobie z chłodem poniżej 0'C, jednak trzymam kciuki za próbę aklimatyzacji tej rośliny w Oxfordzkim Ogrodzie Botanicznym. Liście mogą być zbierane przez cały rok na okrągło. Jeśli jednak chcemy użyć ich na świeżo, powinny być to młode listki, jako że z czasem stają się one bardzo twarde. Starsze i twardsze liście są z kolei łatwiejsze w suszeniu i mieleniu.

  
    ZASTOSOWANIE KULINARNE

  Pomimo faktu że pikanteria Horopito jest bardzo odmienna od pieprzu i chilli, sproszkowane liście używane są w ten sam sposób, zarówno w daniach na gorąco jak i na zimno. Paradoksalnie w bardzo małych ilościach smak ten powoduje uczucie chłodnego orzeźwienia, dlatego nie byłem zbyt zdziwiony gdy dowiedziałem się że przyprawa ta jest dodawana nawet do ciastek i lodów. Szczypta dodana do czarnej herbaty nadaje jej unikalnego smaku, który ożywia ciało i umysł.


   ZASTOSOWANIE MEDYCZNE

 Najważniejszym zastosowaniem medycznym Horopito jest zwalczanie różnego rodzaju grzybic, dzięki zawartości silnie grzybobójczego poligodialu. W tym celu jest on często łączony z nasionami anyżu ze względu na ich synergistyczne działanie. Zioło to posiada również szeroko antyseptyczne działanie stąd jego użycie zarówno przy obtarciach i drobnych zranieniach jak i chorobach skórnych i wenerycznych. W celach tych używa się najczęściej naparu lub maceratu. Spożywanie liści zarówno świeżych, suszonych jak i w postaci naparu powstrzymuje biegunki i bóle brzucha spowodowane infekcjami. Żucie lub płukanie jamy ustnej naparem z Horopito przynosi ulgę przy bólach zębów i zwalcza zakażenia. Badania kliniczne dowiodły że nie ma żadnych przeciwwskazań w użyciu ziela Pseudowintery coloraty. W przypadku zwalczania silnych infekcji candida albians, mogą nastąpić lekkie bóle głowy i nudności. Spowodowane jest to dużą ilością martwych komórek tych drożdżaków, z których organizm musi się oczyścić. Główne aktywne związki chemiczne zawarte w roślinie to : poligodial, pineny, limoneny, humulen, eugenol, kwercetyna, luteolin i mircen.








    Źródła

http://en.wikipedia.org/wiki/Pseudowintera_colorata
http://www.lovelyhealth.com/Pages/horopito.html
http://www.naturopathydigest.com/archives/2007/jan/horopito.php
http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract;jsessionid=24AFFB3C5E42F26B73E7147B1BF72EB0.journals?fromPage=online&aid=2517912
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S003194229600427X         http://www.medicaljournals.se/acta/content/?doi=10.2340/00015555-0173&html=1 http://pubs.rsc.org/en/content/articlelanding/1958/JR/jr9580003710#!divAbstract http://www.readcube.com/articles/10.1002/jsfa.2740091108?locale=en
http://www.jstor.org/discover/10.2307/2442304?uid=3738032&uid=2129&uid=2&uid=70&uid=4&sid=21102807972893
http://www.terrain.net.nz/friends-of-te-henui-group/table-1/mountain-horopito-pseudowintera-colorata.html
http://otago.ourarchive.ac.nz/handle/10523/2350