English version KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA
Opuntia czyli Opuncja to rodzaj kaktusów pochodzących z suchych terenów Północnej i Południowej Ameryki, szczególnie powszechnych w Meksyku, ale obecnie szeroko rozpowszechnionych na całym świecie w hodowli domowej i ogrodowej. Ta druga często doprowadziła do zadomowienia, zdziczenia i w niektórych regionach roślina ta stała się inwazyjnym chwastem (Australia, RPA, Etiopia, Sri Lanka, Hawaje). Rodzaj ten jest bardzo charakterystyczny ze swoich wiecznie zielonych spłaszczonych odcinków pędów nazywanych cladodes, clads lub pads (często również mylnie nazywanych liśćmi), pokrytych bardzo długimi, krótkimi lub drobnymi cierniami albo mikro kolcami, w zależności od gatunku. Niektóre gatunki Opuncji rozrastają się nisko na szerokość 1-3m, z kolei inne mogą osiągać nawet 7m wysokości. Istnieje ok. 200 gatunków Opuntii, które łatwo się krzyżują tworząc nowe hybrydy, sprawiając że ich klasyfikacja gatunkowa jest bardzo problematyczna. W odpowiednich warunkach rośliny Opuncji produkują masę owoców wielkości kaczego jajka, nazywanych Prickly Pear czyli Kłująca Gruszka, ze względu na punkciki z mikro kolcami nazywanymi glochidami, na powierzchni skórki tego owocu. Inne popularne nazwy tego owocu to Cactus Fig czyli Figa Kaktusowa i Cactus Fruit czyli po prostu Owoc Kaktusa.
Patrząc globalnie, gatunki Opuncji są jednymi z najpopularniejszych kaktusów hodowanych jako rośliny ozdobne w ogrodach i tam gdzie jest za zimno, jako rośliny domowe. Wielu ludziom znane są ich jadalne owoce, lub nawet słyszeli o ich zaletach zdrowotnych (jako że świeże owoce, dżemy, cukierki, soki lub nawet suplementy diety z Figi Kaktusowej są dość często dostępne w niektórych krajach, i przemysł owoców Opuncji stara się promować je upowszechniając informacje o odkryciach naukowych nad właściwościami leczniczymi tego owocu).
Ale poza Meksykiem, gdzie są one jednym z podstawowych warzyw (tak ważnych ekonomicznie jak kukurydza), i kilkoma innymi krajami, m.in. Brazylią, Maroko i RPA. Większość osób nigdy nie słyszała o tym że płaskie segmenty pedów Opuncji są jadalne, a jeszcze mniej osób słyszało kiedykolwiek o ich zastosowaniu leczniczym.
Sprawia to że Opuncja jest jednym z najmniej wykorzystywanych warzyw i roślin leczniczych. Wyjątkowo wartościowa z tego faktu, że może rosnąć w ekstremalnie gorących i suchych warunkach, w których żadne inne rośliny jadalne lub zioła nie przeżyją.
Dlatego właśnie uważam, że promowanie tego faktu że pędy Opuncji są dobrym pokarmem i lekiem, jest bardzo ważne (owoce są mniej ważne ze względu na to że są bardziej sezonowe i w niektórych warunkach wcale się nie pojawiają, tymczasem pędy nadają się do zbioru przez cały rok bez żadnej wymaganej pielęgnacji tych roślin). Wiedza ta może pomóc wielu społecznościom mającym problem z wykorzystaniem swoich suchych terenów do uprawy jakichkolwiek roślin jadalnych.
Uprawa Opuncji na żywność i leki, może zwiększyć ich bezpieczeństwo żywnościowe i dochody, a z biegiem lat również i pomóc w rekultywacji stepowych, pustynnych obszarów, zmieniając je w bardziej żyzne, poprzez ochronę przed erozją gleby i proces jej nagromadzania. I w perspektywie lat lub dekad, ten proces odbudowy gleby może w wielu przypadkach sprawić możliwym uprawy innych roślin jadalnych na tych terenach.
Ale nawet i dla tych którzy nie mają takich problemów, a hodują Opuncje jako rośliny ozdobne w swoich ogrodach lub domach. Wiedza o tym że pędy tej rośliny są świetnym, łatwym w użyciu, warzywem o zastosowaniu leczniczym, może być naprawdę bardzo przydatna.
Pamiętam jak w latach 90tych, gatunki Opuntii były najpowszechniej hodowanymi kaktusami w Polsce. Ich atrakcyjny wygląd, zawdzięczany unikalności. I fakt że wystarczy odłamać jeden kawałek z rośliny znajomych, wsadzić do ziemi i już ma się własnego kaktusa. Spowodował że w większości domów, mieszkań, jak i biur, znajdowała się przynajmniej jedna doniczka z Opuncją. Ale z powodu naszych mroźnych zim niemożliwe jest wysadzanie kaktusów do ogrodów kiedy urosną za duże. Tak więc wiele przerośniętych Opuncji kończyło w koszach na śmieci lub na stertach kompostowych, kiedy stały się problematycznymi dużymi, kolczastymi roślinami w małych przestrzeniach pokojów.
W późniejszym czasie wiele osób zaczęło również pozbywać się swoich Opuncji, zwyczajnie ze względu na znudzenie się nimi. Lub dlatego że nie podobało im się że hodują roślinę, która stała się tak popularna że każdy ją ma. Gdybyśmy tylko wszyscy wtedy wiedzieli jak najlepiej można spożytkować te rośliny, zamiast po prostu wyrzucać je i marnować, bylibyśmy na pewno bardzo ucieszeni. Ale zajęło mi wiele lat badań nad jadalnymi i leczniczymi roślinami, zanim znalazłem taką informację (Ponieważ większość książek o jadalnych i leczniczych roślinach nigdy nie wymienia Opuncji, poza Meksykanskimi. I dowiedziałem się o tym z ,, The Mexican Kitchen Garden'' John'a Meeker'a). Która mam nadzieję dotrze wkrótce do wszystkich zainteresowanych osób.
W Meksyku, Brazylii, Maroko, Algierii, Tunezji i Włoszech, Opuncje są nie tylko powszechnie używane jako ekonomicznie ważne rośliny owocowe i warzywne, ale również jako pasza. W ostatnich latach zainteresowanie potencjałem Opuncji jako uprawy dającej żywność i paszę wzrosło również w innych krajach posiadających olbrzymie tereny suche, takich jak Etiopia, Izrael, Indie i Arabia Saudyjska. I wiedza o leczniczym potencjale tych kaktusów została naukowo sprawdzona w wielu z tych krajów. Jednak ziołolecznicy i wiejscy uzdrowiciele poza regionem Środkowej Ameryki, są przeważnie wciąż nie zaznajomieni o leczniczych właściwościach Opuncji. Nawet w tych krajach gdzie roślina ta jest powszechnie hodowana lub po rozpowszechnieniu zdziczała i stała się chwastem.
Najważniejszym przemysłowo gatunkiem Opuncji jest Opuntia ficus-indica, ale kilka innych jej gatunków również zostało udomowionych, np. Opuntia stricta. Wiele z nich posiada kultywary pozbawione kolców lub glochidów, co sprawia że ich uprawa i zbiór jest o wiele łatwiejsza. Niektóre z tych kultywarów zostały również wyselekcjonowane pod względem beznasiennych owoców lub mniejszą zawartość śluzów w pędach.
Pomimo że głównie hodowane dla bydła, zarówno jako źródło pożywienia jak i element ogrodzenia, Opuncje są również używane jako pożywienie dla owiec, kóz i świń. Jednak muszą być one łączone z inną paszą dla kompletnej dziennej diety, ponieważ pędy Opuncji są ubogie w proteiny, chociaż bogate w węglowodany i wapń. Strawność pędów kaktusa maleje z wiekiem i tylko te nie starsze niż trzyletnie nadają się na paszę.
Bezkolcowe typy Opuncji mogą być podawane prosto do karmienia zwierzętom, tymczasem typy z kolcami są najpierw obrabiane wypalarkami kolców (przeważnie palniki propanowe). W Meksyku, Tunezji i Brazylii, Opuncja jest wysoce ceniona jako pasza, ponieważ jest dostępna podczas najsilniejszych susz, kiedy nawet sucholubne trawy zanikają. Karmienie Opuncją nadaje lepszy smak i jakość mleku, jak również polepsza kolor masła. Odkryto że mleko od krów karmionych pędami Opuncji zawiera więcej średnio i długołańcuchowych kwasów tłuszczowych, niż mleko od krów karmionych kukurydzą i sianem tifton.
Rośliny Opuncji posiadają również inny potencjał wykorzystania przemysłowego. Jej pędy, owoce i nasiona mogą być używane do produkcji kosmetyków, takich jak produkty do pielęgnacji skóry, mydła i szampony. A jej czerwone owoce mogą być używane do otrzymywania naturalnego czerwonego barwnika.
Jednak to elegancki bardzo głęboki, kasztanowo czerwony pigment ekstraktowany z insektów Dactylopius coccus - pasożytujących na Opuncji żywiąc się ich sokiem, jest najważniejszym barwnikiem związanym z uprawą tego kaktusa. Barwnik ten znany na całym świecie jako Cochineal (Koszenila lub Karmina po polsku), używany był na przemysłową skalę przez Azteków, Majów i Inków przez stulecia. I kiedy Hiszpańscy koloniści nauczyli się o tym bardzo cennym barwniku (ze względu na jakość bycia wytrzymałym i nie blaknącym na tkaninach), zrobili z niego bardzo lukratywny biznes, wysyłając go do Europy a później nawet i aż do Indii. Przez długi czas koszelina była w Meksyku drugim najdochodowszym eksportem po srebrze. I to w celu produkcji barwnika a nie owoców lub jadalnych pędów, gatunki Opuncji zostały pierwotnie przywiezione przez Brytyjskie firmy kolonijne do RPA, Indii i Australii.
Obecnie największymi producentami koszeliny są Peru, Wyspy Kanaryjskie i Chile, a zapotrzebowanie na niego rośnie na całym świecie. Jako że pigment ten używany jest głównie jako czerwony barwnik żywności i kosmetyków, będąc zdrową altrnatywą dla barwników syntetycznych.
Opuncja jest tradycyjnie używana do oczyszczania wody w warunkach polowych, co daje bardzo dobre wyniki. Jej śluzy działają jako flokulant łącząc z bakteriami i innymi patogennymi mikrobami, dając ok. 96% filtracji tych mikrobów. Jej pędy są po prostu krojone na centymetrowe kosteczki i wrzucane do naczynia z wodą. W zależności od tego jak brudna jest woda, kosteczkami Opuncii można wypełnić 30-60% pojemności naczynia.
Śluzy Opuncji mogą być użyte jako jadalne pokrycie w cellu przedłużenia czasu przechowywania truskawek i innych owoców, jak i w celu produkcji bioplastiku. Poszatkowane pędy Opuncji mogą być wymieszane z glebą dla lepszego zatrzymania wilgotności gleby, dzięki właściwościom wiążącym wodę. Roślina ta może być użyta jako składnik cegły suszonej w celu wiążącym i uodparniającym na wodę dachów. Śluz Opuncji może działać jako naturalny, nie toksyczny dyspersant dla wycieków ropy.
Opuncja może być również źródłem ,,wegańskiej skóry'' - przyjaznego dla środowiska zamiennika skóry zrobionego z grubej skórki starszych pędów tego kaktusa. Wysuszone pędy starszych roślin Opuncji posiadają sieć twardych włókien. Sekcje tych włókien mogą być używane jako ekologiczne skrobaczki do mycia naczyń, jak i do wykonywania przedmiotów artystycznych, itp. Z kolei lepki śluz pędów tradycyjnie wykorzystywany jest do ulepszania farb do budynków.
Opuncja jest rośliną o dobrej produkcji biomasy, zdolną do produkcji dużej ilości biomasy na kiepskich glebach w suchych regionach gdzie żadne inne rośliny nie są w stanie wytworzyć jej znacznych ilości. Biomasa ta może być wykorzystana do produkcji paliwa bioetanolu i biogazu (z jednego akra tego kaktusa produkuje się 43,200 m3 biogazu czyli ekwiwalent energetyczny 25,000l diesla, ten sam areał obsadzony Jatropą powszechnie używaną w tym celu, produkuje jedynie 3,000l biodiesla). Biogaz z Opuncji jest molekularnie taki sam jak naturalny gaz, ale jego produkcja nie wymaga maszynerii i technologii o wysokiej złożoności. Co więcej, w przeciwieństwie do gazu ziemnego, zawiera głównie metan (75%), dwutlenek węgla (24%) i pozostałe gazy (1%), dajac tyle samo energii bedąc jednocześnie czystszym dla środowiska. Jego wartosć kaloryczna to 7,000 kcal/m3.
W j. angielskim gatunki Opuncji są przeważnie potocznie nazywane Prickly Pear i czasemi Nopal (szczególnie kiedy roślina ta jest wymieniana w kontekście zastosowania kulinarnego jej pędów zwanych Nopales), Indian Fig, Barbary Fig, Tuna Cactus lub Cactus Pear.
Nopal to również najpopularniejsza powszechna nazwa używana dla Opuncji w j. hiszpańskim, a słowo to pochodzi od słowa kultury Nahuatl - ,,Nopalli'' używanego dla tych pędów. Inne popularne nazwy powszechne roślin Opuncji w j. hiszpańskim to Tuna de Espana lub Tuna Espanola, Chumbera, Chumbo lub Chumbua, Higo de Pala, Higuera de Pala, Higo Chimbo.
W j. portugalskim jej powszechne nazwy to : Palma Forrageira, Figo da India, Figo de Pitoira, Figueira da India, Tabaido. Francuski : Chardon d’Inde, Figue de Barbarie, Opunce. Włoski - Fichi d’India. Afrikaans - Turksvy. Niemiecki - Indianische Feige. Turecki - Kaynanadili.
W Indiach nazywa się ją : Haththathoira, Nagphana, Nagphani (Hindi), Hathlo Thor, Chorhthlo (Gujarati), Snuhi, Vajrakantaka, Bahushala (Sanskrit), Nagadali, Nagakkali, Chapati Balli
(Tamil), Nagamulla, Nagajemudu (Telugu), Nagphani, Thuar (Urdu).
Sztywna klasyfikacja botaniczna gatunków Opuntia jest w mojej opinii koszmarem i przeważnie niepotrzebną stratą czasu. Opuntia hybrydyzuje się łatwo miedzy wszystkimi swoimi (prawdopodobnie) ok. 200 gatunkami, tworząc mnóstwo odmian i nowych gatunków, będących przeważnie bardzo zbliżonymi. A jako że to w rolnictwie klasyfikacja Opuncji ma realne znaczenie, o wiele ważniejsza jest charakterystyka poszczególnych roślin Opuncji z perspektywy rozpoznawania kultywarów. Jako że bardzo łatwe jest wyhodowanie z segmentu pędu nowych całkowicie identycznych roślin, klonów poszczególnych kultywarów, wyselekcjonowanych pod względem najlepszej jakości plonów Nopali lub Figi Kaktusowej.
UPRAWA I ZBIÓR
Gatunki Opuntii rosną jako wieloletnie kaktusowe krzewy lub małe drzewka, mogąc osiągać jedynie 0.5m lub aż 7m wysokości. Jej nisko rosnące gatunki rozrastają się czasami na szerokość aż 4m średnicy, a wysoko rosnące mogą mieć koronę szeroką na ponad 3m i pień o średnicy 1m. Grube, spłaszczone segmenty pędów Opuntii nazywane po angielski cladodes, pads lub platyclades, a po polsku niekiedy jako płaty lub pady, są wiecznie zielone i i pełnią rolę liści (choć prawdziwe liście Opuncji to drobne zielone lub czerwone wypustki wyrastające jedynie z młodych płatów i szybko odpadające). Przeważnie mają one kształt owalny lub podłużny i u niektórych gatunków mogą osiągać 50cm i 2cm grubości. Są one pokryte wieloma punktami z których wyrasta jeden lub kilka twardych cienkich kolców (do 4cm długości) lub wiele mikro kolców nazywanymi glochidami, a rzadko jednocześnie kolec lub dwa razem z glochidami. Ale obecnie jest również wiele kultywarów Opuncji nie mających ani kolców ani glochidów, co sprawia że są łatwe i bezpieczne w uprawie i zbiorze.
Opuncje rozmnażają się łatwo z nasion, które kiełkują o każdej porze roku (nasiona zachowują żywotność przez 20 lat), ale siewki są delikatne (większość nie potrafi przetrwać w naturze) i rosną powoli. Ale każdy segment pędu Opuncji, lub nawet tylko jego odcięta lub odłamana część, po zetknięciu z ziemią, szybko zacznie wypuszczać korzenie i nowe młode segmenty (odłamane płaty mogą utrzymać żywotność w pomieszczeniu przez 3 lata). A pomimo że Opuncje są generalnie wytrzymałe na silne wiatry, jej młode pędy odłamują się łatwo pod wpływem wichur lub przez zwierzęta, itp. W środowisku naturalnym, powoduje to że kaktus ten tworzy kolonie, często olbrzymie, co sprawia że może się on łatwo stać uciążliwym chwastem. Zarówno na obszarach swojego naturalnego występowania, jak i w wielu regionach o ciepłym klimacie gdzie został sadzony.
Niektóre gatunki Opuncji potrafią wytrzymywać krótkotrwałe, lekkie mrozy, ale jak wszystkie kaktusy nie przeżyją one długo w silnym zacienieniu. Padną one również jeśli ich gleba będzie długotrwale podmokła lub wilgotność powietrza będzie bardzo wysoka. Ale duże, dobrze zakorzenione, silne rośliny przetrwają długie miesiące bez ani jednej kropli wody nawet w ekstremalnych upałach pod palącym słońcem. Jako że ich szczególny rodzaj metabolizmu - fotosynteza CAM (crassulacean acid metabolism) pomaga Opuncjom zachować wodę. Rośliny te pozostają głównie w stanie uśpienia podczas suchych miesięcy (w większości regionów jest to czas bez nowych przyrostów a jedynie rozkwitania pąków i dojrzewania owoców), ale w czasie regularnych deszczów (lub nawadniania) ich wzrost potrafi być całkiem gwałtowny nawet na kiepskich glebach. Sprawia to że Opuncje są wyjątkowymi roślinami warzywnymi, owocowymi i leczniczymi, idealnymi na suche tereny nienadające się pod żadne inne uprawy żywnościowe.
Opuncje rosną głównie na stepach, pustyniach, suchych zboczach i stokach górskich, ale także na suchych terenach leśnych w miejscach o wystarczającej ilości słońca, w klimacie tropikalnym, subtropikalnym lub ciepłym umiarkowanym. Rosną one dobrze na różnego typu dobrze przepuszczalnych glebach, o odczynie od lekko kwaśnego do lekko alkaicznego. Tolerują umiarkowaną zawartość gliny, i ziemie piaszczyste o bardzo małej ilości materii organicznej.
Ze względu na zdolność rośnięcia na terenach pustynnych, często są one sadzone jako żywopłoty w celu zapobiegania erozji gleby. Gęste krzewiące się nisko rosnące gatunki Opuncji, z dużymi, szerokimi płaskimi pędami, znacznie ograniczają przemieszczanie się piasku wywołane przez wiatry i tworzą glebę poprzez nagromadzanie się materii organicznej pomiędzy jej płatami dotykającymi ziemi. Dając jednocześnie cień, chroniąc otaczającą glebę przed szybkim wysychaniem, co jeszcze bardziej polepsza właściwości tej ziemi. Może to być wykorzystane do zmiany lokalnego środowiska, jako że kaktus ten stwarza warunki do życia dla innych roślin na terenach pierwotnie piaszczystych dzięki budowaniu gleby. Umożliwiając uprawę innych roślin jadalnych w miejscach gdzie nie było to możliwe przed posadzeniem Opuncji.
A odmiany o długich kolcach są również doskonałe na żywopłoty, broniące przejścia zarówno dla ludzi jak i bydła i innych większych zwierząt.
Opuncja należy do upraw które są generalnie nieproblematyczne jeśli chodzi o szkodniki i choroby. Jednak niektóre insekty potrafią zniszczyć całą lokalną populację. Np. larwa południowo amerykańskiej ćmy Cactoblastis cactorum która żeruje na Opuncji. I która została skutecznie wykorzystana jako pierwsza wielkoskalowa biologiczna kontrola chwastów, przeciw nadmiernemu rozprzestrzenianiu się tego kaktusa w Australii w 1925r.. Problem Opuncji gwałtownie zabierającej coraz więcej terenu, zagrażając lokalnym gatunkom i uprawom rolnym, był tak olbrzymim problemem (dotykającym dziesiątki tysięcy kilometrów kwadratowych). Że udane rozwiązanie kończące się niewielką ilością pozostałych kaktusów, zostało upamiętnione wzniesieniem pomnika na cześć zbawiennego gatunku ćmy i budynku Cactoblastis Memorial Hall (warto tutaj wspomnieć że mechaniczne i chemiczne próby eradykacji poprzedzające wprowadzenie ćmy nie powiodły sie).
A to właśnie inny poważny szkodnik tych roślin, był powodem dla którego sprowadzono kilka odmian Opuncji do Australii w XVIIIw. Drobny insekt z rodzaju czerwców, Dactylopius opuntiae potocznie zwany Cochineal, był tak ceniony w tamtych czasach, ponieważ uzyskiwało się z niego wysokiej jakości czerwony barwnik. Że Brytyjscy zarządcy przywieźli tego robaczka i Opuncję jako pokarm dla niego, w celu rozpoczęcia masowej produkcji tego drogiego pigmentu.
Pędy tego kaktusa są również jadane przez niektóre ślimaki i iguany, z kolei jego owoce są pożywieniem dla wielu dzikich zwierząt, szczególnie ptaków. Opuncje mogą być również dotknięte przez patogeny takie jak grzybica Colletotrichum coccodes i wirus Sammons' Opuntia Virus.
Opuncja zakwita raz do roku, czas kwitnienia jest znacznie różny w zależności od wzorców pogodowych dla danego regionu świata (jednak w niektórych regionach, produkuje ona kwiaty i owoce przez cały rok). Kwiaty pozostają rozwinięte jedynie przez jeden dzień. Mogą one mieć różny odcień żółci, czerwieni, różu, karmazynu, purpury, pomaranczu lub bieli, i w dogodnych dla tych roślin warunkach pojawiają się w dużej obfitości. Przy braku czynników negatywnych, skutkuje to dużą obfitością owoców. Mogą one mieć kolor czerwony, karmazynowy, pomarańczowy, żółty lub zielony po dojrzeniu, i przeważnie są nie wiele większe od kaczego jajka.
Zbiór jadalnych pędów, pąków kwiatowych, płatków kwiatów lub owoców Opuncji, może być problematyczny, jeśli nie jest on z odmian bezkolcowych i bezglochidowych, co jest bardzo łatwym. Jej kolce mogą mieć 4cm długości, i będąc super ostrymi i twardymi mogą one poważnie zranić. A że wychodzą one z każdej części pędów i wystają w różnych kierunkach, trudno jest ich unikać. Podczas zbioru opuncji należy nie tylko skupić swoją ostrożność na roślinie i zachować bezpieczną odległość. Ale również należy uważać gdzie się stąpa, ponieważ nadepnięcie na odłamany płat Opuncji, może się skończyć przekłuta podeszwą. Nawet jeśli pęd ten leży od lat i jest brązowy, wysuszony lub przegniły, ponieważ kolce te potrafią zachować swoją ostrość i twardość przez wiele lat po tym jak ten kawałek pędu straci swoją żywotność
Jednak to glochidy, drobne, tylko 2mm długości lub krótsze kłujące włoski są prawdziwym przekleństwem. Istnieją gatunki Opuncji posiadające zarówno kolec i kilka glochidów wychodzące z każdego punktu na pędzie, inne z kolei nie posiadają żadnych kolców ale z każdego punktu wychodzi u nich kępka nawet ok. stu nieznośnych glochidów. Niestety owoce Figi Kaktusowej są również pokryte mniej lub bardziej gęsto punktami z glochidami.
Glochidy są bardzo uprzykrzające, ponieważ pomimo że nie są one w stanie wyrządzić poważnej szkody z powodu swoich drobnych rozmiarów. Przy choć najdelikatniejszym dotknięciu przebijają skórę i silnie tkwią w niej ze względu na swoją strukturę. Trudne do zobaczenia i do złapania i wyciągnięcia, potrafią irytować skórę godzinami, lub jeśli ułamią się i ich część zostanie w skórze, może to powodować dyskomfort i stan zapalny tygodniami.
Rękawiczki są dobrym rozwiązaniem aby uchronić się przed wejściem glochidów w skórę. Ale należy sprawdzić czy żadne glochidy nie przyczepiły się do rękawiczek ani ubrań, tak aby później z tamtąd nie dostały się one na naszą skórę. Jeśli poczujecie delikatne ukłucie glochidów, sprawdźcie od razu ostrożnie i dokładnie to miejsce ciała. Zazwyczaj nie trudno jest wysiągnąć je palcami, paznokciami lub pensetą, ale jeśli wgnieciemy je głębiej w skórę, może nie obejść się bez użycia igły i rozerwania skóry lub nawet tkanki podskórnej.
Jednym z rekomendowanych sposobów pozbycia się glochidów przyczepionych do skóry, jest nałożenie kleju i opatrunku i odczekania aż wyschnie, lub przyklejenie taśmy samoprzylepnej, a następnie szybkie tego odklejenie. Można również użyć roztopiony wosk, w taki sam sposób jak do depilacji.
Płaty Opuncji są łatwe do oderwania na zroście poprzez proste wykręcenie, ale można również odciąć je nożem. Ze względu na specyficzne przemiany metaboliczne (diurnal acidity modification), uważa się że pędy te najlepsze są do zbiorów kilka godzin po wschodzie słońca. Małe, młode, nie w pełni rozwinięte pędy są bardziej miękkie i chrupiące niż te starsze, i najlepiej nadają się do jedzenia na surowo. Ale młodziutkie Nopale tracą świeżość tym szybciej im są młodsze, stając się zwiotczałe i gumowate po kilku dniach przechowywania.
W celu gotowania, piklowania lub innych form przetwarzania kulinarnego, można zbierać nawet trzyletnie płaty. Zebrane dorosłe Nopale mogą wytrzymywać tygodniami w temperaturze pokojowej przechowywane w plastikowym worku, i przez wiele dni nie stracą ani trochę na swojej jakości (Jeśli pędy te posiadają długie kolce, wtedy położone razem przekłuwają się na wzajem, co w końcu prowadzi do utraty wody i wiotczenia, lub nawet do zagniwania w miejscu zranienia).
Owoce Opuncji po pełnym dojrzeniu są dosyć miękkie i delikatne. Zerwane niedługo przed dojrzeniem, owoce te mogą być przechowywane przez 3-4 tygodnie. W celu usunięcia glochidów często ociera się je piaskiem lub szorującą powierzchnią, albo przeciera trawą lub liśćmi. Używanie otwartego ognia do wypalania glochidów jest inną praktyczną metodą przygotowania Figi Kaktusowej do spożywania, ale skraca to czas możliwego przechowywania tych owoców.
Płaskie segmenty pędów Opuncji są najbardziej znane w świecie kulinarnym pod ich meksykańską nazwą - Nopal (liczba mnoga Nopales lub Nopalitos). Jako że to w kuchni tego kraju, używane są w setkach recept, i to właśnie stamtąd wiedza o jadalności tych pędów przeważnie przychodzi do innych krajów. Nopale mogą być jadane na surowo (szczególnie kiedy są młode i ich skórka jest delikatna i są chrupiące), dodawane posiekane do sałatek, kanapek itp. (starsze Nopale mają twardszą skórkę ale zawierają więcej substancji odżywczych a mniej wody). Ale ze względu na swoją śluzowatą naturę są one głównie używane do gotowania i smażenia, w podobny sposób do strąków okry lub fasolki szparagowej. Pady te mają delikatny, lekko kwaśny smak, i jeśli nie są rozgotowane pozostają przyjemnie chrupiące i soczyste. Niektóre gatunki Opuncji posiadają bardziej mięsiste, grubsze i większe płaty, podczas gdy inne są twardsze i cieńsze, ale ogólnie większość z nich nadaje się do zjedzenia i wszystkie smakują bardzo podobnie.
Nopale są zazwyczaj cięte na małe kosteczki lub paski, po usunięciu kolców lub glochidów. co może być dosyć pracochłonne, dlatego najlepiej jest uprawiać bezkolcowe odmiany (w Meksyku świeże pady są dostępne na straganach warzywnych i w sklepach spożywczych). Posiekane Nopale są dodawane do zup (ich śluz jest dobrym zagęszczaczem), gulaszy, dań smażonych, jajecznicy, lub serwowane ugotowane jako przystawka. Ale całe płaty świetnie nadają się również do grilowania lub pieczenia, i przeważnie przekrawa się je w środku jak pitę i nadziewa mięsem lub wegetariańskim farszem. Nopale są również gotowane i ugniatane, używane do dżemów i cukierków, piklowane, i smażone w głębokim oleju na frytki lub czipsy. Mąka z ususzonych pędów używana jest do robienia zielonej tortilli, podczas gdy świeże lub gotowane Nopale dodaje się do wypełnienia tacos. Śluz Nopalów może być użyty jako naturalny zagęszczacz spożywczy lub jadalna powłoka (np. w celu przedłużenia trwałości truskawek lub innych owoców.
Pędy Opuncji są dobrym źródłem błonnika (1-2%), wapnia, magnezu i witaminy C, dając ok. 41 kilokalorii na 100g podawane na surowo. Ogólnie zawiera 80-90% wody, 3-10% węglowodanów i czasami nawet mniej niż 1% protein, ale kompozycja ich składników może mieć olbrzymie różnice w zależności od sezonu, warunków środowiskowych, stopnia rozwoju lub przechowywania zebranych Nopali. Np., dziko rosnąca Opuntia robusta może zawierać nawet 17-19% protein, z kolei pięć z sześciu innych badanych gatunków opuncji wykazało 11%, a O. humifosa 4.7%.
Pąki kwiatowe Opuncji zebrane przed rozwinięciem (całe zielone części z nieotwartymi płatkami), mogą być jedzone przygotowywane na wiele sposobów tak jak pady, i są szczególnie dobre do piklowania (tak samo jak i zielone niedojrzałe owoce tego kaktusa).
Płatki kwiatowe Opuncji mogą być jedzone na surowo i mają miłą teksturę, są miękkie, mięsiste, soczyste i smakują delikatnie słodko i owocowo. Dlatego są one świetnym składnikiem do sałatek owocowych i deserów, i mogą być piękną jadalną dekoracją również do dań wytrawnych (dotychczas spróbowałem jedynie żółte płatki prawdopodobnie O.stricta, i różowawo-czerwone O. cochenilifera, ale zgaduję że wszystkie czerwone, różowe, fioletowe, pomarańczowe i białe płatki z każdego gatunku smakują równie dobrze). Ze względu na swój charakter płatki te powinny się również świetnie nadawać na dżemy, galaretki, do ciast lub do koktajlów typu smoothies (tak samo jak wykorzystujemy płatki róży Rosa rugosa).
Testy na działanie przeciwbakteryjne wykazały że heksanowy ekstrakt z kwiatów O. inermis posiada wysoką efektywność przeciw Escherichia coli i Staphylococcus aureus, co oznacza potencjał w zastosowaniu jako konserwant żywności.
Owoc Opuncji znany
w większości krajów jako Prickly Pear lub Tuna (jego meksykańska nazwa), może być czerwony, fioletowy, żółty, pomarańczowy lub zielony po dojrzeniu. Jego miąższ jest miękki, soczysty, przeważnie słodki, bardzo orzeźwiający i zawiera wiele drobniutkich nasion. Jego skórka musi być oczyszczona z glochodów lub obrana przed zjedzeniem, alternatywnie można go trzymać przez rękawiczki, przeciąć na pół i łyżeczką wybierać miąższ ze skórki. Figa Kaktusowa jadana jest na surowo, gotowana, schładzana lub zamrażana jako lody, zamieniana na soki, nektary, dżemy, syropy, galaretki, słodziki, cukierki, wina, likiery, piwo lub alkoholowy napój zwany Colonche.
Owoc ten posiada wysoką zawartość cukru i niski poziom kwasowości, zawiera dobrą ilość błonnika i kwasu askorbinowego, jak również witamin A, E i K, aminokwasów, minerałów i związków przeciwutleniających takich jak fenole, flawonoidy, karotenoidy, betaksantyny i betacyjaniny.
Świeże Figi Kaktusowe są powszechnie dostępne na straganach z owocami i w supermarketach w Meksyku i innych krajach posiadających plantacje Opuncji, takich jak Włochy, Maroko i Egipt. Są one również eksportowane jako rarytasy do innych krajów, ale ze względu na szybkość psucia nie są szeroko dostępne (dojrzałe owoce mogą pozostać świeże nawet przez wiele dni, ale przy najmniejszym zagniecieniu psują się szybko). Sok z Figi Kaktusowej lub mieszanki soków go zawierające, są za to częściej występującym produktem na półkach supermarketów na całym świecie. W Meksyku i kilku innych krajach można również kupić dżemy, cukierki, wina i inne produkty żywnościowe zrobione z tego owocu.
Każdy owoc może zawierać ponad sto nasion, ale obecnie niektóre z nowych kultywarów Opuncji produkują owoce o niewielu nasionach lub ich pozbawione. Nasiona Figi Kaktusowej są mniej więcej rozmiaru nasion sezamu, ale o wiele trudniej je rozgryźć. Można je wypluć lub połknąć razem z miąższem, ale zjedzenie większej ilości tych nasion może powodować niestrawność.
Nasiona zawierają ok. 15% protein i są bogate w egzogenne kwasy tłuszczowe, sterole i witaminę E. Mogą one być suszone i mielone na mąkę lub można z nich wytłaczać olej, który można stosować zarówno w celach spożywczych jak i kosmetycznych.
Naturalne barwniki spożywcze można otrzymywać zarówno z owoców i kwiatów Opuncji, ale i z insektów Czerwców żerujących na tej roślinie.
Przeciwwskazania : spożywanie Opuncji nie jest wskazane dla osób z cukrzycą insulinozależną. Nadmierne spożywanie tego kaktusa może wywoływać gorączkę kaktusową (która przeważnie sama ustępuje ale jest nieprzyjemnym doznaniem), lekką biegunkę, mdłości, zwiększoną wielkość stolca, większą częstotliwość oddawania kału i uczucie pełności.
ZASTOSOWANIE KOSMETYCZNE
Pędy Opuncji są tradycyjnie stosowane do wzmacniania włosów, nadawania im wytrzymałości, delikatności, puszystości i blasku. Świeże pędy są po prostu krojone aby wycisnąć z nich ich żelowaty sok i nakłada go bezpośrednio na włosy jako odżywkę. Szampony oparte na śluzie tej rośliny używane są w celu usunięcia łupieżu, mogą one być łatwo przygotowane przez zwykłe mieszanie drobnych plasterków Nopali w wodzie. Żel z płatów jest również używany do robienia żelów do ciała i mydła, jako że działa on nawilżająco, odżywiająco, łagodząco i przeciwbakteryjnie.
Żel Opuncji może być stosowany sam świeży lub w formułach kremów, na choroby skóry, stany zapalne, poparzenia i rany (dla lepszego gojenia) tak jak słynny żel z aloesu, a jego dermatologicznie lecznicza skuteczność została potwierdzona na poziomie molekularnym i komórkowym. Zmiękcza on bardzo dobrze skórę dzięki posiadaniu natury hydrofilicznego hipertoniku.
Śluz Opuncji jest często stosowany jako środek wyciągający na infekcje ropne, drzazgi i inne zanieczyszczenia z głębszych warstw skóry. I uważa się że działa w ten sposób bardziej efektywnie kiedy jest podgrzany.
Miąższ Figi Kaktusowej jest czasami używany w preparatach na problemy skórne takie jak stany zapalne, poparzenia i infekcje. Sok z tego owocu stosowany jest jako środek na brodawki.
Sproszkowane nasiona Figi Kaktusowej są używane w kosmetykach jako środek złuszczający, przeciwstarzeniowy, redukujący zmarszczki i przeciwutleniający.
Olej z nasion owocu Opuncji sprzedawany jest za wysoką cenę, w formie czystej lub w preparatach kosmetycznych do pielęgnacji skóry lub włosów. Ceniony jest jako przeciwzmarszczkowy nawilżacz, ze względu na swoją wysoką zawartość witaminy E. Posiada również potwierdzone właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwdrożdżycowe.
Olejek eteryczny otrzymywany z kwiatów Opuncji używany jest do produkcji perfum.
ZASTOSOWANIE LECZNICZE
Pomimo że Opuncja używana była jako roślina lecznicza przez stulecia przez Azteków i Majów, obecnie nawet w Meksyku niezbyt często słyszy się o jej używaniu w terapiach ziołowych. Ale dla niektórych ludzi żyjących w Środkowej lub Południowej Ameryce lub w krajach gdzie kaktus ten stał się popularny po przywiezieniu, ma on duże znaczenie jako tradycyjny środek leczniczy. I nawet współczesny główny nurt ziołolecznictwa w niektórych krajach przyjął Opuncję, od kiedy naukowe badania medyczne nad tą rośliną przeprowadzono w Meksyku, USA, Indiach, Maroku, Arabii Saudyjskiej, Zambii i kilku innych krajach. Które potwierdziły wiele z właściwości leczniczych tradycyjnie przypisywanych temu kaktusowi i ukazały jego profil biochemiczny. Stymulując tym przemysł leków ziołowych do produkcji środków leczniczych i suplementów diety z tej rośliny.
Jednak jeśli porównamy liczbę ludzi na całym świecie którzy znają lecznicze zastosowanie Opuncji, do przeogromnej liczby ludzi na wszystkich kontynentach hodujących ją w ogrodach lub domach, nigdy nie słysząc o jej właściwościach leczniczych. Ujrzymy że jest to jedno z najbardziej niewykorzystywanych roślin leczniczych na świecie.
Większość gatunków Opuncji posiada takie same albo blisko zbliżone działanie lecznicze. Ale najczęściej wykorzystywanymi gatunkami w celach leczniczych i najlepiej przebadanymi pod wzgledem właściwości farmakologicznych. Są te gatunki Opuncji które stały się najbardziej rozpowszechnione na świecie, takie jak Opuntia ficus-indica, O. dillenii i O. eliator.
PĘDY - nazywane płatami Opuncji, kladami lub Nopalami
Płaskie zielone pędy Opuncji są przyjmowane doustnie na świeżo lub gotowane, bardziej jako żywność funkcjonalna niż zioło lecznicze, jako że jest to warzywo które może być jedzone w większych ilościach. Ale ususzone płaty Opuncji spożywa się również w formie tabletek, kapsułek i proszku (Nopal Powder), który może być dodawany do różnego rodzaju potraw.
Lecznicze właściwości Nopali opisywane są jako : przeciwzapalne, przeciwutleniające, nawilżające i zmiękczające skórę i błony, przeciwwrzodowe, laksatywne, moczopędne (zwiększa diurezę, naturiezę i kaliuriezę), przeciwuretyczne, przeciwcukrzycowe, hipoglikemiczne, obniżające podwyższony poziom cholesterolu i lipidów, ochraniające wątrobę, odtruwające (aleksyretyczne), wiatropędne, tonizujące żołądek, poprawiające zasklepianie i gojenie się raz, chłodzące, przeciwgorączkowe, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze, kardiotoniczne, obniżające ciśnienie krwi, przeciwrakowe, przeciwbólowe i neuroprotekcyjne.
Pędy Opuncji spożywane są jako środek leczniczy na :
- Wrzody żołądka. Najczęstszym zastosowaniem doustnym pędów Opuncji w medycynie ludowej jest używanie ich w leczeniu wrzodów żołądka lub zapobieganiu ich powstawania. Ich nawilżający, bogaty w śluzy, żelowaty miąższ i sok, łagodzi podrażnienia śluzówki układu pokarmowego, wywołane refluksem kwasów żołądkowych, nadkwaśność, nadużywanie alkoholu lub ostrych przypraw, lub przez infekcje. Pomagając również w regeneracji tkanki błony poprzez tworzenie ochronnej warstwy pokrywającej oraz dzięki swoim właściwościom stymulującym gojenie (cytoprotekcyjny mechanizm działania jest związany z interakcją pomiedzy monosacharydami śluzu Opuncji i fosfolipidami membran).
Płaty mogą być zwyczajnie zjadane na surowo przed posiłkiem, ale często ich miąższ jest mieszany z wodą lub sporządza się napary ze zgniecionych pędów do wypicia.
- Inne problemy układu trawiennego. Poza zastosowaniem jako środek na wrzody pokarmowe, płaty Opuncji są tradycyjnie przyjmowane jako środek na wiele problemów trawiennych innego typu. Na niestrawność, zapalenie żołądka, uczucie pieczenia, nudności, przepicie alkoholem, opuchnięcie żołądka, pasożyty jelitowe, anoreksję, jak i pomoc w leczeniu otyłości.
Badania In vitro wykazały że ekstrakt z pedów Opuncji jest w stanie wywoływać apoptozę ludzkich komórek rakowych jelita grubego.
- Cukrzyca i wysoki cholesterol. Opuncja używana była do leczenia cukrzycy i wysokiego cholesterolu od niepamiętnych czasów. Ponieważ zanotowano że rdzenni amerykanie Pima tradycyjnie stosowali ją jako środek zmniejszający poziom cukru we krwi i obniżający podwyższony stan cholesterolu. Współcześnie wielu Meksykanów spożywa surowe lub gotowane pędy Opuncji dla takiego efektu i kilka współczesnych badań potwierdziło ich hipoglikemiczne i hipolipidemiczne działanie. Stwierdzono że roślina ta posiada zdolność redukcji cukru we krwi o nawet 20% u osób z insulino niezależną cukrzycą. Jej śluz spowalnia czas absorbcji cukru, i przez to efektywnie redukuje symptomy szoku insulinowego. A jego wysoka zawartość rozpuszczalnego błonnika powoduje że wiąże on się z cholesterolem zwiększając jego wydalanie, obniżając przez to LDL.
Zanotowane są przypadki osób będących w stanie zaprzestać zastrzyków insuliny dzięki spożywaniu tego kaktusa, i opinie że pomaga on śledzionie wytwarzać insulinę.
W Australii, wywary z płatów Opuncji lub wodny macerat pite są dodatkiem wodorowęglanu sodu (soda oczyszczona), po dużym kubku trzy razy dziennie, w celu ulgi w symptomach i obniżenia poziomu cukru w cukrzycy.
- Stany zapalne. Spożywanie miąższu pędów Opuncji było przez wieki powszechnym sposobem leczenia schorzeń zapalnych w medycynie ludowej Meksyku. Jest to skuteczny środek przeciwzapalny, przynoszący ulgę przy zapaleniach układu trawiennego, obrzękach, reumatyźmie, osteoartrozie i hemoroidach.
- Choroby infekcyjne. Nopale są tradycyjnie przyjmowane doustnie w celu leczenia zakażeń układ trawiennego i układu moczowego, są one również stosowane jako pomoc w infekcjach układu oddechowego, takich jak krztusiec, przeziębienie u dzieci i świszczący oddech, jak również w przypadkach blizn gruźlicowych (żelowaty miąższ Nopali jest jeszcze częściej stosowany zewnętrznie w celu leczenia infekcji skóry - więcej o tym poniżej).
Metanolowe, etanolowe i chloroformowe ekstrakty z pędów Opuncji ficus-indica wykazały świetne działanie przeciwbakteryjne, przeciwko zarówno Gram-dodatnim jak i Gram-ujemnym bakteriom.
Ekstrakty z Opuncji ficus-indica wykazały bakteriobójczy efekt na rozwój Campylobacter jejuni i Campylobacter coli (jedne z najczęstrzych powodów bakteryjnego zakażenia pokarmowego u ludzi). Zredukowały również silnie przyczepność Campylobacter do komórek Vero.
Przeciwmikrobowe działanie metanolowych, etanolowych i wodnych ekstraktów z Opuncji ficus indica przebadane zostało również na Vibrio cholerae (której niektóre szczepy powodują cholerę), wykazując że metanolowe ekstrakty były najbardziej efektywne i powodowały zaburzenia membran, prowadzące do zwiększonej przepuszczalności membran i następującego znaczącego spadku Ph i ATP.
Badania nad Opuncją streptacantha wykazały że podawanie ekstraktu z pędów myszom, koniom i ludziom ogranicza replikację wielu wirusów DNA i RNA, takich jak Herpes simplex virus Type 2, Equine herpes virus, pseudorabies virus, wirus grypy, syncytialny wirus oddechowy i HIV-1. I zaobserwowano również dezaktywację zewnątrzkomórkową wirusów.
- Dolegliwości układu oddechowego. Sok Opuncji lub herbata ze zmiażdźonych pędów jest często stosowana jako nawilżający, środek bakteriobójczy na schorzenia układu oddechowego, takie jak : katar, świsty, astma, duszności, krztusiec i reakcje alergiczne. Podawane są dzieciom w przypadkach bronchitu i dla przeziębionych niemowląt.
- Infekcje dziąseł, owrzodzenie jamy ustnej, suchość w ustach. Żucie lub trzymanie kawałka miąższu Nopalu pomiędzy dziąsłem a policzkiem, jest stosowane w przypadkach stanów zapalnych, infekcji i drobnych zranień dziąseł lub błony ustnej, jak również na suchość w ustach.
- Schorzenia wątroby i śledziony. Płaty Opuncji są tradycyjnie spożywane w leczeniu różnych dolegliwości wątroby i śledziony, łącznie z przerostem śledziony i ze stłuszczeniem wątroby.
Badania wykazały że dodanie Opuntia ficus indica do diety szczórów obniża poziom trójglicerydów w wątrobie i redukuje hepatomegalię i biomarkery uszkodzenia wątroby. Potwierdzając opinie że spożywanie Nopali łagodzi stłuszczenie wątroby.
- Problemy z nerkami i układem moczowym. Napary i maceraty ze zmiażdżonych padów Opuncji są tradycyjnie pite w celu leczenia infekcji nerek i układu moczowego, przerostu prostaty, dla ulgi przy uczuciu pieczenia, i dla usunięcia kamieni moczowych.
Badania pokazały że pędy, owoce i kwiaty Opuncji ficus-indica, zwiększają diurezę, naturiezę i kaliuriezę. Żel i wodny ekstrakt z płatów O. ficus-indica wykazały znaczne działanie moczopędne na szczurach, a lipofilizowany ekstrakt działanie moczopedne i hipotensyjne na normotensyjne króliki bez pogorszenia w testach funkcji nerek.
- Nieprawidłowe zatrzymanie płynów. Dzięki dobrym właściwościom moczopędnym i zdrowotnemu wpływowi na nerki, wątrobę i serce. Spożywanie pędów Opuncji pomaga w przypadkach obrzęków i wodobrzusza.
- Chroniczne problemy sercowo-naczyniowe. Dobroczynny efekt Nopali na krążenie krwi znany jest od stuleci i roślina ta wciąż używana jest w medycynie ludowej na schorzenia sercowo-naczyniowe. Badania wykazały że spożywanie pędów Opuncji ma duży potencjał w leczeniu przewlekłych problemów sercowo-naczyniowych, takich jak nadciśnienie i hiperglikemia, dzięki ich działaniu hipotensyjnemu, hipoglikemicznemu, przeciw-hipercholesterolemicznemu, przeciw-hiperlipidemicznemu, kardiotonicznemu i moczopednemu.
- Bóle głowy, migreny, utrata przytomności, problemy neurologiczne. Nopale są tradycyjnie stosowane jako pomoc na bóle głowy i migreny jak i na utratę przytomności. Płaty Opuncji ficus-indica są bogate w nicotiflorin, który ma działanie przeciwzapalne i neuroprotekcyjne.
Zaobserwowano że podawanie doustne metanolowych ekstraktów z Opuntia ficus-indica ma ochronne działanie przeciw uszkadzaniu neuronów powodowanemu przez globalne niedokrwienie w okolicy hipokampu u myszoskoczków. Bezwodne frakcje padów i owoców Opuncji humifusa wykazały ograniczenie rozrostu komórek glejaka wielopostaciowego U87MG, powiązane ze wzrostem produkcji ROS w komórkach.
- Schorzenia oczu. Spożywanie Nopali i miejscowe przykładanie miąższu płatów jest pomocne w przypadkach zapalenia spojówek lub gałki ocznej i jaskry.
Pędy Opuncji są bogate w nicotiflorin, który działa neuroprotekcyjnie, chroniąc komórki zwojowe siatkówki przed śmiercionośnym działaniem oksydacyjnym, hipoksyjnym lub glutaminu w stężeniu nanomolowym.
- Dolegliwości kobiece. W medycynie ludowej Meksyku płaty Opuncji są używane na menopauzę i uderzenia gorąca, w celu stymulacji i ułatwienia porodu, i dla ulgi w napięciu przedmiesiączkowym (ogranicza syntezę prostaglandyn)
Pędy Opuncji są również przyjmowane doustnie w tradycyjnym leczeniu przemęczenia, anemii, bielactwa nabytego, lumbago i dla lepszego gojenia ran.
Wyniki badań sugerują że spożywanie Nopali zwiększa gęstość kości w przypadkach osteoporozy.
Płaty mają wyższą zawartość wapnia (627-1968mg/100g) niż większość warzyw, owoców i orzechów, łącznie ze szpinakiem, sałatą i kapustą.
W medycynie Ajurwedyjskiej pędy Opuncji są uważane za remedium na choroby vata.
Zewnętrznie płaty Opuncji są stosowane w celach :
- Okłady robione ze świeżego żelowatego miąższu pędów Opuncji są stosowane miejscowo (w taki sam sposób jak żel Aloesu) na : rany, również rany otwarte (jego właściwości antyseptyczne, koagulacyjne, stymulujące zabliźnianie i gojenie się ran zostały potwierdzone w testach), wrzody, oparzenia, zasiniaczenia, podrażnioną skórę (działa łagodząco i przeciwzapalnie), grzybice skóry, różę, odrę, zastrzały, ukąszenia pająków i insektów, opuchnięcią, opuchniete szyjne węzły chłonne, nowotwory, reumatyzm, dnę moczanową, zapalenie tkanki łącznej, zapalenie oka, bóle uszu, bóle zębów i infekcje dziąseł, kurzajki, modzel, bielactwo nabyte, również przykładany jest na stopy w leczeniu przeziębienia, na ciało przy gorączce, na brzuch przy zapaleniu jelit, na miejsce nerek przy dolegliwościach nerek, i na przekrwione zapurpurowione piersi u karmiących matek.
Okłady z miąższu Opuncji zmiękczają skórę pomagając usuwać drzazgi, kolce itp. lub ropę z głębszych warstw skóry (w czym jest ponoć bardziej skuteczny po podgrzaniu).
- Podgrzane płaty są przykładane na ciało w celu zmniejszenia opuchlizn, usunięcia czyraków (przyśpiesza ściąganie się ropy), i dla leczenia zapalenia opłucnej. Meksykańskie plemię Pima używało ciepłych pędów w celu zwiększenia produkcji mleka u karmiących matek.
- Pieczone płaty są plasterkowane i używane do okładów dla ulgi w bólach, opuchnięciach i miejscowym uczuciu pieczenia spowodowanym filarią. Pieczone Nopale są również przykładne z boku szyii lub na podbródek w leczeniu reumatyzmu i świnki.
- Świeżo pocięte lub podgrzane kawałki pędów Opuncji są umieszczane pomiędzy dziąsłem a policzkiem w przypadkach infekcji zębów lub dziąseł (przed umieszczeniem kawałek może być popruszony antyseptycznymi ziołami takimi jak Salvia officinalis lub gatunki Zanthoxylum). Strona dotykająca zęby i dziąsła musi być obraną ze skórki mięsistą, żelową stroną padu.
- Poszatkowany Nopal obwiązuje się przy szyi dla leczenia bólu gardła.
- Poszatkowane pędy zmieszane z miękkim tłuszczem i mąką kukurydzianą, są podgrzewane i przykładane na wyziębienie klatki piersiowej i gorączkę związaną z zapaleniem płuc.
- Płaty przecięte na pół, obwiązywane są wokół zranionych kończyn jako pierwsza pomoc.
- Śluzowaty sok Opuncji zmieszany z miodem i żółtkiem jajka jest nakładany aby leczyć oparzenia.
- Mały kawałek pędu umieszczany jest w szklance wody, której później używa się do usuwania ropy z oczu w stanie zapalnym.
Płaty Opuncji są bogate w śluz, błonnik, kwas jabłkowy i minerały m.in. wapń (627-1968 mg/100g, inne źródła mówią o 235 do 5520 mg/100 g ), potas (161 mg/100 g), zawierają również magnez (8.80 mg/100 g) sód, fosfor, mangan, żelazo i cynk. Ich śluz składa się głównie z amylazy i polisacharydów zawierając różne proporcje L-arabinozy, D-galaktozy, L-ramnozy, D-ksylozy, glukozy, jak i kwas galakturonowy.
Pędy te posiadają wysoką zawartość polifenoli, flawonoidów (quercetin 3-methyl ether, kaempferol, luteolin, quercetin, kaempferide, rhamnetins) i steroli (beta-sitosterol, opuntisterol, opuntisteroside, taraxerol, 7-oxositosterol, daucosterol), zwierają również aminokwasy (głównie glutamine, również leucine, lysine, valine, arginine, phenylalanine i isoleucine), methyl eucomate, eucomic acid, friedelin, methyl linoleate, palmitic acid, oleic acid, linoleic acid, linolenic acid, alkaloidy i terpenoidy (furanoidowe formy cis-linalool oxide (10.8%) i trans-linalool oxide (8.8%)).
Starsze płaty zawierają kryształki szczawianu wapnia (4.3 do 11.5 mg/100 g), które są nierozpuszczalne i mogą powodować problemy zdrowotne w nadmiarze.
OWOCE
Owoce wielu gatunków Opuncji są wspólnie nazywane Prickly Pear a w Polsce najczęściej Figą Kaktusową. Pomimo różnicy w kolorze skórki (różne odcienie czerwonego, pomarańczowego, złotego, różowego lub fioletowego) i miąższu, mają one generalnie podobne wartości lecznicze i używane są na te same schorzenia.
Owoce Opuncji są często uważane za posiadające silniejsze działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające niż Nopale. Owoce te posiadają również właściwości moczopędne, przeciwcukrzycowe, obniżające poziom cukru, lipidów i cholesterolu we krwi, przeciwalergiczne, przeciwbólowe, ochładzające i przeciwzakrzepowe. Posiadają one niską kwasowość.
Dojrzałe Figi Kaktusowe spożywa się zwyczajnie na surowo lub w formie konfitur lub ekstraktów (zarówno płynnych jak i suchych), w celu leczenia schorzeń takich jak:
- Problemy żołądkowo-jelitowe. Owoce Opuncji są tradycyjnie stosowane do leczenia wrzodów i innych dolegliwości żołądkowo-jelitowych, takich jak niestrawność, biegunki, kolki i objawy przepicia alkoholowego.
Syrop z Figi Kaktusowej wzmaga wydzielanie żółci, podawany po łyżeczce trzy lub cztery razy dziennie.
Mleczny sok z niedojrzałych owoców podawany jest jako środek przeczyszczający w dawkach dziesięciu kropli zmieszanych z odrobiną cukru.
- Dolegliwości układu oddechowego. Syropy i płynne ekstrakty z owoców Opuncji są tradycyjnie używane jako środek wykrztuśny na kaszel, oraz na problemy z oskrzelami, spazmatyczny kaszel, astmę i krztusiec.
- Choroby infekcyjne. Figa Kaktusowa jest spożywana dla leczenia infekcji żołądkowych powodujących biegunkę i uważana jest za pomocną w leczeniu rzeżączki i syfilisu. W Dekanie, pieczony owoc podawany jest jako lek na krztusiec.
- Nowotwory. Owoce Opuncji są tradycyjnie rekomendowane jako środek leczący nowotwory. Niedawne badania wykazały że owoce te nie tylko posiadają silne działanie przeciwutleniające dzięki swoim barwnikom, ale potrafią również wykazywać działanie cytotoksyczne na komórki rakowe. Ekstrakty z owoców lub wyizolowane pigmenty wykazały potencjał w zatrzymywaniu rozrostu raka jelita grubego, szyjki macicy, jajników, pęcherza moczowego, i prostaty, a nawet hamowanie mnożenia się ludzkich komórek przewlekłej białaczki szpikowej.
- Deficyt kostny po menopauzie. Wyniki badań wykazały że wodne ekstrakty z owoców O. megapotamica zwiększają ilość i poprawiają biologiczne funkcje osteoblastów, sugerując ich potencjalne użycie w alternatywnym leczeniu pomenopauzowej utraty masy kostnej.
- Szkorbut. W przeszłości Figa Kaktusowa stosowana była dla zapobiegania lub łagodzenia objawów szkorbutu. Świeży owoc zawiera 20–40 mg witaminy C na 100 g.
W Meksykańskim lecznictwie ludowym owoce Opuncji są również spożywane jako terapia przeciw cukrzycy, stanów zapalnych i w celach ułatwienia porodu.
Zewnętrznie miąższ tego owocu jest przykładany na rany, oparzenia, stany zapalne skóry i zastrzały.
Owoce Opuncji są bogate w węglowodany (szczególnie fruktozę, glukozę, ramnozę i galaktozę), witaminy C, E I K1, potas (220 mg/100g) i magnez (85 mg/100g), zawierają również znaczące ilości fosforu i selenu oraz sporą ilość błonnika.
W zależności od koloru poszczególnych owoców Figi Kaktusowej, mogą one posiadać wysoką zawartość mieszaniny różnych proporcji pigmentów takich jak betalainy (betanin i indicaxanthin) i karotenoidy. Są one również bogate w kwasy tłuszczowe (głównie linolowy, oleinowy i palmitynowy) i mniej w aminokwasy (prolina, tauryna).
Miąższ owocu zawiera flawonoidy, flawonole (kamferol, isorhamnetin), isorhamnetin glycosides. sterole (głównie beta-sitosterol i campesterol ale również w małych ilościach stigmasterol, lanosterol, avenasterols i ergosterol) i tokoferole.
NASIONA
Olej wyciskany z nasion owocu Figi Kaktusowej jest dostępny na rynku, sprzedawany zarówno do spożywania jako zdrowotny suplement diety jak i do użytku kosmetycznego, głównie ze względu na wysokie uznanie jego działania przeciwstarzeniowego na skórę.
Olej z nasion Opuntia ficus-indica wykazał in vivo działanie poprawiające gojenie ran, zapobiegając infekcjom skórnym i zmniejszając czas fazy reepitelizacji, stymulując proces zabliźniania. Z kolei testy in vitro pokazały działanie przeciwbakteryjne tego oleju na Enterobacter cloacae i przeciwdrożdżakowe na Candida parapsilosis i Candida sake, oraz przeciwgrzybicze działanie na trzy oportunistyczne grzybice skóry (Penicillium, Aspergillus i Fusarium).
U szczurów którym podawano olej z nasion Opuncji zaobserwowano wzrost wysokiej gęstości lipoprotein cholesterolu i zmniejszenie cholesterolu w surowicy.
Nasiona Opuncji zawierają 3-13% protein i 6-13% kwasów tłuszczowych, głównie omega-6 kwas linolowy, głównym aminokwasem w nasionach są kwas glutaminowy i arginina.
Nasiona te są bogate w minerały, z przeważającymi potasem i fosforem i olbrzymimi ilościami magnezu, cynku i sodu.
Zawierają one również wysokie ilości związków fenolowych wynoszących od 48 do 89mg/100g i są to m.in. pochodne feruloyl'u, taniny i sinapoyl diglucoside.
SKÓRKA OWOCU
Paski z owocu Figi Kaktusowej są przykładane na rany, oparzenia i stany zapalne skóry jako naturalny plaster, tak aby to wewnętrzna strona skórki owocu dotykała skóry.
Skórka owocu Opuncji jest bogata w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, rozpuszczalne w tłuszczach przeciwutleniacze, alfa-tokoferol i fenole takie jak kamferol, izoramnetyna i kwercetyna. Może ona być użyta razem z nasionami do wyciskania oleju kaktusowego. Skórka owocu zawiera wapń, żelazo, potas, magnez, mangan, sód i selen
KWIATY
Kwiaty Opuncji (a dokładniej to ich płatki) są ważnym lekiem ziołowym w niektórych regionach świata gdzie kaktus ten jest bardzo popularny. Płatki świeżo otwartych kwiatów są dosyć grube i soczyste i można spożywać je na surowo lub ususzone w naparach lub sproszkowanej formie., ale również i w formie konfitur.
Działają one : łagodząco i nawilżająco na podrażnienia błon śluzowych, przeciwzapalnie, moczopędnie i przeciwskórczowo, oczyszczająco, chelatacyjnie, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo i stymulują gojenie ran.
Kwiaty Opuncji są tradycyjnie używane do leczenia :
- Problemów urologicznych. Płatki te mają właściwości moczopędne i dobroczynny efekt na nerki i układ moczowy. Stosowne są na skąpomocz, infekcje pęcherza, kolkę nerkową, w celu usunięcia kamieni nerkowych lub zmniejszenia moczanowych kamieni nerkowych i ryzyka stanów skazy moczanowej. Na Sycylii wywar z kwiatów tej rośliny jest szeroko stosowany jako silny środek moczopędny i łagodzące, zioło przeciwirytacyjne przynoszące ulgę w podrażnieniach układu moczowego na skutek stanów zapalnych i infekcji. W Ameryce Północnej kwiaty Opuncji są łączone z nasionami jęczmienia i jedwabiem kukurydzianym w leczeniu obstrukcji moczowych.
- Dolegliwości układu trawiennego. W tradycyjnej medycynie Sub-Saharyjskiej kwiaty te lub napar z nich podawany jest do leczenia wrzodów i biegunek, są one również spożywane jako środek przeciw hemoroidom.
- Schorzenia układu oddechowego. Uważa się ze kwiaty te leczą zapalenie oskrzeli i astmę. Dzięki swoim właściwościom łagodzącym są one bardzo efektywne na suchy kaszel, podrażnione i zapalone zatoki.
- Rany, oparzenia, uszkodzenie błon śluzowych, żylaki. Kwiaty Opuncji przyjmowane doustnie wspomagają regenerację tkanki, przyśpieszając leczenie ran, oparzeń i uszkodzeń błony śluzowej. Mogą one również wzmacniać naczynia włosowate i zmniejszać ryzyko żylaków.
Testy badania działania przeciwbakteryjnego wykazały że heksanowy ekstrakt z kwiatów O. inermis posiada wysoką efektywność przeciw Escherichia coli i Staphylococcus aureus.
Metanolowy ekstrakt z kwiatów O. dillenii wykazał znaczne działanie przeciwwirusowe przeciw wirusom vaccinia i herpes simplex typu 1 i 2.
Kwiaty Opuncji zawierają więcej polifenoli i flawonoidów niż inne części tej rośliny. Są one bogate w kwas galusowy, 6-isorhamnetin 3-O-robinobioside, kwas linolowy, kwas palmitynowy, kamferol i kwercetynę, zawierają również luteolinę, penduletin, piscidic acids, kwercetynę, rutynę i β-sitosterol. Kwiaty te zawierają znaczne ilości błonnika, protein i minerałów takich jak potas, wapń, magnez, sód, żelazo i cynk.
ZASTOSOWANIE WETERYNARYJNE
Śluz z pedów Opuncji jest nakładany na otwarte rany i poparzenia u zwierząt. W Trynidadzie i Tobago, używany jest w medycynie etnoweterynaryjnej jako maść na urazy stawów u koni. A na anhydrozę, rozgniecione Nopale w wodzie podawane są koniom do picia aby wywołać pocenie i obniżyć temperaturę. Płaty Opuntii cochenillifera nazywane tam Rachette są również stosowane w połączeniu z gliceryną i solami Epsomit na stany zapalne.
Wyniki badań wykazały że etanolowe ekstrakty różnych gatunków Opuncji redukują infekcję wirusem Pomoru Małych Przeżuwaczy (PPRV) u zwierząt kozłowatych. Infekcja PPRV jest jedną z najszerzej powszechnych i dewastacyjnych chorób zakaźnych zarówno u udomowionych jak i dzikich drobnych przeżuwaczy.
Opuntia cochenillifera syn. Nopalea cochenillifera
Opuntia stricta lub inny gatunek powszechny w Baguio na Filipinach
Źródła
'' Ethnobotany of India, Volume 2: Western Ghats and West Coast of Peninsular India '' - T. Pullaiah, K. V. Krishnamurthy, Bir Bahadur, CRC Press 2016
'' Edible Medicinal and Non-Medicinal Plants: Volume 1, Fruits '' - Lim T. K., Springer Science and Business Media 2012
'' Textbook of Natural Medicine '' - Joseph E. Pizzorno, Michael T. Murray, Elsevier Health Sciences 2012
'' Prickly Pear Cactus Medicine: Treatments for Diabetes, Cholesterol, and the Immune System '' - Ran Knishinsky, Inner Traditions 2004
'' Healthy Plants '' - Dr. George D. Pampalona-Roger, Editorial Safeliz 2002
'' Medical flora, or, Manual of the medical botany of the United States of North America '' - C.S. Rafinesque, 1828
Biological Actions of Opuntia Species - Chauhan SP, Sheth NR, Jivani NP, Rathod IS, Shah PI
Opuntia stricta Cladode Extract Reduces Blood Glucose Levels in Alloxan-induced Diabetic Mice - Aubrey Chichonyi Kalungia, Mary Mataka, Patrick Kaonga, Angela Gono Bwalya, Lavina Prashar, Derick Munkombwe
Aqueous extract from Opuntia megapotamica fruit pulp promotes osteoblast activity - Valeria Gili, Juan A Laiuppa and Graciela E Santillán
Treatment of Benign Prostatic Hypertrophy with Opuntia ficus-indica (L.) Miller - Dan Palevitch, Gideon Earon and Israel Levin
Comparison of hypotensive, diuretic and renal effects between cladodes of Opuntia ficus-indica and furosemide - MeryemBakour, NooriAl-Waili, RedouanEl-Haskoury, NawalEl-Menyiy, ThiaAl-Waili, AliAL-Waili, BadiaaLyoussi
IN-VITRO ANTIOXIDANT AND ANTIDIABETIC ACTIVITY OF HYDRO ALCOHOLIC EXTRACT OF OPUNTIA ELATIOR FRUIT AS WELL AS QUERCETIN - Chintu, R. Kotadiya, Urvesh D. Patel, Vipul B. Chauhan, Harshad B. Patel, Chirag M. Modi, Punit R. Bhatt, Kajal B. Pandya and Trushen M. Shah
Cactus ( Opuntia spp.) as forage - Candelario Mondragon-Jacobo, Salvador Perez-Gonzalez
Phytochemical Constituents of Natural Extract of Prickly Pads (Opuntia Ficus-Indica) from Northern and Middle Provinces of the Midle East Area using (ICP-EAS)/(GC-MS) techniques - Mohammed Sharif Al-Sheraideh, Fatema Attia Al-Zahrany
Therapeutic potentialities of prickly pear Opuntia spp - Olfa Rbia, Samira Aschi Smiti
Opuntia: Medicinal Plant - Aarti V. Pawar, Suresh G. Killedar, Vivek G. Dhuri
Nopal Cactus (Opuntia ficus-indica) as a Source of Bioactive Compounds for Nutrition, Health and Disease - Karym El-Mostafa, Youssef El Kharrassi, Asmaa Badreddine, Pierre Andreoletti, Joseph Vamecq, M’Hammed Said El Kebbaj, Norbert Latruffe, Gerard Lizard, Boubker Nasser, and Mustapha Cherkaoui-Malki
Cactus: a medicinal food - Anoop A. Shetty, M. K. Rana, and S. P. Preetham
Health benefits of Cactus - Emmanuel Iwuala, Afroz Alam
Evaluation of Nutritional and Medicinal Properties of Opuntia elatior Mill - Krishna N. Patel and Kalpeshkumar B. Ishnava
Pharmacological potential of cactus pear (Opuntia ficus Indica): A review - Yemane Tilahun and Gebrekidan Welegerima
Pharmacological actions of Opuntia ficus indica: A Review - Manpreet Kaur, Amandeep Kaur and Ramica Sharma
A Narrative Review on the Phytochemistry, Nutritional Profile and Properties of Prickly Pear Fruit - Batool Sabtain, Rabia Farooq, Bakhtawar Shafique, Muhammad Modassar Ali Nawaz Ranjha, Shahid Mahmood, Ghulam Mueen-Ud-Din, Shafeeqa Irfan, Kainat Shehzadi, Qandeel Rubab, Laiba Asad, And Marriam Ishfaq
Production and Characterization of Cosmetic Nanoemulsions Containing Opuntia ficus-indica (L.) Mill Extract as Moisturizing Agent - Renato Cesar de Azevedo Ribeiro, Stella Maria Andrade Gomes Barreto, Elissa Arantes Ostrosky, Pedro Alves da Rocha-Filho, Lourena Mafra Veríssimo and Márcio Ferrari
Multiple Uses of cactus Pear (Opuntia ficusindica) and threat of recent cochineal (Dactylopius opuntiae) outbreaks in the Mediterranean basin - Dr. Ali Nefzaoui, ICARDA
NEW INSIGHTS ABOUT MEDICINAL USES AND HEALTH-BENEFICIAL PROPERTIES OF CACTUS PRODUCTS - Prof. Dr. Monica A. Nazareno
Plant Opuntia dillenii: A Review on It’s Traditional Uses, Phytochemical and Pharmacological Properties - Chhavi Sharma, Sangeeta Rani, Bijander Kumar, Arvind Kumar and Vinit Raj
The Antimicrobial and Wound Healing Potential of Opuntia ficus indica L. inermis Extracted Oil from Tunisia - Ikram Khémiri, Badiaa Essghaier Hédi, Najla Sadfi Zouaoui, Neyla Ben Gdara and Lotfi Bitri
Anti-Cancer Activity of Opuntia polyacantha Alkaloid Extract on Human Breast Cancer Cell Line - Lubna Abdulazeem, Farah Tareq Al-Alaq, Hadeel Alaa Alrubaei, Yasir HAIDER Al-Mawlah
Evaluation of Hypoglycemic Activity of Opuntia dillenii Haw Fruit Juice in Streptozotocin-Induced Diabetic Rats - I. Abdallah
Antiviral properties of extract of opuntia streptacantha - A. Ahmad, J. Davies, S. Randall, G. R. B. Skinner
Phytochemical, antioxidant, antiviral and cytotoxic evaluation of Opuntia dillenii flowers - Arthanari Saravana Kumar, Mani Ganesh, Mei Mei Peng and Hyun Tae Jang
Antioxidant, antibacterial and in vivo dermal wound healing effects of Opuntia flower extracts - Imene Ammar, Sana Bardaa, Massara Mzid, Zouheir Sahnoun, Tarak Rebaii, Hamadi Attia, Monia Ennouri
Chemical composition of volatiles from Opuntia littoralis, Opuntia ficus-indica, and Opuntia prolifera growing on Catalina Island, California - Cynthia R Wright, William N Setzer
Chemical Composition and Antibacterial Activity of Opuntia Ficus-Indica F. Inermis (Cactus Pear) Flowers - Monia Ennouri, Imene Ammar, Bassem Khemakhem, and Hamadi Attia
Evaluation of the cytotoxic and antiviral effects of ethanol extract of three Opuntia species of Peste des Petits ruminant virus - Imran Altaf, Faryal Ashraf, Muhammad Ashraf, Moneeb Ashraf, Aqeel Javeed, Neelma Munir, Rasheeda Bashir
.jpg)
