Yerba Buena, Satureja douglasii - Mięta Indiańska

    NAZWA I POCHODZENIE

   Yerba Buena to z hiszpańskiego hierba buena (dobre ziele) nazwa nadana tej roślinie przez katolickich misjonarzy. Powodem nadania tejże nazwy był fakt używania tej rośliny przez Indian z terenów zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej do celów leczniczych. Nazwą tą ochrzczono również osadę która później przerodziła się w San Francisco. Pomimo iż lokalnie czesto używa się tej nazwy określając nią różne zioła głównie z rodzaju mięt i cząbrów, to przypisana jest ona do jednego specjalnego gatunku. Na tyle specjalnego że do dzisiaj nie ma zgodności co do jego klasyfikacji. Najczęściej zalicza się go do jednego z trzech rodzajów z rodziny jasnotowatych : cząbrów, klinopodium lub mikromerii. Synonimy tej rośliny to:

  Clinopodium douglasii

  Satureja douglasii

  Satureja chamissonis

  Micromeria chamissonis

  Micromeria douglasii

  Thymus chamissonis

  Thymus douglasii

   Satureja douglasii jest bardzo mało popularna w Europie. W Polsce przez niektórych nazywana jest jako Mięta Indyjska, co jest błędnym tłumaczeniem niemieckiej nazwy tej rośliny ,, Indishe Mintz '' lub angielskiej ,, Indian Mint ''. Nazwy te odnoszą się oczywiście do pochodzenia tej rośliny i znaczą Mięta Indiańska.

        UPRAWA

  W stanie naturalnym roślina ta występuje na zachodnich terenach Ameryki Północnej, głównie jako roślina okrywowa w lasach i zaroślach, zazwyczaj nie wybijająca się ponad 20 cm wysokości. Dlatego najlepiej rośnie ona w lekko zacienionych miejscach w lekko wilgotnej próchniczej ziemi, chociaż znosi nawet piaszczyste i gliniaste podłoże tak samo jak i krótko trwałe susze i silne nasłonecznienie. Ze względu na wrażliwość na niskie temperatury Yerba Buena powinna być chowana do ciepłych pomieszczeń na okres zimowy. Uważa się że jej przyjemny choć intensywny zapach odstrasza gryzonie. Kwitnie w okresie od czerwca do października.

  

           ZBIÓR I ZASTOSOWANIE 

   Liście oraz całe pędy można zbierać przez cały rok. Dlatego aby nie traciły one swojego aromatu, oraz żeby nie osłabiać niepotrzebnie rośliny, najlepiej jest zrywać je ,,na bieżąco''. Suszyć je należy w temperaturze nie przekraczającej 40*C i przechowywać w całości, nie rozkruszone w szczelnie zamkniętym słoiku w chłodnym, zacienionym miejscu. Kruszyć dopiero bezpośrednio przed użyciem.

  Odwary i napary z rozdrobnionych, świeżych lub suszonych liści lub całych pędów mają wiele zastosowań. Standardowo napary przyrządza się zalewając łyżeczkę ziela szklanką gorącej wody, po kilku minutach pozostawienia pod przykryciem mamy herbatę o niesamowitym aromacie. Herbata ta ma działanie pobudzające, uspokajające, przeciw wymiotne, pomaga w problemach w oddychaniu, chorobach nerek oraz rozstrojach żołądka i nagromadzeniu gazów a także działa jako afrodyzjak.     Silniejsze działanie ma odwar który pomaga zwalczyć przeziębienie, zapalenie górnych dróg oddechowych, obniża temperaturę w stanie gorączki, działa przeciwbólowo (głównie na bóle głowy i stawów), zwalcza owsiki, oczyszcza krew, zwalcza bezsenność, stymuluje organizm i pomaga w regeneracji chorym. Zarówno napary jak i odwary można spożywać również po całkowitym ostygnięciu, taki napój orzeźwia i tonizuje szczególne w letnie upały. Otrzymywany z rośliny olejek eteryczny stosowany jest tradycyjnie przy zwalczaniu guzów nowotworowych.

  Spożywane na surowo liście mają oczywiście wszystkie wymienione powyżej właściwości. Zarówno świeże jak i ususzone można używać je jako przyprawy do mięs, serów i sałatek.

  Świeże zmiażdżone liście używa się robiąc okłady czoła przy bólach głowy oraz trzyma w ustach w miejscu bólu zębów lub dziąseł. Można je także wkładać do poduszek i kapeluszy jako relaksujące i uwodzące perfumanty. Pozostawiona na godzinę zimna woda z pociętymi świeżymi liśćmi (tzw. macerat) zamienia się w antybakteryjny płyn do płukania jamy ustnej który pozostawia przyjemny oddech i którego połknięcia nie trzeba się obawiać. Cząber Douglassa nadaje się również doskonale do sporządzania nalewek oraz drinków.

  Żadne źródła nie podają przeciwwskazań ani ubocznych skutków nawet długotrwałego spożywania Yerba Buena, należy jednak pamiętać że każde zioła stosowane w nadmiarze mogą być szkodliwe.