Gynura bicolor - Gynura dwóbarwna, Szpinak Okinawski

English version

      KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA

   Gynura bicolor jest wieloletnią tropikalną, półsukulentyczną rośliną o wschodnio-azjatyckim pochodzeniu. Może ona rosnąć jako niski gęsty krzew, wysoka roślina okrywowa lub pnącze. W języku angielskim jest ona często potocznie nazywana Okinawan Spinach, czyli Szpinak z Okinawy, jako że od lat używana jest w Japonii, na Tajwanie, w Chinach i niektórych regionach Południowo-Wschodniej Azji jako liściaste warzywo. W ostatniej dekadzie jej skromna popularność rozprzestrzeniła się poza te azjatyckie kraje, dosięgając USA i Australię, ale ogólnie na światowej scenie roślina ta wciąż pozostaje rzadkością. Tak jak jej właściwości kulinarne tak i jej zalety zdrowotne są wysoce cenione, i w ostatniej dekadzie jej właściwości medyczne i skład fitochemiczny były sporadycznie testowane.
   Inne nazwy Gynury bicolor to m.in. : Hong Feng Cai (Chiński), Sambung Nyawa Ungu (Malajski). Edible Gynura i Okinawan Lettuce (Angielski).
  W internecie jest dużo błędnych informacji ponieważ roślina ta bardzo często błędnie nazywana jest przez amatorów - Gynura crepioides. Nazwa ta wyraźnie powstała ze zniekształcenia nazwy Gynura crepidioides, która jest tak naprawdę starym, obecnie nieużywanym synonimem dla Crassocephalum crepidioides. Crassocephalum crepidioides to roślina dosyć blisko spokrewniona z Gynurą bicolor, i dzieli z nią kilka zastosowań kulinarnych i medycznych, ale jest ona mniej bezpieczna w konsumpcji ponieważ zawiera więcej alkaloidów pirolizydynowych niż G. bicolor (dlatego może być szkodliwa dla ludzkiej wątroby nawet w nie tak olbrzymich dawkach). C. crepidioides również różni się wiele wyglądem od G. bicolor, dlatego żaden poważny ogrodnik nie może obu roślin pomylić.
   Autentyczne rośliny Gynury bicolor są też czasem źle oznaczane jako Gynura divaricata, Gynura pseudochina lub Gynura procumbens. Gynura procumbens jest akurat najbliżej spokrewniona z Gynurą bicolor, jej liście mają bardziej delikatnie ząbkowane krawędzię, a dolna strona liści jest u niej zielona a nie purpurowa, ale oba gatunki mają taki sam pokrój, ogólny wygląd i takie same kwiatki. Również smak obu jest prawie taki sam (uważam że smak G. bicolor jest tylko trochę bardziej orzechowo-ziołowy), i właściwości odżywcze i lecznicze bardzo podobne.



          UPRAWA I ZBIÓR

   Gynura dwóbarwna jest generalnie wieloletnim pnączem ale jej pędy są dosyć grube, wyprostowane i sztywne, dlatego przy regularnym przycinaniu czubków pędów, roślina ta może rosnąć jako niewielki krzew. Pozostawione bez przycinania, jej pędy mogą osiągać długość ok. 4m, płożąc się po ziemi lub pnąc po drzewie, płocie, itp. Jej liście i młode pędy są półsukulentyczne, starsze pędy stają się na wpółzdrewniałe. Dzięki zapasom wody w swoich tkankach potrafi ona przetrwać poważne susze, ale najbujniej rośnie na wilgotnej kompostowej glebie w wilgotnym tropikalnym klimacie. W naturze porasta ona wilgotne polany, obrzeża lasów, brzegi rzek i okolice jezior, ale nie miejsca bagniste, jako że woda zalegająca w podłożu powoduje gnicie korzeni Gynury. Problemu tego doświadczałem co roku w swoim ogrodzie na północy Filipin podczas pory deszczowej, tydzień nieprzerwanego deszczu na równym terenie i wszystkie Gynury były martwe od przegnicia. Dlatego zacząłem sadzić nowe sadzonki Gynury wyłącznie na zboczach, gdzie woda nie może się gromadzić. Jako roślina tropikalna nie może ona również znieść żadnych mrozów, ale znalazłem ciekawe twierdzenie o niej że ,, Rośnie na okrągło przez cały rok w ciepłym klimacie, a zginie na zimę w chłodniejszym klimacie - przeważnie odbijając na wiosnę.''
   Gynura lubi pełne nasłonecznienie lub półcień, w silnym zacienieniu jej wzrost będzie powolny i zaburzony. Kwitnąć zaczyna ona po pewnym okresie niedoboru wody, głównie podczas suchych letnich miesięcy, Tak więc chcąc wywołać kwitnienie u Gynury w hodowli domowej, należy nie przycinać jej pędów przez jakiś czas (wciąż można zbierać trochę liści, trochę zostawiając na pędach) i stopniowo przestawać podlewać aż ziemia będzie bardzo sucha. Jeśli roślina ta będzie miała wystarczająco dobre nasłonecznienie w krótkim czasie powinny pojawić się na niej pąki kwiatowe. G. bicolor jest ogólnie łatwa w uprawie domowej i tak samo jak i w ogrodzie potrafi ona być ładną ozdobą, dzięki swojemu eleganckiemu pokrojowi i purpurowym młodym pędom i dolnym stronom liści. Jej kwiaty chociaż są dosyć drobne, pojawiają się grupkami po kilka i mają ładny, jaskrawy pomarańczowo-czerwony kolor. A po przekwitnieniu przekształcają się w równie atrakcyjne białe dmuchawce nasienne.
   Gynura bicolor może być rozmnażana z nasion, ale sadzonki ukorzeniają się bardzo łatwo i szybko, i rozmnażanie przez odkłady jest również proste, ponieważ pędy które zaczną dotykać ziemi zazwyczaj wypuszczają korzenie w szybkim czasie. W porównaniu do innych warzyw liściastych jest ona dosyć odporna na szkodniki i choroby, ale czasem ona również jest atakowana, np. przez ślimaki lub grzyby.
    Pomimo że Szpinak Okinawski radzi sobie na każdego typu glebie, dla najlepszych zbiorów roślina ta powinna rosnąć w żyznej, przepuszczalnej, wilgotnej kompostowej glebie w wysokiej temperaturze. Jej liście i delikatne czubki pędów mogą być zbierane przez cały rok na okragło, ale dopóki rośliny są wciąż młode i słabe lepiej jest zbierać same liście, zawsze zostawiając wystarczającą ilość aby nie spowalniać dalszego wzrostu tych roślin. Liście G. bicolor mają wciąż miękka skórkę i miąższ i są chrupiące nawet kiedy są już starsze, ale zawierają więcej składników odżywczych, mniej wody i lepiej się przechowują, nie więdnąc tak szybko jak młode nie w pełni rozwinięte liście. Oczywiście najlepiej jest zrywać świeże listki i czubki tuż przed spożyciem, jako że ich poziom zawartości przeciwutleniaczy spada z każdą minutą po zbiorze. Ale jeśli mamy potrzebę ich przechowywania przez kilka dni a posiadamy już duże rośliny, najlepiej jest ścinać całe długie pędy i przechowywać w takiej formie aż do czasu konsumpcji, przed którą należy oddzielić liście i delikatne czubki od twardych pędów. Jest to najlepszy sposób na zachowanie ich świeżości nawet przez tydzień w pokojowej temperaturze lub w chłodzie. Ale w celu ich naprawdę długiego przechowywania można je również suszyć.
     

        ZASTOSOWANIE KULINARNE

   Liście Gynury bicolor i jej młode delikatne czubki posiadają łagodny smak z orzechowo-ziołowym aromatem. Są one bardzo soczyste i chrupiące, trochę śluzowate i mogą być używane świeże lub gotowane w każdy możliwy sposób w jaki używa się warzyw liściastych. Mogą one być dodawane do sałatek lub kanapek, soków lub przecierów, duszone na parze lub gotowane jak szpinak, dodawane do zup, zasmażek, omletów lub smażane w panierce tempura.
   Czerwonawo-purpurowy kolor dolnej strony liści Gynury bicolor może dodać sałatkom koloru, ale po ugotowaniu kolor ten czernieje i staje się mało atrakcyjny. Aby uniknąć rozgotowania na śluzowatą papkę, liście te powinny być gotowane tylko bardzo krótko.
    Szpinak Okinawski jest warzywem o chłodzącym charakterze, dlatego w kuchni chińskiej jest on zazwyczaj gotowany z rozgrzewającymi składnikami, takimi jak imbir, olej sezamowy i wino ryżowe. W Japonii, jego liście są spożywane z dodatkiem sosu z saki, shoyu i octu winnego. Na Tajwanie jest on bardzo popularnym składnikiem kuchni wegetariańskiej. Jest on wysoce doceniany ze względu na swój oryginalny smak i właściwości odżywcze także w niektórych regionach Południowo-Wschodniej Azji, ale jest raczej mniej znanym warzywem.
   Z liści, łodyg i korzeni można również sporządzać herbatkę gotując w wodzie.



        ZASTOSOWANIE LECZNICZE

    Popularność Gynury bicolor jako rośliny leczniczej jest tak niewielka jak jej dostępność. Jej zalety zdrowotne są dobrze znane prawdopodobnie każdemu kto spożywa ją jako warzywo w Japonii, na Tajwanie, w Chinach, Malezji i innych krajach Azji Południowo-Wschodniej. Ale nawet w tych rejonach jest ona raczej mało znaną rośliną. I jedynie kilka książek i stron internetowych o azjatyckich roślinach leczniczych zawiera jakiekolwiek informacje o G. bicolor. Ale wygląda że staje się ona obecnie coraz bardziej popularna w Południowej Azji, a nawet zaczyna być znana poza, np. w USA, Australii i Rosji. Dzięki przyciągnięciu na siebie większej uwagi w ostatniej dekadzie, mała liczba badań naukowych została przeprowadzona, testując fitochemię i właściwości medyczne G. bicolor, głównie w Japonii, Chinach, na Tajwanie i w Malezji.

   Gynura bicolor jest tradycyjnie spożywana jako ludowy środek leczniczy na : nadciśnienie krwi, cukrzycę, nowotwory, zaparcia, zapalenia, opryszczkę, wysypkę, krosty, reumatyzm, schorzenia nerek, migreny, bolesne miesiączki, stan poporodowy, krwioplucie, w celu polepszenia krążenia krwi i zatrzymania krwawienia, ulgi w opuchliznach i dla oczyszczenia krwi. Świeże zmiażdżone liście są używane do okładów na choroby skóry i rany.

   W Tradycyjnej Chinskiej Medycynie Gynura bicolor jest opisywana jako zioło o zimnej naturze, dobre do leczenia chorób wywołanych nadmiarem gorąca w ciele. W terminologii Zachodniego Ziołolecznictwa zioło to jest opisywane jako : przeciwutleniające, przeciwnowotworowe, przeciwzapalne, przeciwnadciśnieniowe, przeciwhiperglikemiczne, podwyższające odporność organizmu i chelatacyjne (oczyszczające organizm z metali cięzkich).
   Wyniki jednego z badań wykazały że extrakt z G. bicolor otrzymany za pomocą octanu etylu, posiada cytotoksyczność i wywołuje apoptozę i nekrotyczna śmierć komórek u komórek rakowych jelita grubego (HCT 116 i HTC 15), a inne że roślina ta może wywoływać apoptozę u komórek białaczki HL60.

   Gynura bicolor jest bogata we flawonoidy (antocyjaniny, kwercetyna, kamferol), glikozydy (quercitrin, isoquercitrin, rutyna) i polisacharydy, zawiera również : terpenoidy, seskwiterpeny, terpeny, fenole, kwas kawowy i beta-karoten. I jest dobrym źródłem żelaza, potasu, wapnia i witamin A i C.
   W liściach G. bicolor wykryto : 5-p-trans-coumaroylquinic acid, 4-hydroxybenzoic acid, kampferol-3-O-rutinoside, 3,5-dicaffeoylquinic acid, kampferol-3-O-glucoside, guanosine i chlorogenic acid, 1,1-diphenyl-2-picrylhydrazyl, 2,2ʹ-azino-bis(3-ethylbenzothiazoline-6-sulphonic acid), 3,4-O-dicaffeoyl-quinic acid, 3,4-dihydroxylbenzoic acid, 3-O-caffeoyl-quinic acid, 3,4-dihydroxybenzaldehyde i megastigmane-type norisoprenoids.
   W łodygach znaleziono zawartość : ethyl caffeate, esculetin, dihydrocaffeic acid,  3,4-O-dicaffeoyl-quinic acid, 3,4-dihydroxyphenylethane, p-hydroxyphenylpropionic methyl ester, methyl dihydrocaffeate.

  Olejek eteryczny otrzymany z liści Gynury bicolor zawiera głównie (E)-β-caryophyllene (31.42 %), α-pinene (17.11 %) i bicyclogermacrene (8.09 %), z kolei główne komponenty olejku eterycznego wyekstraktowanego z łodyg to α-pinene (61.42 %), β-pinene (14.39 %) i mircen (5.10 %).


           PRZECIWWSKAZANIA

   Pomimo zawartości alkaloidów pirolizydynowych (z których wiele potencjalnie szkodzi komórkom wątroby), testy laboratoryjne wykazały że Gynura bicolor jest bezpieczna do konsumpcji. Nie zanotowano również aby występowały nagłe skutki uboczne, ani długofalowy negatywny wpływ na zdrowie spożywania G. bicolor, w żadnym z krajów w których wiele osób jada Szponak Okinawski regularnie. Niemniej jednak, umiar jest zalecany przy spożywaniu Gynury bicolor, szczególnie dla osób ze słabą wątrobą, jako że wiele raportów wykazuje że duże ilości alkaloidów pirolizydynowych w diecie przez długi okres czasu mogą powodować uszkodzenia wątroby.

       Źródła

,, Taiwanese Native Medicinal Plants: Phytopharmacology and Therapeutic Values '' - Thomas S. C. Li, CRC Press 2006

Antioxidant Capacity, Cytotoxicity, and Acute Oral Toxicity of Gynura bicolor - Wuen Yew Teoh, Kae Shin Sim, Jaime Stella Moses Richardson, Norhanom Abdul Wahab and See Ziau Hoe

Isolation and Identification of Antioxidant Compounds from Gynura Bicolor Stems and Leaves - Xuelan Zhou, Min Zhou, Yan Liu, Qi Ye, Jian Gu & Guoyong Luo

Development of beverage product from Gynura bicolor and evaluation of its antioxidant activity - Chih-Huei Lu, Hui-Chiu Yang, Wei-Lin Chang, Yueh-Ping Chang, Chih-Chung Wu, Shu-Ling Hsieh

Antioxidant Potential in Different Parts and Callus of Gynura procumbens and Different Parts of Gynura bicolor - Vijendren Krishnan, Syahida Ahmad and Maziah Mahmood

Extraction optimization of antioxidant polysaccharides from leaves of Gynura bicolor (Roxb. & Willd.) DC - Fen Yan; Xuena Yang; Chang Liu; Shangrong Huang; Lan Liao; Caili Fu

Chemical composition, aroma evaluation, and inhibitory activity towards acetylcholinesterase of essential oils from Gynura bicolor DC. - Mitsuo Miyazawa, Hiroshi Nakahashi, Atsushi Usami, Naoki Matsuda

Volatiles from leaves of field‐grown plants and shoot cultures of Gynura bicolor DC - Yasuhiro Shimizu, Yuriko Imayoshi, Mika Kato, Kazuhiro Maeda, Hisakatsu Iwabuchi, Koichiro Shimomura

Detection and Toxicity Evaluation of Pyrrolizidine Alkaloids in Medicinal Plants Gynura bicolor and Gynura divaricata Collected from Different Chinese Locations. - Jian Chen, Han Lü, Fan Yang

Phytochemical investigation of Gynura bicolor leaves and cytotoxicity evaluation of the chemical constituents against HCT 116 cells. - Teoh WY1, Tan HP2, Ling SK2, Abdul Wahab N3, Sim KS

Ognik szkarłatny i inne gatunki rodzaju Pyracantha

English version

        KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA 

   Pyracantha zwana w Polsce potocznie Ognikiem, to rodzaj ciernistych krzewów, które są głównie zimozielone i płodzą masę pięknych jaskrawych jagód, utrzymujących się na krzaku przez długie miesiące czyniąc go bardzo ozdobnym. Wszystkie gatunki Ogników są wysokimi, bujnymi krzewami i poza niewielkimi różnicami w szerokości lub długości liści, lub kolorze owoców (różne odcienie czerwieni, pomarańczu lub żółci), wszystkie gatunki wyglądają bardzo podobnie i są trudne do odróżnienia. Na dziko występują one w wielu częściach Europy (głównie południowo-wschodniej) i regionie Himalajów, niektóre gatunki znaleźć można również w innych rejonach Azji, w Japonii i na Tajwanie. Ale od co najmniej dwóch stuleci rośliny te sadzone były jako rośliny ozdobne w Europie i Północnej Ameryce, i obecnie są bardzo popularnymi roślinami ogrodowymi w większości regionów o klimacie umiarkowanym, a nawet można je znaleźć w rejonach subtropikalnych. Uznaje się je również za zadomowione i zdziczałe w kilku miejscach południowo-wschodniej części Australii.
   Pomimo że rośliny te używane jako ozdobne są głównie potomkami gatunków południowo-europejskiej Pyracantha coccinea lub wschodnio-azjatyckiej Pyracantha fortuneana, przez lata były one często poddawane hybrydyzacji z innymi gatunkami Pyracantha w celu uzyskania bardziej spektakularnego owocowania lub innych odcieni jagód.

   Pomimo że są one z tego bardzo mało znane, owoce Ogników są jadalne i posiadają właściwości lecznicze. Ich owoce, kwiaty i liście są tradycyjnie używane w niektórych częściach Azji (szczególnie regionie Himalajów) i bardzo rzadko obecnie również na południu Europy, w ten sam sposób jak te zebrane z Głogu. Który jest bardzo populary w ziołolecznictwie zachodnim jako tonik nasercowy, a także środek moczopędny i poprawiający trawienie. I w rzeczywistości Ogniki są bardzo blisko spokrewnione z Głogami - Crateagus. Tak blisko że Pyracantha crenulata i Pyracantha coccinea spotkać można czasem pod nazwami Crataegus crenulata i Crataegus coccinea. Ich inne botaniczne synonimy, Cotoneaster crenulatus i Cotoneaster coccinea pokazują ich bliskie pokrewieństwo z gatunkami Cotoneaster (Irga), z których wiele również posiada jadalne jagody o właściwościach leczniczych (np. znana w Polsce Irga płożąca - Cotoneaster horizontalis).
   Liście Ogników są czasem traktowane nie tylko jako tradycyjny środek leczniczy, ale po prostu sporządza się z nich napój, np. liście Pyracantha crenulata w Himalajach. Z których herbatka ma tak dobry smak, że po spróbowaniu jej postanowiłem się dowiedzieć więcej o właściwościach tych roślin, tak bardzo popularnych jako ozdobne i tak bardzo nieznanych jako rośliny lecznicze. I tak dowiedziałem się że pośród wielu zalet zdrowotnych różnych części Ognika, herbata z liści działa tonizująco na mózg.
   Ogniki cenione są w ogrodach nie tylko ze względu na swoje piękne owoce i ładne kwiaty, ale również dlatego że tworzą one żywą barierę nie do przedarcia. Często sadzi się je w formie żywopłotów, ze względu na ich gęste gałęzie najeżone brutalnie ostrymi, długimi cierniami, dające ochronę ogrodu zarówno przed ludźmi jak i zwierzętami.

   Pamiętam że na początku lat 90tych Ogniki były rzadkim widokiem w ogrodach i parkach w Polsce, a już 10 lat później były jednymi z najpopularniejszych krzewów ozdobnych. Odwrotne zjawisko było z Głogami, które przez kilka dekad często sadzone były w polskich ogrodach i parkach, dla ich pięknie wyglądających owoców i kwiatów (szczególnie odmiany o dużych różowych lub czerwonych kwiatach). A w latach 90tych większość ludzi postrzegała już gatunki Głogu jako rośliny zbyt pospolite, parkowe i przydrożne, poszukując bardziej oryginalnych elementów do obsadzania swoich ogrodów. W tym samym czasie następowała znacząca degradacja liczby dziko występujących Głogów, głównie ze względu na utratę ich typowych siedlisk, czyli urbanizację terenów o kiepskiej jakości, piaszczystych glebach, które to gatunki rodzaju Crateagus lubią najbardziej.
    Ta ogromna zmiana w populacji Ogników i Głogów nie przełożyła się jeszcze na zmianę w popularności w ziołolecznictwie. Głóg jest wciąż jednym z najczęściej używanych ziół na problemy z sercem w Polsce, tymczasem nikt tu jeszcze nie słyszał o leczniczym zastosowaniu Ognika. Prawdopodobnie dokładnie taka sama sytuacja zachodzi na całej północy Europy, gdzie suszone jagody, kwiatostany i liscie Głogu lub sporządzone z nich preparaty są szeroko dostępne w sklepach zielarskich a nawet aptekach. Podczas gdy Ogniki pozostają jedynie bardzo powszechnymi roślinami ozdobnymi nieznanymi w zielarstwie. Co jest olbrzymią szkodą, biorąc pod uwagę ich szeroką dostępność, i dostateczną ilość źródeł opisujących tradycyjne zastosowanie lecznicze gatunków Pyracanthy i wyniki współczesnych badań fitochemicznych, dające wytyczne dla ich łatwego i bezpiecznego używania.
     Wszak Ogniki są jednymi z niewielu ziół posiadających bardzo stare tradycje zastosowania leczniczego we wszystkich trzech najstarszych, najbardziej zaawansowanych systemach medycyny. Ziołolecznictwie Zachodnim (które rozwinęło się głównie z tradycji Greckich i Egipskich) - Pyracantha coccinea, Ajurweda - Pyracantha crenulata i Tradycyjna Chińska Medycyna - Pyracantha fortuneana.

         UPRAWA I ZBIÓR

   Wszystkie gatunki z rodzaju Pyracantha posiadają taką samą charakterystykę rozwoju i bardzo podobny wygląd. Różnią się one niewiele tylko ze względu na długość i szerokość liści, które są generalnie podłużno-eliptyczne, i odcieniem owoców, o różnorodności od ciemnej czerwieni przez pomarańcz do żółci, i obfitością owocowania. Wszystkie one rosną jako wieloletnie, bujne krzewy przeważnie do ok. 3m wysokości, ale niekiedy nawet do 6m i tyleż samo w szerokości. Często zdarza się że ich wzrost jest bardzo szybki, przyrost roczny może przekraczać 80cm. Ich główne pędy rosną generalnie w górę ale mają tendencję do wyginania się, często pod wpływem ciężaru olbrzymiej ilości ich owoców. Ale ich drewno jest bardzo twarde, co często stwarza problemy przy ich przycinaniu. Dlatego w Azji często używa się ich do wyrobu uchwytów do narzędzi, trzonków, kołków, lasek i innych użytecznych rzeczy.
   Ogniki posiadają więcej lub mniej ostrych, twardych, do 4cm długich cierni i często również ostre czubki przekształcające się w nowe pędy. Dlatego należy zachować najwyższą ostrożność zbierając owoce lub przycinając Pyracanthę. I patrzyć pod nogi stąpając wokół tych krzewów, ponieważ nadepnięcie na ich gałęzie może się skończyć przedziurawieniem podeszwy buta i zranieniem. Ścięte gałęzie należy odpowiednio składować lub palić, ponieważ są one bardzo trwałe i przez długi czas zanim spróchnieją stanowią one poważne zagrożenie.
   Zaleta tych cierni jest oczywiście duża jeśli chodzi o ich funkcję ochronnego ogrodzenia. Dlatego często Ogniki sadzone są w postaci żywopłotów, niedoprzedarcia dla ludzi i jakiegokolwiek dużego zwierzęcia. Ale należy również pamiętać o poważnym zagrożeniu jakie stanowią one dla małych dzieci, które łatwo mogą zostać poważnie zranione kiedy ich zainteresowanie krzewem Pyracanthy wzbudzą jaskrawe owoce.
   Owoce, szczególnie powszechnie sprzedawanych kultywarów tych roślin, wyglądają bardzo efektownie ze względu na ich jaskrawe kolory i olbrzymia ilość. Ale ich największą zaletą z ozdobnego punkty widzenia, jest to że utrzymują się one na gałęziach przez długie miesiące zachowując swój wdzięk. Wyglądają one szczególnie pięknie w zimnych rejonach, podczas zimy, kontrastując z szarym otoczeniem lub bielą śniegu.
   Istnieją różne opinie co do kwestii liści poszczególnych gatunków. Chociaż wszystkie gatunki Pyracanthy są głównie uważane za zimozielone, niektórzy opisują że ich liście opadają na zimę. Osobiście zaobserwowałem w Polsce i Anglii na powszechnie sadzonych odmianach, że Ogniki mogą być całkowicie zimozielone, ale silne mrozy powodują nie tylko obumieranie zielonych liści ale nawet i delikatnych młodych czubków gałęzi (młode siewki mogą nawet zostać zabite przez mrozy). Powoduje to problem kosmetyczny w ogrodach znajdujących się w bardzo zimnych regionach. Widywałem rośliny dające swoją miłą, ożywczą zieleń zimowemu otoczeniu do czasu silnych mrozów w lutym, po których wszystkie liście zamieniały swój kolor na brzydki brudno-brązowy ale wciąż trzymały się mocno pędów. Często utrzymują się one na roślinach nawet po tym jak pierwsze młode liście rozwiną się z pączków późną wiosną. Aby więc pozbyć się tych nieatrakcyjnych brązowych liści i zmrożonych czubków pędów a czasem nawet owoców, które są już tak stare że sczerniały, często ze względu na pleśnie, ale wciąż wiszą na gałęziach, wczesno wiosenne przycinanie jest wskazane.
  Ogniki dobrze znoszą nawet bardzo silne przycinanie i mogą być całkowicie przekształcone bez względu na wiek roślin, bez obawy o ich zdrowie. Mogą być one sadzone jako wolno stojący okazały, szeroki krzew, niski lub wysoki żywopłot, lub można pozwolić się im piąć po ścianie. Lubią one stanowiska słoneczne, i pomimo ze mogą znieść cień, ich wzrost będzie marny a wygląd mało atrakcyjny w zacienionych miejscach. Starsze rośliny są silnie odporne na susze. Ogniki lubią dobrze przepuszczalne piaszczyste, wapniste, iłowate i gliniaste ziemie. Tolerują każdą kwasowość gleby i skażenia atmosferyczne. Rosną dobrze na jałowych i skalistych terenach, ich system korzeniowy jest rozległy i pomaga chronić glebę przed erozją i osuwiskami. Ich bardzo wytrzymałe drewno sprawia że krzewy te są bardzo użyteczne jako nasadzenia osłonowe przed wiatrami.
   Prawdopodobnie wszystkie gatunki Ognika mogą być z powodzeniem uprawiane na wysoko położonych terenach tak jak Pyracantha crenulata (endemiczna dla Himalajów 1000-2500m). Rośliny te mogą być z łatwością rozmnażane z nasion lub przez sadzonki. Gatunki Pyracanthy często chorują na Zarazę ogniową wywołaną przez bakterie Erwinia amylovora, a także Parch grzybiczny.
    Ogniki zakwitają na ogół od późnego kwietnia do czerwca a ich owoce dojrzewają na jesieni. Ale w miejscach innych niż umiarkowane klimatycznie tereny północnej hemisfery może to zachodzić całkiem inaczej. Na przykład w wysokich górach Filipin widzę Pyracantha crenulata kwitnącą i wydającą owoce prawie na okrągło przez cały rok, ale w skromnych ilościach a nie obfitym wysypie. Kwiaty te są cennym źródłem nektaru dla pszczół. Wiele rodzajów ptaków bardzo lubi owoce Ogników. Chociaż nazywane jagodami, owoce Pyracanthy są strukturalnie jabłkowate, są jak mikro jabłóżka i tak też smakują.
    Przy zbiorze należy się upewnić czy owoce które chcemy zebrać nie są sfermentowane lub zagrzybiałe. Owoce Ognika utrzymują się na gałęziach miesiącami, i czasem pomimo że wyglądają jeszcze dobrze nie nadają się już do konsumpcji. Smakują one najlepiej w okresie swojej pełnej dojrzałości, ale nadal są dobre na przetwory kiedy są już przejrzałe ale jeszcze nie sfermentowane.
     


       ZASTOSOWANIE KULINARNE   

    Owoce Ognika mogą być zjadane na surowo ale jedynie w niewielkich ilościach, ponieważ ich nasiona zawierają glikozydy cyjanogenne, które mogą powodować lekkie problemy żołądkowo-jelitowe po spożyciu w większych dawkach. Gotowanie i suszenie neutralizuje tą lekką toksyczność.
   Kiedy owoce Pyracanthy są dobrze dojrzałe ich miąższ smakuje tak jak jabłka (obie rośliny są dalekimi kuzynami). Ale ze słodko-kwaśnych i soczystych, zamieniają się w dosyć mdłe, mączyste i suche w czasie przejrzewania. Z drugiej strony zebrane zbyt wcześnie mogą być dosyć cierpkie. Nasiona są bardziej chrupkie niż twarde i po przegryzieniu mają trochę gorzki smak.
   Jagody Ogników są bogate w witaminę C i zawierają pektyny i dobrze nadają się na galaretki, konfitury, sosy i wina. W ten sposób wykorzystywane były one w przeszłości na południu Europy i przez pierwszych osadników i Indian w Północnej Ameryce. Ale w ostatnich dekadach zostały one prawie całkowicie zapomniane jako owoce jadalne. W niektórych częściach Azji, szczególnie regionie Himalajów owoce Pyracanthy są wciąż spożywane przez wiejskie społeczności, a nawet sprzedawane na lokalnych targowiskach. Ale według moich informacji są one tam postrzegane bardziej jako środek leczniczy niż jako pożywienie. Na przykład suszone i sproszkowane jagody Ognika są mieszane z jogurtem i jedzone jako środek na czerwonkę w Nepalu, gdzie konfitury z tych owoców są także niekiedy robione.
   
  Liście Ogników mogą być używane zarówno świeże pocięte lub suszone i pokruszone do zaparzania herbatki. Herbata z liści Pyracanthy crenulata jest pita jako zwyczajny napój w rejonach Himalajów i Ja sam osobiście bardzo lubię jej smak. Jest całkiem łagodny i z orzechową nutą.
           .
  Nasiona Ognika szkarłatnego używane były w Hiszpanii jako substytut kawy.

        ZASTOSOWANIE MEDYCZNE

    Pomimo że rośliny Pyracanthy są bardziej popularne w Europie jako krzewy ozdobne niż gdziekolwiek indziej, są one tu prawie całkowicie nieznane jako rośliny lecznicze. Ale niektórzy twierdzą że ślady ich zastosowania medycznego w Europie można znaleźć już w pracach Dioscoridesa (ok. 40-90 AD), jako że roślina opisana przez niego jako ,,Oxuakantha” była rośliną gatunku Pyracantha a nie Crateagus (Głogi) jak twierdzi większość późniejszych autorów. Jednak bardzo prawdopodobne jest że w czasach antycznych europejscy zielarze po prostu traktowali Ogniki i Głogi jako jedną grupę roślin. I bez różnicowania używali obu do leczenia tych samych schorzeń, tak samo jak wiejscy uzdrowiciele w Himalajach robią obecnie. Pliniusz Starszy (23-79 AD) napisał w swojej Naturalis Historia, że sok z owoców Pyracanthy (według późniejszego francuskiego tłumaczenia) spożywany był przeciwko ukąszeniom węży.
   Według moich badań (posiadających lingwistyczne i inne ograniczenia), obecnie gatunki Pyracanthy są stosowane w celach leczniczych głównie w lecznictwie ludowym różnych społeczności zamieszkujących w rejonie Himalajów i zachodnich częściach Chin, ale można również znaleźć nieliczne zapiski o zastosowaniu medycznym Ogników na południu Europy, północy Afryki i rejonach Kaukazu.
   Poza niewielką liczbą dokumentów badań etnobotanicznych zawierających informacje o tradycyjnym leczniczym zastosowaniu gatunków Pyracanthy. Istnieje kilka naukowych badań nad ich fitochemią i właściwościami farmakologicznymi, które przeprowadzone zostały w tak różnych krajach jak Indie, Włochy, Turcja, Algieria, Iran i Chiny. Wyniki tych badań ukazują bliskie podobieństwo w chemicznej kompozycji nie tylko pomiędzy różnymi gatunkami Pyracanthy, ale również między gatunkami Pyracanthy i Crateagus (Głogi). Co daje uzasadnienie tradycyjnemu twierdzeniu że jagody, kwiaty i liście Ogników mogą być używane dokładnie w ten sam sposób co te z Głogu, jako efektywny środek na wiele różnych dolegliwości sercowych, na poprawę trawienia i moczopędny.

   Poniżej zamieściłem wszystkie informacje medyczne jakie udało mi się znaleźć o każdym z gatunków Pyracanthy. Pomimo że informacje te są umieszczone oddzielnie dla możliwości wglądu porównawczego, nie mam wątpliwości że wszystkie gatunki Ognika mogą być stosowane zamiennie w tych samych celach terapeutycznych.
   


         Pyracantha coccinea -  Ognik szkarłatny

   Firethorn (Angielski), Mittelmeer-Feuerdorn (Niemiecki), Espino de fuego (Hiszpański), Piricanto (Portugalski), Ates dikeni (Turecki)

   W krajach europejskich owoce używano w medycynie tradycyjnej jako środek nasercowy w celu uregulowania pracy serca i jako środek moczopędny i tonik. Owoce te są dobrym źródłem naturalnych przeciwutleniaczy, zawierają kwasy tłuszczowe, witaminy, fitosterole i związki fenolowe, takie jak : δ-Tocopherol, α-tocopherol, witamina K, witamina D, β-sitosterol, ergosterol, stigmasterol, kwas linolowy i kwas palmitynowy. Ekstrakty otrzymane ze świeżych owoców P. coccinea, w szczególności ekstrakty gorącego etanolu, wykazały wysoką aktywność przeciwbakteryjną przeciw bakteriom Gram-dodatnim : S. aureus, S. epidermidis i S. pyogenes.
  W Turcji w lecznictwie ludowym, wywary z liści Ognika stosowano do leczenia biegunek (zarówno u ludzi jak i u zwierząt). Zawierają one flawonoidy (flavanones, flavones, flavonols). Jedno z badań wykazało że metanolowe ekstrakty Pyracanthy coccinea posiadają silne działanie przeciwcukrzycowe.



             Pyracantha fortuneana  syn. Pyracantha crenato-serrata

     Fortune Firethorn, Chinese Firethorn, Yunnan Firethorn (Angielski), Hongziye (liście jako środek zielarski w Chinach), Hongzigen (korzenie jako środek zielarski w Chinach), Huo Ji (suszone owoce w Chinach).

   W Tradycyjnej Chińskiej Medycynie suszone owoce Pyracanthy fortuneana opisywane są jako gorzkie i cierpkie, i używane są w celu ,,aktywacji krwi" i zatrzymania krwawienia, i poprawy pracy żołądka. Wywary z owoców stosowane są na gorączki. Zawierają one glikozydy bifenylowe  (fortuneanosides A - E), fortuneanoside D posiada działanie ograniczające aktywność tyrozynazy  (potency IC50 value of 0.07 mM). Odkrycie to sugeruje użyteczność tych owoców w zapobieganiu zaburzeń związanych z hiperpigmentacją skóry, takich jak ostudia, melanodermia. Owoce te są czasem sprzedawane w Chinach jako całe suszone lub w formie płatków (świeże owoce gniecie się na płask i potem suszy).

   Liście mogą być zbierane przez cały rok i używane świeże, opisuje się je jako gorzkie i chłodzące, oczyszczające z toksyn (gorących) i zatrzymujące krwotoki. Przypisuje się je na czyraki i bolące opuchlizny, czerwonkę, krwotoki spowodowane urazami. Wywary z liści stosuje się również w stanach gorączki. Świeże zmiażdżone liście przykładane są na czyraki i ropienie. W przypadkach ostrego zapalenia spojówek zmiażdżone liście przykładane są na powieki. Liście zawierają rutynę, miscanthoside, isokwercetynę i kwercetynę. Standardowa doustna dawka to wywar z 10-30 gram.

   Korzenie opisywane są jako kwaśne i chłodzące, oczyszczające z gorąca i chłodzące krew, eliminujące zastoje płynów i uśmierzające bóle. Przypisywane są głównie na silne gorączki i nocne pocenie, obecność świeżej krwi w kale, metrorrhagię i metrostaxis (maciczne krwawienia międzymiesiączkowe), bolące opuchlizny spowodowane przekrwieniem spojówek, bóle zębów, urazy powypadkowe, lumbago i zaburzenia wywołane nierównomiernym przeciążeniem, krwotoki spowodowane urazami. Standardowa doustna dawka to wywar z 10-30 gram.



              Pyracantha crenulata  syn.  Crataegus crenulata

- Nepal Firethorn, Himalayan Firethorn, Indian Hawthorn (Angielski), Ghigharu, Ghangara, Ghingaroo, Gheeanghroo (Uttarakhand, Indie), Ghangaru (Nepal), Chhota seb (Hindi).

   W medycynie Ajurwedyjskiej owoce P. crenulata są wysoce poważane jako tonik nasercowy, często używany w Uttarakand i Nepalu w leczeniu zaburzeń układu sercowo-naczyniowego (niewydolności serca, osłabienie mięśnia sercowego, tachykardię napadową, nadciśnienie, anginę, miażdżycę i Chorobę Burgera). A także cukrzycy, schorzeń wątroby, żołądka i skóry.
   Przeciwutleniacze obecne w owocach są pomocne w redukcji szkód wywołanych działaniem wolnych rodników, utrzymaniu właściwego ciśnienia krwi i redukcji cholesterolu. Owoce te są spożywane jako przekąska wspomagająca trawienie, pomagają one na zaparcia. W Nepalu spożywa się je jako środek na czerwonkę, często jako ususzone, sproszkowane i zmieszane z jogurtem, konfitury z nich są również robione. Owoce te są jadane przez osoby w podeszłym wieku w celu odmładzającym i ulgi w bólach stawów. Podawane są również jako bardzo odżywcze osobom anemicznym i anorektycznym. Napoje z tych jagód są spożywane w celu uspokojenia w stanach niepokoju i irytacji, bezsenność i neurastenii (nerwica o wysokim stopniu pobudliwości). Ajurwedyjskie preparaty z tych owoców to głównie napary, wodne ekstrakty i nalewki.

   Owoce Pyracanthy crenulata są opisywane jako : tonizujące, kardiotoniczne, rozszerzające naczynia wieńcowe, hipotensyjne, hipoglikemiczne, przeciwzapalne, przeciwutleniające, oczyszczające, moczopędne, lithontripic i antiurolithogenic (pomagają rozpuszczać, usuwać i przeciwdziałają tworzeniu kamieni moczowych), przeciwdrobnoustrojowe, przeciwreumatyczne, przeciwskurczowe, poprawiające trawienie, odżywcze i sedatywne.

   Badania wykazały że sok i alkoholowe ekstrakty z owoców P. crenulata mogą zredukować wytrącanie się szczawianu wapnia, poprawiać funkcjonowanie nerek i ochraniać ich komórki. Etanolowy ekstrakt z miąższu owoców Pyracanthy crenulata wykazał znaczące działanie przeciw bakteriom powodującym zatrucia pokarmowe (Shigella flexneri, Escherichia coli i Streptococcus pyogenes). Autorzy innych badań stwierdzili że ,, Pyracantha crenulata może być rekomendowana jako suplement pokarmowy dla pacjentów z cukrzycą ze względu na odpowiednią ilość protein i węglowodanów i niską zawartość cukrów. Morze być ona przyjmowana w postaci sproszkowanej lub przerabiana na soki. '' Jeszcze innych że ,, Nawet w niskim skoncentrowaniu, gatunki tych roślin zawierają dużą wartość odżywczą jak również wykazują silną aktywność przeciwdrobnoustrojową i przeciwgrzybiczą niemal równą tej komercyjnych środków grzybobójczych użytych jako kontrola pozytywna.''

   Owoce te zawierają : fenole, polifenole, flavonoidy (flavonole - kamferol, kwercetynę, pochodne flavonu), taniny (condensed tannins - procyanidins, oligomeric proanthocyaninidins), steroidy (sterole -  β-sitosterol), esculatin, rutynę, hyperoside, glycosidy vitexin'u i orientin'u, sorbitol, beta-karoten, likopen, saponiny, trójterpenoidy, żywice i alkaloidy. A także proteiny, węglowodany, witaminy A, C, E, B12, cukry, wapń, magnez, potas. Nasiona zawierają glikozydy cyjanogenne, głównymi kwasami tłuszczowymi oleju z nasion są kwas linolowy, oleinowy i palmitynowy

  A oto niektóre z szczegółowych wyników testów :

Fruits biochemical constituent : Quantity Protein 1.8%, Total Sugar 59.18%, Calcium 3.08%, Magnesium 1.4%, Sodium 1.00%, Potassium 1.43%, Vitamin A 0.38 mg/100g, Vitamin B1 0.50 mg/100g, Vitamin B2 17.7 mg/100g, Vitamin C 55mg/100g, Vitamin E 272 mg/100g, Flavonoides 2.9 %.

Pyracantha crenulata accounted lower (8.47g/100g)protein with high (80.71g/100g) total carbohydrates. Sugar (7.16 g/100g), Reducing sugar (2.29 g/100g), Total Fat (0.54 g/100g) , Energy value 361.58 Cal/100g.

Pyracantha crenulata : nitrogen 1.35%, phosphorus 45.26%, calcium 54.50 (mg/100g).

The fruits have been found to rich in nutrients such as crude protein 5.13%, crude fiber 7.40%, crude fat 1.00% and carbohydrates 24.88%. Total saponins 1.56%, total phenolic 1.83%, total flavonoid 3.12%, total tannins 0.66%, total alkaloid 0.15%.

The juice consist 25% of fruits weight. Biochemical analysis of fruit juice quantified 0.11% protein, 0.08% calcium, 0.022% magnesium, 0.43% potassium, 73% moisture, 1.006% flavonoides, 0.38 mg/100g Vitamin ‘A’, 101 μg/100g vitamin B12, 1.2 mg/100g Vitamin ‘C’, 17.5 mg/100g Vitamin ‘E’.


  Kwiaty i liście są używane jako ogólnie silny środek tonizujący serce na różnorodne schorzenia sercowe. Ich regularne użycie wykazało efektywność we wzmacnianiu mięśni sercowych i normalizacji ciśnienia krwi. Ich zanotowane zastosowania to leczenie nieregularnego bicia serca, podwyższonego ciśnienia krwi, bólów klatki piersiowej, stwardnienia arterii, tachykardii napadowej, Choroby Burgera, stanów zapalnych, arteriosklerozy, nerwicowych problemów z sercem i dolegliwości sercowych związanych z podeszłym wiekiem, a także w celu zmniejszenia ryzyka niewydolności serca.

  W regionie Himalajów z liści P. crenulata sporządza się herbatę, która pita jest jako tonik na nerwy, poprawiający pamięć poprzez wzrost ilości krwi dostarczanej do komórek mózgowych. Często używa się ich w połączeniu z Ginkgo biloba w formie naparu na poprawę pracy umysłu. Liście te są również stosowane w preparatach takich jak ziołowe kremy na poparzenia słoneczne i wielu kremów do twarzy, pasta z liści przykładana jest na poparzenia. Liście te są opisywane jako przeciwutleniające, immunoregulacyjne i przeciwzapalne.

  Liście zawierają : leucocyanidins flavonoids principle - vitexin-4rhamnoside, vitexin glycoside, oligomeric leucoanthocyanidin i polymeric flavone (apigenin, luteoin); rutynę, taniny, saponiny, beta-sitosterol, cis-3,4-dioxyethylene-5-methoxycinnamic acid, cranulanostenoic acid.

  Kwiaty wydają z siebie phenyl ethylamine, O-methoxyphenyl ethylamine i tyraminę. Roślina zawiera 2-phenylchromones i kwas chlorogenowy.


   Kora tego krzewu jest stosowana w zapobieganiu silnego krwawienia podczas cyklu menstruacyjnego. Kora z gałęzi jest pomocna w stanach gorączki, szczególnie malarycznej. Ekstrakt z kory jest stosowany zewnętrznie miejscowo w celu ochrony skóry przed poparzeniami słonecznymi, i organów ciała przez odmrożeniem.
   Pyracrenic acid został wyizolowany z kory.   

  Wywary z korzeni są używane do kąpieli w celu ulgi w bólach ciała.


      PRZECIWWSKAZANIA

   Spożycie ogromnych ilości świeżych jagód Pyracanthy może spowodować negatywne skutki uboczne, ze względu na zawartość glikozydów cyjanogennych w ich nasionach. Uważane jest że mogą one powodować lekkie zaburzenia żołądkowe, takie jak biegunka czy wymioty, szczególnie u małych dzieci, które często lubią smak jagód Ognika.
   Miażdżenie i suszenie, gotowanie lub długotrwałe namaczanie pomaga zneutralizować związki cyjanogenne z nasion, liści lub korzeni.


                                            Pyracantha crenulata
                               

    Źródła

,, Medicinal and Aromatic Plants of Himachal Pradesh '' - Narain Singh Chauhan, Indus Publishing, 1999

,, New Age Herbals: Resource, Quality and Pharmacognosy '' - Brahma Singh, K.V. Peter, Springer 2018

PLINE L'ANCIEN HISTOIRE NATURELLE. TOME SECOND. LIVRE XXIV Traduction française : É. LITTRÉ

Cinnamic acid and lanostenoic acid derivatives from the leaves of Pyracantha crenulata (D. Don) M. Roem - Shahnaz Sultana, Mohammed Ali, Showkat Rasool Mir

Evaluation of Antihypertensive Effect of Fruit Beverage of Crataegus crenulata Roxb. : A wild Shrub of Himalayan Hills - P.S. Negi, Ranjit Singh and S.K. Dwivedi

Antibacterial and Antitumor Activities of Some Wild Fruits Grown in Turkey - Arzu Ucar Turker, Arzu Birinci Yildirim & Fatma Pehlivan Karakas

Flavonoid distribution in Pyracantha coccinea plants at diferent growth phases - Gelsomina Fico, Anna R. Bilia, Ivano Morelli, Franca Tome

Evaluation of Pyracantha crenulata Roem for Antiurolithogenic Activity in Albino Rats - Y.M. Bahuguna, M.S.M. Rawat, V. Juyal and K. Gusain

Determination of nutritional potential of five important wild edible fruits traditionally used in Western Himalaya - Rana YS, Tiwari OP, Krishan R and Sharma CM

ANTIOXIDANT CAPACITY AND RELATED PHYTOCHEMICALS ANALYSIS OF METHANOLIC EXTRACT OF TWO WILD EDIBLE FRUITS FROM NORTH WESTERN INDIAN HIMALAYA - R.S.PAL, R.ARUN KUMAR, P.K.AGRAWAL AND J.C.BHATT 

ANTIBACTERIAL AND ANTIOXIDANT PROPERTY OF SELECTED MEDICINAL PLANTS OF DAMAN VDC, MAKAWANPUR DISTRICT - Usha Adhikari

In Vitro Antimicrobial Activity, Nutritional Value, Antinutritional Value and Phytochemical Screening of Pyracantha crenulata Fruit - Sarla Saklani, Subhash Chandra

The Cytotoxic Effect of Methanolic Extract of Pyracantha coccinea M. Roemer Fruit on Hela cell line, Antioxidant Capacities and Total Phenol Contents of Methanolic and Aquatic Extract of this fruit - Leila Vahabi, Ramesh Monajemi, Seyed Ahmad Hosseini

Investigation of the Antimitotic and Antimutagenic Effects of Methanolic Extracts of Pyracantha coccinea - Mehmet Cengiz KARAĠSMAĠLOĞLU

Pharmacognostical and phytochemical screening of leaf and fruit extract of Pyracantha crenulata

Antiradical activities and phytochemical compounds of firethorn (Pyracantha coccinea) fruit extracts.
Keser S.

Antidiabetic activity of Pyracantha coccinea extract in alloxan-induced diabetic rats - Samah Djeddi

EVALUATION OF ANTI-INFLAMMATORY EFFECTOF PYRACANTHA CRENULATA (D.DON) - M. ROEMER BY IN-VITRO METHODS

Biphenyl Glycosides from the Fruit of Pyracantha fortuneana - Yi Dai, Guang-xiong Zhou, Hiroshi Kurihara, Wen-cai Ye, and Xin-sheng Yao

Wild Fruits of Uttarakhand (India): Ethnobotanical and Medicinal Uses - Ishwar Prakash Sharma, Chandra Kanta, Satish Chandra Semwal and Nisha Goswami

Traditional knowledge on medicinal plants among rural women of the Garhwal Himalaya, Uttaranchal - Bhagwati Uniyal and Vandana Shiva

Ethnobotanical study of wild fruits in Pabbar Valley, District Shimla, Himachal Pradesh - Chauhan PP, Amrita Nigam, Virender Santvan K

Traditional herbal medicine in Far-west Nepal: a pharmacological appraisal - Ripu M Kunwar, Keshab P Shrestha and Rainer W Bussmann

Medicinal Plants of the Shimla hills, Himachal Pradesh: A Survey - Kamal Jit Singh and Anil Kumar Thakur

An assessment of ethnomedicinal plant diversity in Haat Kali Sacred Grove in Kumaun Himalaya, Uttarakhand, India - Harsh Singh, Priyanka Agnihotri, Veena Dixit, P.C. Pande and Tariq Husain

Ethnomedicinal Plant Uses in a Small Tribal Community in a Part of Central Himalaya, India - C.S. Negi, Sunil Nautiyal, Lokesh Dasila, K.S. Rao and R.K. Maikhuri

A Review of Cyanogenic Glycosides in Edible Plants - Islamiyat Folashade Bolarinwa, Moruf Olanrewaju Oke, Sulaiman Adebisi Olaniyan and Adeladun Stephen Ajala

http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=1288&lang=en&searchword=herb_id=D00598
http://zhanjo-com.sell.everychina.com/p-107252947-pyracantha-fortuneana-maxim-li-fortune-firethorn-fruit-medicinal-material-huo-ji.html
https://www.accessdata.fda.gov/scripts/plantox/detail.cfm?id=1349
https://www.terrain.net.nz/friends-of-te-henui-group/plants-toxic-if-eaten-by-man.html
https://www.christopherhobbs.com/library/articles-on-herbs-and-health/hawthorn-for-the-heart/
http://winemaking.jackkeller.net/pyracantha.asp
http://www.db.weedyconnection.com/firethorn/
https://www.chowhound.com/post/pyracantha-firethorn-jelly-581076?page=2
http://temperate.theferns.info/viewtropical.php?id=Pyracantha+coccinea
http://temperate.theferns.info/viewtropical.php?id=Pyracantha+crenato-serrata
https://en.wikipedia.org/wiki/Pyracantha
http://herbariovirtualbanyeres.blogspot.com/2013/01/pyracantha-coccinea-espino-de-fuego.html
http://cms.herbalgram.org/herbalgram/issue22/article463.html?ts=1533545614&signature=2b4807958267228c1948208351b23267&ts=1554210447&signature=8b47d5b4eb785338822b1dd869e17594&ts=1567884925&signature=289696398c72a9a1ef39f96c9492e189