KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA
Dodonaea viscosa jest krzewem mogącym przerodzić się w małe drzewo, rosnącym w strefach tropikalnych oraz innych ciepłych rejonach globu. Powszechnie występuje w Australazji - która jest prawdopodobnie jego kolebką, Afryce, Indiach i Pakistanie, na Hawajach, w Peru i Brazylii. Wiele nie powiązanych ze sobą pierwotnych kultur, odkryło lecznicze właściwości tej rośliny, które są obecnie często wykorzystywane. Jak wskazuje łaciński przydomek viscosa - lepki, młode liście pokryte są rodzajem żywicy. Krzew ten często sadzony jest jako roślina ozdobna, głównie ze względu na jego ozdobne owoce oraz liście (szczególnie Nowo Zelandzki kultywar ,,Purpurea'' o purpurowych liściach), z kolei drobne kwiaty nie stanowią wyraźnej ozdoby. Często sadzi się go również w celu zapobiegania erozji gleby, na wydmach oraz jako osłony przed silnymi wiatrami. Wyjątkowo twarde drewno tej rośliny wykorzystywane jest w wielu kulturach do wytwarzania narzędzi i prymitywnych broni. Popularne anglojęzyczne potoczne nazwy tej rośliny Hopbush - Krzew Chmielowy i Sticky Hopbush - Klejący Krzew Chmielowy, nadane zostały tej roślinie przez Brytyjskich kolonizatorów Australii, którzy docenili jej aromat i zaczęli wykorzystywać zamiast chmielu do produkcji piwa.
UPRAWAIstnieją różne podgatunki Dodonaea viscosa, często uznawane jako odrębne gatunki, a także kultywary, które przystosowane są do różnych warunków klimatycznych. Generalnie jednak roślina ta jest gęstym, szybko rosnącym, zimozielonym krzewem, mogącym z czasem przekształcić się w małe drzewo do 8m wysokości. Lubi silne nasłonecznienie, piaszczystą, iłowatą lub skalistą, przepuszczalną glebę (pH 6,5-9,2), dobrze znosi susze i silne wiatry. Boi się z kolei cienia i temperatur poniżej -5'C. Wiosną niepozorne kwiaty, oddzielnie męskie i żeńskie, pojawiają się przeważnie na oddzielnych osobnikach. Latem ozdobne owoce pojawiają się na krzewach z żeńskimi kwiatami. Kwiaty są wiatropylne ale nawet niezapylone kwiaty potrafią wytwarzać owoce. Liście w celu ususzenia najlepiej jest zbierać w okresie letnim.
ZASTOSOWANIE KULINARNE
Owoce wykorzystywane są zamiast chmielu do warzenia piwa a napary z nich zrobione pite są jako tonik.
ZASTOSOWANIE MEDYCZNE
Dodonaea viscosa jest powszechnie używana w tradycyjnym zielarstwie Australii i wielu innych krajów w których naturalnie występuje. Jej liście świeże, suszone i sproszkowane, lub pod postacią odwarów są najczęściej aplikowane na miejsca zranień. Stymulują one regenerację tkanki poprzez pobudzanie fibroblastów skóry, a także działają przeciwzapalnie, przeciwutleniająco, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwgrzybicznie, uśmierzają ból i swędzenie. Stosowane są więc również przy infekcjach skórnych, wysypkach, grzybicach, czyrakach, zwichnięciach, stłuczeniach, poparzeniach, ukąszeniach węży, chorobach wenerycznych, reumatyźmie i złamaniach kości. Sok z liści wyciska się na przewlekłe zapalenia spojówek i rogówki oka. Liście żuje się lub używa odwarów do płukania jamy ustnej przy bólach zębów, stanach zapalnych i pleśniawkach.
Odwary z pączków i młodych liści spożywane są przy gorączkach, przeziębieniach, kaszlu, grypie, artretyźmie, astmie, kłopotach żołądkowych (zmniejsza napięcie mięśni gładkich), biegunkach, wrzodach, odrze, bólach głowy oraz jako środek napotny. Należy jednak zachować dużą ostrożność, ponieważ roślina ta zawiera niewielkie ilości toksycznych związków cyjanu mogących powodować zatrucie organizmu. Zawiera ona również dużo tanin (do 18%), saponiny, sterole, dwó- i trójterpeny, flawonoidy m.in. glikozydy kwercytyny i kamferol, oraz olejek eteryczny bogaty w 1-8 cineole.
Na wschodzie Afryki korzenie Krzewu Chmielowego, świeże lub w formie odwaru, używane są przez kobiety w celu zwiększenia laktacji, uśmierzenia nadmiernych bólów menstruacyjnych i w celu uregulowania cyklu menstruacyjnego. Olejki eteryczne i ekstrakty z liści działają przeciwbakteryjnie i hipotensyjnie. W Peru młode, lepkie, pokryte żywicą liście, żute są jako środek stymulujący i tonizujący. Liście, owoce, łodygi i kora, mogą być użyte do przygotowywania kąpieli, pomocnych przy infekcjach skórnych, rwie kulszowej, grzybicach i chorobach wenerycznych. Przeprowadzone badania wskazują że zarówno wodne jak i alkoholowe ekstrakty z liści pomocne są w walce z cukrzycą. W Brazylii sok aplikowany jest na guzy nowotworowe. W południowych Indiach nasiona mielone z czarnym pieprzem i używane są w celu wywołania sterylizacji u kobiet.
Źródła
,, Medicinal Activity of Dodonaea viscosa - A preliminary study '' - Andrew Pengelly, Australian Government, Rural Industries Research and Development Corporation, 2008
,, Duke's Handbook of Medicinal Plants of Latin America '' - James A. Duke, CRC Press 2008
,, CRC World Dictionary of Medicinal and Poisonus Plants '' - Umberto Quattrocchi CRC Press 2012
http://jprhc.in/index.php/ajprhc/article/viewFile/54/52
http://www.stuartxchange.com/Kalapinai.html
http://www.plantzafrica.com/plantcd/dodonaeavisangust.htm
http://www.anbg.gov.au/gnp/interns-2007/dodonaea-viscosa.html
http://www.ccma.vic.gov.au/GLOBAL/uploaded/Speciesnotes-Dodonaeaviscosa.pdf
http://www2.hawaii.edu/~eherring/hawnprop/dod-visc.htm
http://nativeplants.hawaii.edu/plant/view/Dodonaea_viscosa
http://www.fao.org/forestry/14636-0ddae3eed6e5208d80d92fb8dd2892b4.pdf
http://ntbg.org/plants/plant_details.php?plantid=4259
http://www.fs.fed.us/global/iitf/pdf/shrubs/Dodonea%20viscosa.pdf
http://bie.ala.org.au/species/urn:lsid:biodiversity.org.au:apni.taxon:298605#tab_names
http://herbs-treatandtaste.blogspot.com/2011/08/hopebush-dodonaea-viscosa-uses-and.html
http://www.indianetzone.com/49/aliar.htm
http://www.ijpbs.net/issue-4/Ph-21.pdf
http://www.apstas.com/Hop_bushes.html
http://database.prota.org/PROTAhtml/Dodonaea%20viscosa_En.htm
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz