Zioła z Odległych Krain

Szanowni Zielarze. Blog ten poświęciłem artykułom popularyzującym mało lub w ogóle nieznane w Polsce zioła, przyprawy a także warzywa i owoce. Celem moim jest przekazanie Państwu wiedzy, pozyskanej przeze mnie zarówno ze źródeł naukowych jak i własnych doświadczeń i obserwacji. Mam nadzieję, że prezentowane tutaj informacje, będą dla Państwa użyteczne. Chciałbym jednak podkreślić, że spożywanie i użycie medyczne opisanych tu roślin, powinno być skonsultowane z lekarzem.

sobota, 3 października 2015

Orthosiphon stamineus, Orthosiphon aristatus - Kocie Wąsy, Ortosyfon

English version

KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA

Orthosiphon stamineus, znany również jako Orthosiphon aristatus, a po polsku Ortosyfon Groniasty, jest niewielkim, wieloletnim krzewem pochodzącym z rejonów tropikalnej Azji. Obszar jego występowania rozciąga się od Indii, przez Mjanmar, Tajlandię, Laos, Wietnam, Chiny, Malezje, Indonezje, Filipiny aż po Australie. Pod koniec dziewiętnastego wieku zioło to zostało sprowadzone do Europy przez Holenderskich kupców. Charakterystyczną cechą tej rośliny są jej kwiaty z wyjątkowo długimi pręcikami, które przyniosły jej nazwę Cat's Whiskers, czyli Kocie Wąsy. Kwiaty te nadają tej roślinie tyle wdzięku
że jest ona często sadzona jedynie dla ozdoby i wiele osób nieświadoma jest jej leczniczych właściwości.

Kocie Wąsy są jednym z najstarszych używanych leczniczo ziół tropikalnej Azji i w wielu rejonach południowo-wschodniej Azji jednym z najczęściej używanych obecnie. Pomimo że zioło to znalazło się w Farmakopei Niderlandów ponad 60 lat temu, nadal trudno znaleźć je w Europie, chociaż jego popularność rośnie na całym świecie.

Na wyspie Jawa, smaczny napar sporządzony z Ortosyfonu groniastego, jest tak popularnym napojem, że w wielu krajach jest on nazywany Java Tea lub Javan Tea (Herbata Jawajska, Herbata z Jawy lub Herbata Jawan). Inną anglojęzyczną potoczną nazwą tego zioła jest Kidney Tea lub Indian Kidney Tea, czyli Herbata na Nerki lub Indyjska Herbata na Nerki. W Indonezji Orthosiphon stamineus nazywany jest Kumis Kucing, na Javie - Remujung, w Malezji - Misai Kuching, w Chinach - Shen Cha, Shen Cha Shu i Mao Xu Cao, w Indiach Warak Leikham, na Filipinach Kabling Gubat, Kabling Parang i Balbas Pusa, w Tajlandii - Yaa-nuat-maeo, Rau Meo i Cay Bac, w Kambodży - Kapen Prey.

Zapomnianymi łacińskimi synonimami tej rośliny są Orthosiphon grandiflorus, Orthosiphon spicatus, Clerodendranthus spicatus, Clerodendrum spicatum, Ocimum aristatum i Ocimum grandiflorum.

UPRAWA

Ortosyfon Groniasty jest wieloletnim, tropikalnym krzewem, zazwyczaj nieprzekraczającym 60cm wysokości, jednak czasem osiągającym nawet 1,5m zarówno wysokości jak i szerokości. Dzięki swoim uroczym, białym lub delikatnie fioletowawym kwiatom, pojawiającym się w sierpniu i wrześniu, często sadzony jest w tropikalnych ogrodach dla celów wyłącznie ozdobnych. W naturze porasta on brzegi strumieni i zarośla, lubi wilgotną, kompostową glebę, o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym i dużo słońca. Potrafi przetrwać mrozy nawet nieco poniżej 0'C, jednak w klimacie umiarkowanym, lepiej jest hodować go jako roślinę domową. Liście lub całe pędy z kwiatami najlepiej zbierać przed, lub podczas rozkwitania, pozostawione kwiatostany najlepiej usuwać tuż po przekwitnięciu, stymulując tym samym rozwój nowych pąków kwiatowych.

ZASTOSOWANIE KOSMETYCZNE

Kremy i toniki zawierające ekstrakt z Orthosiphon'u stamineus przeznaczone są dla osób o przetłuszczającej się skórze. Zioło przynosi efekt zmniejszenia produkcji łoju, oraz widocznie zmniejsza rozmiar porów skóry, poprawiając jej strukturę i wygląd. Dodatkowe zalety preparatów zawierających Ortosyfon, wiążą się z przeciwutleniającymi i antybakteryjnymi właściwościami tego zioła. Podobno zioło to działa również wybielająco na skórę. Picie Herbaty Jawajskiej pomaga w usunięciu celulitu.

ZASTOSOWANIE KULINARNE

Liście i kwiatostany, świeże lub suszone używane są do zaparzania subtelnie gorzkiej herbaty, która pita jest zarówno dla przyjemnego smaku, jak i swoich właściwości ogólnozdrowotnych.

ZASTOSOWANIE MEDYCZNE

Orthosiphon stamineus jest jednym z najstarszych i najczęściej używanych ziół leczniczych w Azji południowo-wschodniej. Obecnie zioło to jest zalecane do użytku na wiele schorzeń, przez wiele departamentów zdrowia różnych krajów, na całym świecie. Liście i kwiatostany Ortosyfonu Groniastego używane są świeże lub suszone, głównie w formie naparów, ale kapsułki, tabletki i ekstrakty są także dostępne na rynku. Zioło to znane jest głównie dzięki swojej efektywności w zwalczaniu infekcji i stanów zapalnych układu moczowego, oraz schorzeń układu płciowego. Zawdzięcza to swoim właściwościom moczopędnym (saluretic, uricosuric, natriuretic, kaliuretic, azoturic), przeciwzapalnym i odkażającym. Ale Kocie Wąsy posiadają wiele innych zalet takich jak działanie silnie przeciwutleniające, ściągające, żółciopędne, ochraniające na wątrobę, żołądek i nerki, przeciwcukrzycowe, antyalergiczne, lekko przeciwskurczowe, przeciwbólowe, obniża poziom cholesterolu, rozszerza naczynia krwionośne, tym samym obniżając ciśnienie krwi, oraz działa antybakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwgrzybicznie i przeciwnowotworowo.
Kombinacja tych właściwości zdrowotnych, sprawia że Ortosyfon jest skuteczny w leczeniu chorób takich jak : uremia, kamica żółciowa, kamica nerkowa, zapalenie nerek, bolesne oddawanie moczu, wodobrzusze, obrzęk, syfilis, rzeżączka, artretyzm, reumatyzm, zapalenie wątroby, żółtaczka, angina, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, eruptywna gorączka, padaczka, zaburzenia menstruacji i nowotwory. Picie naparów z tego zioła ochrania nerki przed toksycznym działaniem metali ciężkich. Przeżute liście Kocich Wąsów przytrzymywane są w miejscu bólu zęba w celu uśnieżenia bólu.

Orthosiphon stamineus jest bogaty w sole potasowe (0,738g na 100g w świeżych liściach), kwas oleanolowy, kwas ursolowy, kwas rozmarynowy oraz kilka innych pochodnych kwasu kawowego, flavonoidy (sinensetin, eupatorin, salvigenin, quercetin), diterpeny (staminol, orthosiphols, neoorthosiphols), alkaloidy (orthosiphonin), taniny, saponiny, polyphenole, terpenoidy, cholinę i olejek eteryczny ( zawierający głównie beta-caryophyllene, alfa-humulene and beta-elemene).
Spożywanie tego zioła przez dłuższy czas w większych ilościach, prowadzi do obniżonego poziomu sodu w organiźmie. Osoby z niewydolnością serca i nerek powinny zachować dużą ostrożność w używaniu Ortosyfonu. Zioło to może wywoływać niepożądane interakcje, zażywane jednocześnie z lekami na cukrzycę oraz moczopędnymi.

Sources

,, Herbal Drugs and Phytopharmaceuticals '' - Max Wichtl, CRC Press 2004
,, Jamu: Ancient Indonesian Art of Herbal Healing '' - Susan-Jane Beers, Turtle Publishing 2013
,, Botanical Medicine : A European Professional Perspective '' - Dan Kenner, Yves Requena, Paradigm Publications 2001
,, Developments in Sustainable Chemical and Bioprocess Technology '' - Pogaku Ravindra, Awang Bono, Christopher Chu, Springer Science & Buisness Media 2013
,, Diabetes Mellitus and Human Health Care '' - Ann George, Robin Augustine, Mathew Sebastian, CRC Press 2014
,, the Green Pharmacy '' - Dr. James A. Duke, Rodale 2003
,, CRC World Dictionary of Medicinal and Poisonous Plants '' - Umberto Quattrocchi, CRC Press 2012
,, Medicinal Plants of the Philippines '' - dr. Eduardo Quisumbing, Katha Publishing 1978
,, Useful Plants of the Philippines '' Volume 3 - William H. Brown, Acorn Press 1950,,' Healthy Plants '' - Dr. George D. Pamplona-Roger, Editorial Safeliz 2007
,, Mga Halamang Nakagagaling '' Book 2 - Luisa Villafuerte, Mindmaster Publishing Inc. 2015

http://www.stuartxchange.com/KablingGubat.html
http://davesgarden.com/guides/pf/go/2085/#b
http://examine.com/supplements/orthosiphon-stamineus/
http://www.globinmed.com/index.php?option=com_content&view=article&id=101972:orthosiphon-stamineus-benth&catid=209&Itemid=143
http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0102-695X2013000300016
http://globalresearchonline.net/journalcontents/v24-2/14.pdf
http://www.irjponline.com/admin/php/uploads/1765_pdf.pdf
http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-707-java%20tea.aspx?activeingredientid=707&activeingredientname=java%20tea
http://www.koop-phyto.org/en/medicinal-plants/cats-whiskers-orthosiphon.php
http://www.botanical-journeys-plant-guides.com/cat-whiskers.html
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20807263
http://www.herbastudio.pl/en/Katalog/Kosmetyki/BEST-Tonik.html
http://www.ifrj.upm.edu.my/20%20(05)%202013/49%20IFRJ%2020%20(05)%202013%20Yaya%20060.pdf
http://kcms.daegu.ac.kr/user/sck1111/pdf/chemical%20composition%20and%20anti-fungal.pdf
http://rac1.mardi.gov.my/index.php/publication/issues/current/148-2015a/volume-43-no-2/875-430206
http://www.google.com.ar/patents/EP2370052A1?cl=en
http://www.webmedcentral.com/article_view/1361
http://www.globinmed.com/index.php?option=com_content&view=article&id=79215:orthosiphon-stamineus&catid=199&Itemid=139
http://www.researchgate.net/publication/230587805_Orthosiphon_stamineus_Traditional_Uses_Phytochemistry_Pharmacology_and_Toxicology
http://www.pharmacologyweekly.com/articles/Misai-Kucing-Java-Tea-Orthosiphon-stamineus-mechanism-uric-acid-gout
http://www.sci-int.com/pdf/3888853187-Final%20A%20SURVEY%20Koay%20%20Malaysia%20133-138.pdf

wtorek, 8 września 2015

Lippia micromera - Jamajskie Oregano, Fałszywy Tymianek

English version

KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA

Dla mieszkańców terenów klimatu umiarkowanego, Oregano oznacza Śródziemnomorskie Origanum vulgare. Tymczasem dla mieszkańcy tropików nazwa ta oznacza rośliny takie jak : Plectranthus amboinicus, Poliomintha bustamanta (lub P. longiflora ) albo Lippia micromera (lub Lippia graveolens). Pomimo że wszystkie te cztery rodzaje ziół znacznie się od siebie różnią, wszystkie one dzielą podobny smak, aromat i właściwości lecznicze, dzięki ich wspólnej zawartości karwakrolu i tymolu. Lippia micromera pochodzi z Północnej części Ameryki Południowej oraz Karaibów i jest szeroko rozpowszechniona w krajach tropikalnych aż po Filipiny ( gdzie wiele osób bierze ją za Origanum vulgare lub Majeranek ). Roślina ta posiada długą tradycję użycia jako przyprawa oraz lek, na Karaibach, Ameryce Środkowej i Północy Ameryki Południowej.
Jej Anglojęzyczne potoczne nazwy to między innymi : Jamaican Oregano, Dominican Oregano, Carribean Oregano, Mexican Oregano, Spanish Thyme, Oregano del Pais, Oregano Poleo, Puerto Rican Oregano, Oregano Chiquito, False Thyme, False Oregano, Petite Thyme, Oregato and Oreganillo.

UPRAWA

Lippia micromera jest kochającym słońce, wieloletnim, tropikalnym krzewem, o cienkich, łamliwych, wykładających się pędach, zazwyczaj nie dłuższych niż 2m, drobnych, ok. 1cm krótkich liściach i jeszcze mniejszych kwiatkach. W naturze porasta ona suche zbocza wzgórz i obrzeża lasów. Lubi piaszczysto-ilaste, przepuszczalne gleby o odczynie neutralnym lub zasadowym. Jamajskie Oregano poradzi sobie nawet w bardzo słabej jakości ziemi, ale dla silnego wzrostu potrzebuje dobrego kompostu. Roślina ta dobrze radzi sobie z silnymi upałami i okresami suszy, z kolei nadmiar wody może być dla niej zabójczy. Jest ona bardzo wrażliwa na mróz, ale w klimacie umiarkowanym może być z powodzeniem uprawiana w pojemnikach i traktowana jako roślina domowa.

ZASTOSOWANIE KULINARNE

Świeże lub suszone liście Jamajskiego Oregano, używane są tradycyjnie jako przyprawa w kuchni Karaibskiej. Może być ono szeroko używane, w podobny sposób jak Greckie Oregano, jednak posiada bardziej intensywny i bogaty smak i aromat. Używane jest do potraw mięsnych i ryb, pizzy, nadzień, gulaszy, zup i sałatek. Aby zapobiec wyparowywaniu aromatu tego zioła, należy dodawać je w ostatnich minutach gotowania.

ZASTOSOWANIE MEDYCZNE

Lippia micromera jest tradycyjnie używana na astmę, bronchit, przeziębienie, kaszel, grypę, oligurię, w celu poprawy apetytu i zwalczania infekcji żołądkowych. Spożywane jest na świeżo lub w postaci naparów, mocne napary mogą być używane do płukania jamy ustnej. Posiada działanie antybakteryjne, przeciwgrzybiczne, przeciw drożdżakowe, moczopędne, oczyszczające organizm, przeciwskurczowe, przeciwastmatyczne, przeciwwymiotne, łagodzące podrażnienia błon śluzowych, wykrztuśne, stymuluje pracę żołądka a także całego organizmu i umysłu i tonizuje. Zawartość związków chemicznych olejku eterycznego Lippi micromera, różni się znacznie w proporcjach: karwakrol (26,5 - 48%), tymol (7,1-33,7%), y-terpinene (4,5-22,5%), p-cymene (11,5-16,2%), beta-caryophyllene (12,1%),1,8-cineole (2,2%), zawiera ona również w niewielkich ilościach limonene, linalool, geranial, eugenol, neral i mentol. Zioło to należy do najczęściej używanych na Karaibach ziół do zwalczania stanów traumatycznych, nerwowych, lęków i depresyjnych obaw. Lippia micromera w większych ilościach powinna być unikana przez kobiety w ciąży.