KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA
Bacopa monnieri jest niewielką, płożącą, sukulentyczną, wieloletnią roślinką z rodziny Babkowatych. Rośnie ona w naturze na podmokłych terenach takich jak namorzyny, plaże, bagna, obrzeżach rzek, strumieni, rowów i jezior, w tropikalnych i subtropikalnych strefach klimatycznych. Pochodzi prawdopodobnie z tropikalnej części Azji, ale rośnie powszechnie jako dzika roślina na nizinach i wybrzeżach Azji, Australii, Afryki, Półwyspu Arabskiego, Półwyspu Iberyjskiego, obu Ameryk i Karaibów. I zaliczona została do przywleczonych gatunków inwazyjnych w Japonii, Singapurze, Hiszpanii, Portugalii i na Kajmanach.
Pomimo bycia z natury rośliną inwazyjną, tworzącą rozległe niskie, gęste maty pokrywające glebę w bardzo szybkim tempie przy gorących temperaturach i wilgotnej pogodzie. W wielu regionach Indii jest ona obecnie bliska wyginięciu, z powodu nadmiernych zbiorów. Ponieważ Bacopa monnieri jest tak ważną rośliną leczniczą w Indiach, że jej krajowa konsumpcja wynosi ok. 1000 ton rocznie i jest ona stamtąd również eksportowana na dużą skalę. Podczas gdy 90% zaopatrzenia w to zioło w Indiach pochodzi wciąż ze zbiorów z dzikich stanowisk, z czego 70% dostarczają niezorganizowani zbieracze.
B. monnieri jest istotnie jedną z najważniejszych i najczęściej używanych ziół w medycynie Ajurwedyjskiej. Roślina ta nazywana jest Brahmi (brami), co pochodzi od słowa Brahma, będącego imieniem boga kreacji-tworzenia w panteonie hinduizmu, ale oznaczającego również i abstrakcyjną, duchową koncepcję tworzenia. Powodem tego jest moc jaką ma to zioło w poprawianiu funkcjonowania mózgu, który jest centrum kreowania. Jego lecznicze zastosowanie zanotowane zostało w najstarszych i najważniejszych tekstach Ajurvedyjskich, datowanych na co najmniej 3000 p.n.e.. Charaka w swoich pracach zaklasyfikował tą roślinę do typu ziół Medhya-Rasayana (medja-rasajana), czyli ziół na poprawę pamięci i podnoszenie zdolności kognitywnych. Opisał on skuteczność Bacopy monnieri w terapii chorób związanych z podeszłym wiekiem, podnoszeniu pamięci i intelektu, przedłużaniu życia, odżywianiu ciała, poprawianiu płynności głosu, zdrowia i wyglądu cery. Wedyccy uczeni w antycznej Indii nazywani Brahminami (Brahmins), spożywali to zioło aby łatwiej zapamiętywać niezmiernie długie teksty, kiedy cała wiedza przekazywana była wciąż głownie ustnie a nie pisemnie.
W ostatnich kilku dekadach ta reputacja B, monnieri jako wzmacniacz mózgu i tonik na nerwy (co zostało potwierdzone wynikami testów laboratoryjnych i badań klinicznych), rozniosła się z Indii szeroko po świecie zachodnim i poza. A ziołowe suplementy oparte na Brahmi szybko stały się jednymi z najczęściej stosowanych produktów zielarskich wspomagających uczenie się i poprawiających pamięć w Europie, USA, Kanadzie i Australii.
Zarejestrowane leki oparte na Brahmi są dostępne w Indiach i innych krajach nie tylko jako toniki poprawiające pamięć, ale również przypisywane są w leczeniu chorób takich jak Alzheimer, stanów lękowych i rozdrażnienia, astmy, wrzodów żołądka i nowotworów. Wysoki popyt na to zioło i problemy z jego zasobami, powodują że jest ono najczęściej fałszowanym gatunkiem ziół w recepturach ajurwedyjskich.
Biorąc pod uwagę fakt że Bacopa monnieri jest bardzo łatwa w rozmnażaniu i uprawie jako roślina doniczkowa lub ogrodowa (w ciepłym klimacie), i jest bardzo popularna na świecie jako lecznicze zioło, które można zwyczajnie jeść prosto po zerwaniu. Bardzo dziwnym jest dla mnie że niezmiernie rzadko słyszy się aby ktoś w ogóle hodował tą roślinę tak jak inne zioła w doniczce lub ogrodzie. I nawet w krajach gdzie jest ona jednym z najczęściej sprzedawanych ziół w sklepach zielarskich i z suplementami diety a nawet i aptekach, jest ona jedną z najmniej dostępnych roślin zielarskich sprzedawanych w doniczkach. Ale podczas gdy możecie mieć duże trudności w znalezieniu sadzonek Brahmi na sprzedaż nawet u hodowców i sprzedawców specjalizujących się w ziołach. Możecie prawdopodobnie bardzo łatwo znaleźć żywe rośliny Brahmi w .... sklepie akwarystycznym!
Tak, ze względu na jej naturę bycia zdolnym do przeżycia na bagnistych i sezonowo podtapianych terenach, roślina ta może być traktowana jako typowo wodna roślina. I dzięki jej eleganckiej, drobnej aparycji, akwaryści uznali ją za doskonałą jako ozdobną roślinę do ich akwarium (jest ona czasami również używana jako roślina ozdobna do stawów). Jakiekolwiek były początki stosowania Bacopy monnieri jako rośliny akwariowej, obecnie jest ona jedną z najbardziej popularnych roślin akwariowych na świecie. Ale szokującym jest to że tak jak zielarze nie są świadomi faktu, że ich ukochane zioło mądrości jest również popularną rośliną akwariową. Akwaryści nie mają żadnego pojęcia że ich ozdobna roślina akwariowa jest również cennym lekiem. Tak jakby istniały dwa równoległe wszechświaty.
Tak więc jeśli planujecie dodać Brahmi do swojej kolekcji roślin zielarskich (co silnie rekomenduję, ponieważ jest ona bardzo łatwa w uprawie, a podjadanie jej świeżych listków jest o wiele lepsze niż spożywanie tego zioła w kapsułkach zawierających susz często bardzo wątpliwej jakości), pójdźcie poszukać jej w swoim lokalnym (lub internetowym) sklepie akwarystycznym. Ale ponieważ wielu akwarystów nie przywiązuje dużej wagi do właściwych nazw roślin, i sprzedaje je po prostu jako ,, różne rośliny akwariowe''. Możecie potrzebować samemu rozpoznać tę roślinę. W odróżnieniu do wielu roślin amfibiotycznych, B. monnieri posiada taki sam wygląd rosnąc na ladzie jak i pod wodą, łatwo jest więc ją zidentyfikować znając jej wygląd ze zdjęć jakie tu umieściłem. (Polecam również nabyć u akwarystów Bakopa caroliniana, która nie jest tak gorzka i posiada miły aromat i jest świetnym ziołem przyprawowym, również posiadającym właściwości lecznicze. Więcej jej zdjęć na dole tego artykułu).
Bacopa caroliniana
Bacopa monnieri
Nazwa Brahmi jest powszechnie używana w Indiach nie tylko dla Bacopy monnieri ale również dla Centella asiatica, jako że obie te rośliny są głównie stosowane w Ajurvedzie dla polepszenia zdolnosci intelektualnych. Aby uniknać pomyłek z Centella asiatica, Bacopa monieri jest często nazywana Jal Brahmi (brahmi rosnąca przy wodzie).
W starożytnych tekstach indyjskich B. monnieri jest również nazywana Sureshta - ulubiona przez bogów, Divy - boska, Vayastha - powstrzymująca starzenie, Sharma - urocza, Medhya - dobra dla pracy umysłowej, i Saraswati, Sharad lub Bharati - od nazw bogini nauki. W najstarszych Ajurvedyjskich sanskryckich tekstach Bacopa monnieri nazywana była Aindri, co pochodzi od imienia Indra - króla nieba i bogów, ponieważ mówiło się o niej że jest jedną z jego ulubionych roślin.
Innymi, lokalnie używanymi Indyjskimi nazwami tej rośliny są : Jalanimba, Jal Neem, Brahmi Sag, Adha Birni (Hindi), Baam (Gujrati), Barna, Neerbrahmi (Malayalam), Ghola, Jalnam (Marathi), Brahmibuti (Punjabi), Neeri, Sambraani Mokka, Sambraanichettu (Telugu), Kiri Braahmi (Kannada), Akantapuntu, Arapiyam, Ahaznda Poozndu, Parambi (Tamil), Prusni Parnni (Oriya), pełniejsza lista tutaj.
Bacopa monnieri jest również nazywana Water Hyssop, Herb Of Grace, Thyme Leaved Gratiola (w j. Angielskim), Lunuwila, Loonooweela (w j. Sinhala), Aaghabini, Brahmisak (Bengali), Brahmi Buti, Jalanim (Urdu), Farfakh, Zarazab (Arabski), Jaranab (Perski), Medha Giree (Nepalski), Rau Dang Bien (Wietnamski), Phrommi (Thajski), Bremi (Malajski), Ulasimang-aso (Tagalog), Aeae, Baby Tears (Hawaii), Jia Ma, Chi Xian, Pa Chi Tien (Chiński), Bakopa (Japoński), Petite Bacopa, Bacopa médicinale (Francuski), Kleine Fettblatt (Niemiecki) i Psheta Srua (Hebrajski).
Nazwa rodzajowa Bakopa to zlatynizowana forma pierwotnej nazwy nadanej tym roślinom przez rdzennych mieszkańców Francuskiej Gujany. Specyficzny epitet monnieri nadany został prawdopodobnie za francuskim naturalistą Louis-Guillaume Le Monnier (1717-1799). Bacopa monnieri jest niekiedy wciąż nazywana Herpestis monniera, inne synonimy tej rośliny to Gratiola monnieri, Moniera cuneifolia, Lysimachia monnieri, Herpestes fauriei i Herpestes monnieri.
UPRAWA I ZBIÓR Bacopa monnieri jest drobną płożącą rośliną, cechującą się tym że jej młode pędy wyrastają wzniesione do góry a po osiągnięciu ok 10-30cm zaczynają opadać. A kiedy już jej nowe pędy zaczynają dotykać ziemi, od razu wypuszczają one korzenie z każdego z węzłów i wkrótce później wyrastają z nich młode pędy wzniesione do góry, które powturzą cykl. Tak więc stare pędy stają się jakby kłączami, pokryte glebą kompostowa powstałą z opadniętych liści, kurzu itp.. W ten sposób Brahmi rozrasta się do rozmiarów szerokich kolonii, gęstych mat które mogą pokrywać dziesiątki metrów kwadratowych terenu, wypierając inne rośliny. I z tego właśnie powodu B. monnieri jest zaliczana w niektórych krajach do gatunków inwazyjnych, i może być ona inwazyjna również w waszym ogrodzie (choć w Polsce niskie temperatury nawet wiosną i późnym latem raczej znacznie spowolniają jej wzrost).
Brahmi uwielbia bardzo mokre lub podmokłe miejsca takie jak namorzyny i tereny przybrzeżne (bardzo dobrze znosi zasolenie), brzegi rzek, strumieni, rowów i jezior, oraz bagna. I może stać się ona problemem zarastając całą szerokość płytkich rzek, strumieni i rowów, przez co ograniczając przepływ wody i powodując nagromadzanie się osadów jeszcze bardziej tłumiąc nurt. Dzięki przystosowaniu do życia na sezonowo podtapianych terenach może ona rozwijać się całkowicie zanurzona w wodzie, nawet zasolonej. I pomimo że może ona rosnąć również na suchym lądzie przy dostatecznej ilości odpadów lub nawadniania. Pewnego czasu ktoś zaczął ja traktować jako czysto akwarystyczna roślinę. I od kiedy zdobyła ona olbrzymią popularność jako roślina akwariowa, wielu akwarystów nie ma pojęcia o tym że Bacopa monnieri to pierwotnie roślina lądowa. O czym świadczy fakt że zawsze stara się ona wyrosnąć ponad powierzchnie wody, i tylko wtedy zaczyna kwitnąć.
Dlatego jeśli planujecie hodować Brahmi w doniczce, to sugeruję abyście posadzili ją w jakimś pojemniku bez żadnych dziur, i trzymali w nim glebę całkowicie mokrą. Możecie nawet uprawiać ją w niskim akwarium lub wiadrze wypełnionym do połowy ziemia i w połowie wodą, i czekać aż wyrośnie dla was ponad powierzchnię do zbioru. Te techniki ,,podtapiania'' są bardziej produktywną uprawą Bakopy niż na nawet bardzo mokrym podłożu. Z nieograniczonymi zasobami wody, dostateczną ilością kompostowej gleby, w wysokich temperaturach i silnym lub umiarkowanym nasłonecznieniu, wzrost B. monnieri jest niesamowicie szybki. Potrafi ona rosnąć na niemal każdego rodzaju glebie, o kwasowości od 4 do 10, ale preferuje pH pomiędzy 6.3 i 8.8 . A w warunkach wodnych pH 8 jest szacowane na najdogodniejsze a stopień twardości wody (dGH) powinien być w przedziale 142.86 - 535.71 ppm.
Bacopa monnieri jest zimozieloną wieloletnią rośliną, występującą w niektórych regionach jako jednoroczna, z tego faktu że sezonowe mrozy albo susze ją niszczą. Mówi się że nowe rośliny rosną z nasion do dorosłych w ok. 6 miesięcy. Ale jej obfitość drobnych kwiatów podobno nie łatwo wytwarza nasiona, a nasiona te mogą ciężko kiełkować (wykazują one szczególny okres uśpienia i słońce okazuje się być niezbędnym czynnikiem dla ich kiełkowania). I pomimo że Brahmi może być łatwo i szybko rozmnażana, poprzez jedynie trzy-węzłowe sadzonki lub po prostu podział jej zakorzenionych leżących na ziemi pędów. Wiele instytucji rolnych w Indiach, ale również i innych krajach jak Malezja czy Turcja, pracowało nad znalezieniem najlepszej techniki in vitro dla najszybszego namnażania tej rośliny. Na którą jest obecnie tak wielkie zapotrzebowanie zarówno od plantatorów ziół jak i akwarystów.
Pomimo ze kocha ona wodę, dzięki swoim zapasom wody trzymanym w sukulentycznych liściach i pędach, Bacopa monnieri może łatwo przetrwać krótkotrwałe susze, nawet jeśli będą one tak ekstremalne że zamienią ziemię w skałę. Ale w zależności od tego jak nasłonecznione i gorące jest miejsce w którym rośnie, jeśli nie otrzyma ona wody w 6 - 15 dni nieuchronnie uschnie ona całkowicie.
Jako roślina tropikalna Brahmi nie lubi niskich temperatur, dlatego sceptycznie odnoszę się do informacji że może ona przetrwać mrozy nawet do kilku stopni poniżej zera celsjusza. Jednak nigdy jeszcze samemu tego nie sprawdziłem, więc może i jest to prawda. Jej ulubione temperatury to te miedzy 16 - 25'C.
Kwiaty Bakopy monnieri są przeważnie białe z lekkim zabarwieniem purpury lub różu, ale niektórzy ludzie twierdzą że może ona mieć również purpurowe, różowe lub niebieskie kwiaty. Jej kwiatki są drobne, o mniej niż 1cm średnicy, ale mogą być uroczą ozdobą jeśli Bakopa będzie trzymana w doniczce w domu. I nawet w pejzażu ogrodu mogą one mieć wartość ozdobną, ponieważ zazwyczaj pojawiają się one w takiej obfitości że nawet z odległości posiadają znaczącą prezencję, jako drobniutkie gwiazdki na jednolitym zielonym dywanie.
Brahmi może wytwarzać kwiaty przez cały rok na okrągło. Ale w wielu regionach posiada ona cykl gwałtownego wzrostu nowych pędów w porze deszczowej, po którym następuje intensywne kwitnienie podczas suchszych miesięcy, a później przychodzi czas spowolnionego wzrostu/częściowego uśpienia w okresie suszy i zimna. Kwiaty te przyciągają pszczoły i dlatego mogą być potencjalnym źródłem produkcji miodu (proszę dać mi znać jeśli ktokolwiek posiada jakiekolwiek informacje o poziomie zawartości nektaru w kwiatach B. monnieri, i czy jest ona warta rozważania przy komercyjnej produkcji miodu).
Bacopa monnieri dobrze znosi lekkie deptanie i może być swoistym substytutem trawnika, i na terenie podmokłym jest doskonałą rośliną do sadzenia pomiędzy kamieniami do stąpania. Wygląd połaci Brahmi może być z łatwością polepszony przez regularne skaszanie, ale często utrzymują one swoją atrakcyjność nieskazitelnej, gęstej pokrywy terenu bez żadnej ingerencji. Roślina ta jest czuła na niedobór żelaza co objawia się chlorozą (żółknięcie lub bielenie liści). Problem ten można rozwiązać poprzez regularne stosowanie nawozów żelazowych, takich jak płynne lub granulowane chelaty żelaza.
Pomimo że Brahmi jest świetna rośliną do hodowli przy stawach i jeziorach, przy dostatku wody, słońca i upalnych temperaturach, jej inwazyjna natura może być problematyczna (w Polsce zimne miesiące rozwiązują ten problem, i prawdopodobnie nawet w najcieplejszych rejonach nie przetrwa ona nawet lekkich Polskich zim). Może ona być również sadzona jako typowo wodna roślina w środku stawu, i czasami tworzy unoszące się na wodzie maty.
Jako roślina amfibiotyczna B. monnieri szybko rozwija się jako chwast na polach ryżowych. A dzięki tolerowaniu umiarkowanego zacienienia może być ona sadzona jako dodatkowy plon (lub pierwotny w zależności od wartościowania) pod drzewami owocowymi, palmami, krzewami roślin leczniczych, itp.. Niektóre źródła podają że Brahmi rośnie na wysokościach do 1400 metrów, inne podają że może ona rosnąć nawet na terenach położonych 1500 m.n.p.m..
Bacopa monnieri może być łatwo zniszczona przez ślimaki i gąsienice (takie jak Anartia jatrophae i Spodoptera litura), jest także żywicielem kilku nematodów z rodzaju Meloidogyne. Pasikoniki są częstym szkodnikiem Bakopy ale łatwo jest się ich pozbyć stosując naturalne insektycydy oparte na ekstraktach z drzewa Neem (Azadirachta indica).
B. monnieri łatwo akumuluje zanieczyszczenia takie jak arsen, kiedy rośnie na terenach skażonych. Próbki Brahmi pobrane z terenów częściowo zurbanizowanych zawierały znaczące ilości ołowiu, miedzi, kadmu i cynku, które przekraczały bezpieczne poziomy. Ale wyniki badań wykazały również że rośliny Bakopy potraktowane kadmem zawierały większe ilości bakoside A i bacopaside I - związków odpowiedzialnych za większość leczniczych właściwości Brahmi. Tak więc zwiększona zawartość cennych metabolitów wtórnych u roślin z terenów zanieczyszczonych ciężkimi metalami, może być użyta przez ekstrakcję w zakładach farmaceutycznych. Oznacza to że pozyskiwanie dobrego zbioru wyizolowanych bioaktywnych substancji z B. monieri, i usuwanie szkodliwych metali ciężkich z zanieczyszczonych obszarów poprzez fitoremediację, może być dokonywane jednocześnie.
W warunkach domowych, Brahmi zarówno z upraw doniczkowych w pomieszczeniach lub na zewnątrz oraz hodowli gruntowej może być zbierana na okragło przez cały rok (w Polsce oczywiście z ogrodowych upraw można się cieszyć jedynie w ciepłych miesiącach). Dlatego polecam używać ją zawsze swieżo zerwaną, i uważam suszenie jej za zbędną stratę czasu łączącą się z utratą niektórych przeciwutleniaczy tego zioła w tym procesie oraz przechowywaniu. Uszczykiwanie jedynie 2-6 węzłowych szczytów pędów będzie stymulować tą roślinę do wypuszczania nowych pędów, i sprawi że będzie ona ładna i gęsta. Jest to również dogodne z tego względu, że same szczyty są zazwyczaj tak czyste że nie wymagają nawet mycia. Z kolei dolne części pędów są często zabrudzone drobinami gleby lub innymi kurzami i mikro żyjątkami.
Ale jeśli zbierzemy całe długie kawałki pędów, możemy je przechować w pokojowej temperaturze przez kilka dni bez więdnięcia. Zarówno długie pędy jak i krótkie czubki mogą być przechowywane tygodniami w pokojowej temperaturze bez utraty ich świeżości, jeśli umieści się je w wodzie. Ponieważ raczej zaczną one wypuszczać korzenie niż więdnąć.
Na skalę komercyjną w Indiach za najlepszy czas na zbiór Brahmi uznaje się październik-listopad, jako że jest to okres w którym następuje największy przyrost biomasy. Po tym czasie następuje okres starzenia się pędów i spadek biomasy tej rośliny i jej zawartość alkaloidów.
B. monnieri jest zazwyczaj zbierana po okresie 5-6 miesięcy od nasadzenia.
Jedynie same górne części pędów 4-5 cm od podstawy są ścinane a reszta pozostawiana jest do dalszej regeneracji. Średni plon jednorazowego zbioru to 300q/ha świeżego ziela co daje 60q/ha suszu. Po pierwszym zbiorze, dodatkowe 40q/ha suszu uzyskać można z odrostów, i zazwyczaj 2-3 zbiory są dokonywane w ciągu roku. Przeważnie stosuje się tradycyjna metodę suszenia zebranego materiału roślinnego po jego oczyszczeniu i umyciu. Rozkłada się go na powierzchni pod zacienieniem w temperaturze pokojowej i przewraca raz dziennie. Proces suszenia trwa ok 8-10 dni, po czym materiał jest pakowany w szczelne plastikowe worki do dalekiego transportu i przechowywania.
ZASTOSOWANIE KULINARNE
Liście i pędy Bacopy monnieri są gorzkie, soczyste i lekko chrupkie, i dobrze zaostrzają apetyt przekąszane same na surowo. W Indiach całe młode pędy z liśćmi są używane świeże jako zielenina do sałatek, zup, jako blanszowane liściaste warzywo, lub piklowane. Są one również suszone, proszkowane i dodawane do masła. Istnieje wiele różnych produktów żywności funkcjonalnej i suplementów diety zawierających Brahmi jako najważniejszy składnik dostępnych na rynku w Indiach. takich jak ciasteczka, batony odżywcze, płatki śniadaniowe i granola, napoje owocowe, syropy, szerbety, ziołowe miody i galaretki.
Pędy z liśćmi Brahmi mogą być używane świeże drobno posiekane lub ususzone i pokruszone, do sporządzania gorzkiej herbaty. W Indiach sok wyciśnięty ze świeżych części B. monnieri pity jest z mlekiem lub miodem z ghee (tradycyjny rodzaj masła klarowanego).
W Radżastanie, Bacopa monnieri mieszana jest z Camellią sinensis aby otrzymać napój ożywiający komórki nerwowe i mózgowe, nazywany Joyawake Tea.
ZASTOSOWANIE KOMETYCZNE
Bacopa monnieri jest tradycyjnie spożywana aby odżywiać włosy i zapobiec ich wypadaniu i rzednięciu. Sok z całej rośliny pijany jest aby włosy rosły dłuższe i gęstsze, oraz dla stymulacji rozwoju skóry i paznokci.
Zioło to jest również konsumowane i stosowane zewnętrznie w formie pasty ze świeżych pędów z liśćmi lub lotiony i wywary są używane do obmywania w leczeniu wielu schorzeń skóry, takich jak : wypryski, łuszczyca, ropnie, owrzodzenia, poparzenia, bąble i słoniowaciznę. Charaka przypisywał Brahmi dla zdrowej i pięknej skóry.
Na stymulację wzrostu paznokci, włosów i skóry, Brahmi jest czasami przyjmowana w połączeniu z Tulsi (Ocimum sanctum), Neem (Azadirachta indica ) i Amla (Phyllanthus emblica).
ZASTOSOWANIE LECZNICZE
Bacopa monnieri znana jest jako roślina lecznicza na całym świecie. Jest ona jednym z najlepiej sprzedających się ziół na poprawę pamięci i zdolności kognitywnych w świecie zachodnim i Indiach, skąd rozprzestrzeniła się jej popularność. I dlatego właśnie sprzedawana jest ona w większości krajów pod jej Ajurvedyjską nazwą Brahmi, która pochodzi od słowa Brahma, imienia boga kreacji w Hinduiźmie, i wyrażenia znaczącego abstrakcyjną, duchową koncepcję tworzenia. I to doskonale obrazuje silne przypisywanie temu ziołu oddziaływania na funkcjonowanie mózgu, będącego centrum kreatywności. Brahmi należy do najstarszych, najważniejszych i najczęściej przepisywanych ziół w medycynie Ajurvedyjskiej. Jej właściwości lecznicze były opisywane już w najstarszych i najważniejszych ajurwedyjskich tekstach, takich jak Charaka Samhita, Susrutu Samhita, i licząca ponad 3000 lat Atharva Veda. W których B. monnieri klasyfikowana była jako zioło typu Medhya Rasayana, czyli typu ziół poprawiających pamięć i podnoszących zdolności intelektualne. Wedyccy uczeni w antycznych Indiach spożywali zioła Medhya Rasayana regularnie aby pomogły one im zapamiętywać niesamowicie długie teksty. Roślina ta jest również opisywana jako będąca jedną z Divya Aushadhi - boskich ziół o duchowym wymiarze działania (roślin leczniczych o wspaniałej ponadnaturalnej efektywności w ratowaniu życia lub jego przedłużaniu), kiedy spożywana jest z mlekiem przez sześć miesięcy.
Charaka w swoich pracach opisywał Bacopę monnieri jako zioło skuteczne w leczeniu chorób związanych z podeszłym wiekiem, podnoszące pamięć i intelekt, przedłużające życie, odżywiające i poprawiające płynność głosu i wygląd cery. Większość z tych twierdzeń jak i wiele innych właściwości medycznych, zostało potwierdzonych w wielu naukowych testach nad działaniami tego zioła. Badania nad jego związkami chemicznymi, właściwościami farmakologicznymi, testy laboratoryjne i kliniczne nad tego zioła, były w ostatnich dekadach bardzo liczne w Indiach, a niektóre przeprowadzono również w Tajlandii, Malezji i innych krajach.
W terminologii medycyny zachodniej, działania lecznicze Bacopy monnieri opisywane są jako : nootropowe, poprawiające pamięć, neuroprotekcyjne, tonizujące nerwy, przeciwzapalne, przeciwutleniające, oczyszczające, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, sedatywne, przeciwdrgawkowe, przeciwdepresyjne, przeciwlękowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, ochraniające wątrobę, moczopędne, ściągające, rozszerzające oskrzela, przeciwskurczowe, kardiotoniczne, rozluźniające na układ sercowo-naczyniowego i mięśnie gładkie, rozszerzające naczynia krwionośne, przeciwrakowe (przeciwrakotwórcze i przeciwmutageniczne), przeciwcukrzycowe, przeciwnadciśnieniowe, przeciwwrzodowe, przeciwwzdęciowe, gorzkie trawienne, przeciwbiegunkowe ale również i przeczyszczające (przeważnie określane jako delikatnie przeczyszczające - aperient, ale czasem jako silniej - laxative lub nawet mild purgative), adaptogeniczne, immunostymulujące, pobudzające krążenie krwi w macicy i stymulujące menstruację, napotne, przeciwrobacze, przeciw leiszmaniozyczne, przeciwtrądowe i antagonistyczne na kanały wapniowe.
Testy wykazały również ze Brahmi hamuje peroksydację lipidów i chelatuje jony żelaza, zwiększa przepływ krwi w mózgu i stabilizuje komórki. Moduluje reakcje cholinergiczne (Its anticholinesterase effect has been reported, as it is said to inhibits acetylcholinesterase, activates choline acetyltransferase, and has generally cholinergic modulatory effects). Wyniki badań wykazały że B. monnieri wpływa stymulująco na funkcje tarczycy.
Według koncepcji Ajurwedyjskiej, Bacopa monnieri równoważy pitta, redukuje vata i kapha, posiada guna laghu i singha (natura lekka i nawilżająca), ushna veerya (wpływ stymulujący na płyny ustrojowe), tikka rasa (smak gorzki) i katu vipaka (działanie potrawienne ściągające). Jest to zioło Medhya Rasayana i Divya Aushadhi, tonizujace mózg, poprawiające funkcje mentalne, przywracające pamięć i ogólnie odmładzające i ożywiające ciało. Uważane jest za zioło przedłużające życie swoimi właściwościom oczyszczania krwi, moczopędnym, energizującym serce, wątrobę, nerki i układ nerwowy. Brahmi uspokaja ciało, umysł i duszę, podnosi koncentrację, motywację, kreatywność i poświęcenie praktykom duchowości, ale również i zwiększa energię seksualną. W Charaka Samhita zioło to zaklasyfikowane zostało jako Bala - zioła tej klasy wzmacniają siłę i odporność.
Preparaty Brahmi z samej ususzonej rośliny lub w mieszance z innymi ziołami, są popularne i szeroko dostępne w Indiach i krajach zachodnich, i generalnie mniej lub bardziej dostępne na całym świecie. Zioło to jest ważnym składnikiem wielu ważnych preparatów ajurwedyjskich, takich jak Brahmighritam i Brahmirasayanam.
Jako dosyć drogie zioło Bacopa monnieri jest czasami zafałszowana z tańszymi roślinami leczniczymi, takimi jak Centella asiatica, Eclipta alba, i Malva rotundifolia. B. monnieri jest często mylona lub świadomie używana zamiennie z Centella asiatica, jako że obie te rośliny dzielą ze sobą większość tych samych właściwości leczniczych. Szczególnie istotne jest to że oba te zioła są używane głównie dla polepszania funkcjonowania mózgu i poprawy pamięci, i dlatego właśnie Centella asiatica jest również często nazywana jako Brahmi, i to jest przyczyną pomyłek. Istnieje nawet teoria że pierwotna historyczna Brahmi to roślina dawno wymarłego gatunku o niesamowitym efekcie poprawy inteligencji, który obecnie może być osiągnięty jedynie poprzez wspólne połączenie Bacopy monnieri z Centellą asiatica.
Większość zastosowań Bakopy monnieri w ziołolecznictwie wiąże się nie z bezpośrednim leczeniem choroby w ostrych przypadkach. Ale racczej z systematycznym przywracaniem zdrowia w przewlekłych przypadkach, lub jako bardziej prewencyjny i poprawiający kondycję zdrowotną suplement diety. Przyjmowana jest ona w formie świeżych pędów z liśćmi (często również pędów ziemnych z korzeniami), wyciśniętego soku, lub suszona w formie proszku, kapsułek lub pigułek, w celach takich jak :
- Polepszanie pamięci i zdolności kognitywnych. Nazwa Brahmi może być tłumaczona jako zioło kreatywności. I przez ponad 3000 lat roślina ta była używana w Indiach jako jedno z najważniejszych ziół typu Medhya Rasayana, grupy ziół na poprawę pamięci i funkcji intelektualnych. Te Ajurvedyjskie twierdzenia zostały już potwierdzone badaniami klinicznymi przeprowadzonymi na osobach starszych, dorosłych i dzieciach. Dowodzącymi że regularne spożywanie tego zioła pomaga zapobiegać utracie pamięci i związanym z wiekiem pogarszaniem intelektu u osób starszych. I polepsza pojmowanie werbalne i zasób słownictwa, pamięć wzrokową i znaczeniową i koncentrację u dzieci i młodzieży.
Tradycyjnie dla poprawy pamięci i lepszych zdolności uczenia, 8 ml soku z rośliny lub 1-2 gramy sproszkowanej rośliny są spożywane codziennie przez co najmniej kilka tygodni, ale często przyjmowane są nawet przez wiele miesięcy. W Indiach sok z pędów i liści B. monnieri jest często tradycyjnie pity zmieszany z mlekiem lub miodem i ghee (rodzaj klaryfikowanego masła).
Jako zwiększający zdolności intelektualne suplement diety, Bacopa monnieri jest często dostępna na rynku w preparatach, połączona z innymi ziołami typu Medhya Rasayana, głównie Centella asiatca (Gotu Kola), Withania somnifera, Evolvulus alsinoides i Tinspora cordifolia.
Jeden z indyjskich przypisów na poprawę pamięci to miks sproszkowanej Bakopy monnieri i sproszkowanej kory z Saraca indica w równych proporcjach, który przyjmuje się w dawce 5g dziennie.
Saponiny będące głównymi substancjami aktywnymi w B. monnieri, wykazują aktywność polepszania transmisji impulsów nerwowych. Zaobserwowano że w przeciwieństwie do potencjalnie uzależniającego silnego działania szeroko stosowanych psychostymulantów powodujących zmęczenie neuronów, długotrwałe umiarkowane stosowanie Brahmi zdaje się odżywiać i regenerować komórki nerwowe. Bacopa monnieri wpływa na układ dopaminergiczny i serotonergiczny, ale jej główny mechanizm działania związany z usprawnianiem komunikacji neuronowej, to podnoszenie częstotliwości z jaką układ nerwowy przesyła informacje dzięki zwiększaniu rozwoju zakończeń nerwowych.
- Choroby neurodegeneracyjne i związane z wiekiem. Przez stulecia Brahmi używana była do zapobiegania i leczenia pogarszania się pamięci z zdolności intelektualnych u osób starszych. Wiele testów laboratoryjnych i badań klinicznych potwierdziło efektywność tego zioła w terapii chorób neurodegeneracyjnych, takich jak Choroba Alzheimera, Choroba Parkinsona i choroby prionowe.
Dzięki zawartości saponin trójterpenowych nazywanych bacosides, Bacopa monnieri wspomaga reperację uszkodzonych neuronów poprzez podwyższenie aktywności kinazy, syntezy neuronalnej, przywracaniu aktywności synaptycznej i transmisji impulsu nerwowego. Jak również tłumi działalność acetylocholinesterazy czego rezultatem jest poprawiona funkcja cholinergiczna, co z kolei poprawia koncentrację, przetwarzanie pamięci i zwiększa aktywną pamięć w osób starszych. Dodatkowo zioło to jest silnym przeciwutleniaczem i poprawia przepływ krwi w mózgu, co silnie pomaga zapobiegać związanej ze starzeniem degeneracji mózgu. I co bardzo istotne, podnosi ono samopoczucie, działa przeciwlękowo i sedatywnie a to pełni ważną rolę w łagodzeniu nadmiernego podniecenia, ataków szału i agresywnego nastroju, które często występują w przypadkach demencji.
Podawanie ekstraktu z Bakopy monnieri wykazało działanie ochronne neuronów cholinergicznych i redukcję aktywnosci antycholinesterazy porównywane do standardowych leków przeciwdemencyjnych - donepezil, rivastigmine i galantamine.
Niektórzy eksperci twierdzą że według danych z eksperymentów B. monnieri może zapobiegać udarom mózgu. Doustne podawanie B. monnieri szczurom przez 12 tygodni zwiększało mózgowy przepływ krwi bez zmiany ciśnienia krwi.
Więcej szczegółów na temat neuroprotekcyjnych, przeciwdemencyjnych właściwości Bacopy monnieri, można przeczytać tutaj : Neuropharmacological Review of the Nootropic Herb Bacopa monnieri, by Sebastian Aguiar et al (link);
Brahmi (Bacopa monnieri): Up-to-date of memory boosting medicinal plant: A review, by Natthawut Charoenphon (link);
Neurocognitive Effect of Nootropic Drug Brahmi (Bacopa monnieri) in Alzheimer's Disease by Chaudhari K.S. et al (link); i w
Bacopa monnieri, a Neuroprotective Lead in Alzheimer Disease: A Review on Its Properties, Mechanisms of Action, and Preclinical and Clinical Studies, by Aimi Syamima Abdul Manap et al (link).
- Choroby psychiczne. Poza upośledzeniami umysłowymi związanymi z wiekiem, Bakopa monnieri jest powszechnie używana w medycynie Ajurvedyjskiej do leczenia zaburzeń umysłowych takich jak : obłęd, schizofrenia, psychozy, histeria, upośledzenie, amentia i załamanie nerwowe.
Jej efektywność zawdzięczana jest jej właściwościom uspokajającym, przeciwdepresyjnym i anksjolitycznemu, połączonym ze zdolnością naprawy połączeń neuronalnych, i detoksyfikacją mózgu (istnieją dowody na przeciwutleniające działanie Brahmi na hipokamp, nagromadzanie się toksyn takich jak metale ciężkie w hipokampie wiąże się z różnymi zaburzeniami neurologicznymi i psychiatrycznymi).
U dzieci upośledzonych umysłowo, Brahmi wykazało skuteczność w poprawie zdolności uczenia się i kontrolowania nienaturalnych zachowań.
- Depresja, lęki, bezsenność, neurozy, stres i przemęczenie umysłowe. B. monnieri zawsze cieszyła się reputacją zioła poprawiającego nastrój, rozjaśniającego myśli i uspokajającego, i stosowana jest powszechnie w terapii stanów depresyjnych, niepokojów, rozdrażnienia, bezsenności, różnego rodzaju neuroz, oszołomienia, napięcia i wyczerpania nerwowego (neurastenii).
Podczas gdy leczenie wielu poważnych neurologicznych i neuropsychiatrycznych chorób za pomocą Brahmi wymaga długotrwałego, regularnego przyjmowania. Pojedyńcza dawka Bakopy monnieri zazwyczaj przynosi natychmiastową poprawę nastroju, koncentracji, przetwarzania informacji, uspokojenie i wzrost pewności siebie.
W medycynie Ajurvedyjskiej Brahmi jest zalecana jako tonik na rozdrażnienie u kobiet w ciąży, jednakże nie ma wystarczających naukowych informacji na temat bezpiecznej dawki stosowania tego zioła podczas ciąży.
Rezultaty badań pokazują że Brahmi powoduje wzrost poziomu serotoniny w mózgu, co powoduje relaksację. Wyniki badań na zwierzętach wykazały że przeciwlękowe i przeciwdepresyjne działanie ekstraktów z Bacopy monnieri, jest porównywalne do działania standardowego leku anksjolitycznego lorazepam i standardowego leku antydepresyjnego imipramine. Jednocześnie ekstrakty z Brahmi nie wywołują amnezji, efektu ubocznego związanego z lorazepam'em, a za to poprawiają pamięć.
- Uzależnienia opioidowe. Eksperci twierdzą że B. monnieri posiada duży potencjał w leczeniu uzależnienia od opioidów, jako że nie tylko działa ona dobrze na problemy mentalne związane z nadużywaniem opioidów i ich odwykiem. Ale także testy wykazały że jest ona efektywna w ochronie organów przed toksycznością wywoływaną opioidami.
- Epilepsja. Brahmi stosowana była jako lek przeciwpadaczkowy w Indiach od czasów starożytnych. Współczesne testy na zwierzętach i badania kliniczne na ludziach potwierdziły że ekstrakty z Bacopy monnieri powodują znaczne działanie antykonwulsyjne.
Tradycyjnie sok z rośliny jest przyjmowany osobno lub razem z innymi ziołami. Jeden z preparatów ajurwedyjskich na łagodzenie epilepsji i szaleństwa, zawiera ghee przetworzone z sokiem z B. monnieri, Acorus calamus, Saussurea lappa i Convolvulus microphyllus.
- Neuropatia. W systemie medycyny Siddha, zioło to jest stosowane w leczeniu zapalenia nerwów obwodowych.
- Astma, bronchit, krwioplucie, duszności, kaszel i czkawka. Bacopa monnieri jest szeroko stosowana dla polepszenia funkcji układu oddechowego w przypadkach astmy, bronchitu, krwioplucia, duszności, kaszlu i czkawki, w medycynie Ajurwedyjskiej, Siddha i Unani. Brahmi jest nie tylko spożywana na świeżo lub w formie wywarów. Ale również okłady z ugotowanej rośliny są przykładane na klatkę piersiową u dzieci w celu leczenia ostrego zapalenia oskrzeli i innych kaszlów, a jednocześnie sok z rośliny podawany jest do picia. Proszek z ususzonych korzeni i owoców Brahmi jest palony i dym wdychany 3 razy dziennie przy bronchicie.
U zwierząt, Bakopa wykazała działanie relaksacyjne na tętnice płucne, tchawicę i tkankę oskrzeli, skutecznie łagodząc zwężenie oskrzeli. Badania In-vitro wykazały że metanolowe ekstrakty z Brahmi posiadają silne działanie stabilizujące komórki tuczne porównywalne z disodium cromoglycate, lekiem powszechnie stosowanym w terapii alergii.
- Problemy z sercem. Około dwa tysiące lat temu, Indyjski mędrzec i lekarz Charaka przepisywał Brahmi w recepturach na dodanie sercu energii. I obecnie zioło to jest ważnym kardiotonikiem na ajurwedyjskiej liście ziół. W celu wzmocnienia serca jest ono przeważnie tradycyjnie podawane doustnie w postaci soku z rośliny.
Rezultaty badań na zwierzętach sugerują że B. monnieri posiada właściwości relaksacyjne na układ sercowo-naczyniowy i mięśnie gładkie, wzmaga wieńcowy przepływ krwi i ma znaczący efekt ochrony mięśnia sercowego.
Mechanizm działania jakie Brahmi wywołuje na mięśnie sercowe okazał się być całkiem podobny do działania quinidine, leku przeciwarytmicznego klasy pierwszej.
- Dolegliwości trawienne. B. monnieri jest tradycyjnie stosowana jako środek na wiele różnych schorzeń układu trawiennego. Spożywa się ją aby pomóc w trawieniu przy dyspepsji, zapobiegać wrzodom żołądka, zespołowi jelita drażliwego, zapobiegać lub pomóc pozbyć się gazów, zatrzymać biegunkę lub ulżyć w zatwardzeniu (opisywana jest jako zioło łagodnie przeczyszczające, ale czasem nawet jako laksatywne lub lekko purgatywne) jak i przy nadmiarze żółci w żołądku, wymiotach i zaburzeniach gastrycznych spowodowanych nadmiernym używaniem tytoniu.
W Indiach Brahmi jest stosowane w leczeniu czerwonki u dzieci i cholery. Na Sri Lance B. monnieri jest używana jako delikatny środek przeczyszczający dla dzieci, łyżeczka naparu z młodych pędów podawana jest na zaparcia u niemowląt. Sok z tej rośliny podawany jest czasami dla dzieci na dolegliwości żołądkowe, w połączeniu z imbirem, cukrem i ekstraktem z kory Moringa oleifera.
Testy In vitro nad ekstraktem z Bacopy wykazały bezpośrednie działanie spazmolityczne na mięśnie gładkie jelit, oraz działanie antybakteryjne przeciw Helicobacter pylori, bacterii powodującej chroniczne wrzody żołądka. Badania potwierdziły również efektywność tego zioła jako środek przeciwulcerogeniczny i przeciwzapalny.
- Bóle. Bacopa monnieri jest tradycyjnie spożywana w celu przyniesienia ulgi w przypadkach wielu różnego typu bólów, takich jak bóle głowy, neuralgiczne, bóle pleców, stawów i brzucha. Zioło to łagodzi bóle na wiele sposobów. Uważane jest za przeciwbólowe, tonizujące nerwy i sedatywne, ale również oczyszcza ciało z toksyn, zwalcza stany zapalne i infekcje będące bezpośrednią przyczyną bólu wielu organów, jak i rozluźnia mięśnie gładkie.
Poza konsumpcją jako środek przeciwbólowy w postaci świeżej rośliny lub suszonej, sok wyciśnięty z całej rośliny Brahmi pity jest na bóle głowy. A także na chroniczne bóle głowy i zespół wyczerpania intelektualnego mózgu (brain fag syndrome, BFS), spożądza się olej z tym ziołem do masażu głowy i szyii. Pasta ze świeżej rośliny jest również przykładana miejscowo na bóle reumatyczne, obolałe stawy i nerwobóle. Na bóle brzuszne pasta z Brahmi jest przykładana podgrzana na okolice brzuszne.
- Reumatyzm, artretyzm and neuralgia. W medycynie Ajurwedyjskiej i Siddha, Brahmi jest powszechnie przyjmowana doustnie w leczeniu schorzeń reumatoidalnych, obolałych stawów, opuchlizn i neuralgii. Sok z tej rośliny jest często pity w połączeniu z mlekiem. Pasta z tej rośliny jest również przykładana miejscowo.
Ekstrakt z B. monnieri ogranicza objawy artretyzmu i ogranicza aktywność cyklooksygenazy i lipoxygenazy. Badania pokazały efekt różnej koncentracji metanolowego ekstraktu z B. monnieri na artretyzm i jego porównanie do standardowego leku Diclofenac Sodium przy 2000 μg/ml. Jako rezultat B. monnieri wykazało 90.34 ± 0.83% ograniczenia denaturalizacji protein i 93.67 ± 1.34% stabilizacji membran, z kolei Diclofenac wykazał 96.52 ± 1.25% ograniczenia denaturalizacji protein i 98.76 ± 1.67% stabilizacji membran.
- Choroby zakaźne. Bacopa monnieri jest stosowana jako lek na wiele różnego rodzaju chorób zakaźnych, głównie bakteryjnych takich jak cholera, róża, kiła, rzeżączka, gruźlica, trąd, ale również i na przeziębienie, grzybicę woszczynową, słoniowaciznę, świerzb, malarię i niektóre inne choroby gorączkowe.
Badania wykazały antybakteryjną skuteczność B. monnieri zarówno przeciw gram-dodatnim jak i gram-ujemnym bakteriom takim jak Staphylococcus aureus, Enterococcus faecalis, Klebsiella pneumoniae, Aspergillus niger, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella typhi, Vibrio cholera, i grzybom takim jak Aspergillus flavus, Candida albicans, Lycoperdon lividum.
- Schorzenia śledziony. Brahmi jest tradycyjnie używana w leczeniu zaburzeń śledziony, głównie splenomegalii (powiększenie śledziony).
- Problemy z wątrobą. Przez stulecia Bacopa monnieri używana była w celu ochrony i pobudzania wątroby, i w leczeniu schorzeń wątroby m.in. żółtaczki. W testach, ekstrakt z B.monnieri wykazał ochronę wątroby i nerek przed toksycznością wywołaną przez morfinę u szczurów, jak również przeciwko uszkodzeniom wątroby przez wpływ paracetamolu i etanolu.
- Dolegliwości kobiece i ciąża. Brahmi jest tradycyjnie stosowana jako środek na zaburzenia menstruacyjne, brak miesiączki, bóle menstruacyjne i bezpłodność. Uważa się że zwiększa ona płodność i podtrzymuje implantację, Charaka używał Brahmi jako zioło na zapłodnienie i zapobieganie poronieniu, i obecnie jest ono składnikiem ajurwedyjskich preparatów na poronienia nawykowe.
W medycynie Ajurvedyjskiej Brahmi jest również zalecana jako tonik na rozdrażnienie u kobiet w ciąży, jednakże nie ma wystarczających naukowych informacji na temat bezpiecznej dawki stosowania tego zioła podczas ciąży.
- Choroby skóry. Brahmi jest stosowana doustnie w celu leczenia wielu różnego typu chorób skóry, takich jak : egzema, zaburzenia alergiczne, łuszczyca, bielactwo, owrzodzenia, i wywołanych infekcjami jak czyraki, grzybica woszczynowa, róża, syfilis, trąd, świerzb i słoniowacizna (poza konsumpcją, pasta ze świeżej rośliny jest również przykładana na miejsca zniekształceń słoniowacistych). B. monnieri oczyszcza krew, posiada właściwości przeciwmikrobowe, jak również uważa się że nadaje skórze ładną cerę i połysk, stymuluje rozwój skóry, włosów i paznokci.
- Nowotwory. W Indiach i na Sri Lance, Bacopa monnieri jest tradycyjnie stosowana w leczeniu nowotworów. Od stuleci uważano że zioło to oczyszcza krew, i obecnie jego właściwości wychwytywania wolnych rodników są dobrze udowodnione.
Wyniki testów In vitro i na zwierzętach z ekstraktami z Brahmi i wyizolowanymi z niej związkami, pokazują że zioło to powoduje chamowanie wzrostu lub apoptozę takich typów nowotworów jak rak piersi, płuc, okrężnicy, carcinosarcoma, papiloma i melanoma.
- Schorzenia układu moczowego. Bacopa monnieri jest tradycyjnie uważana za zioło tonizujące nerki i spożywana w celu leczenia dolegliwości nerek i zaburzeń pracy dróg moczowych. Posiada ona właściwości przeciwzapalne i moczopędne i dlatego jest efektywna w leczeniu obrzęków (co potwierdzono w testach na zwierzętach). W Sushruta Samhita, Brahmi jest przypisana jako zielenina na choroby układu moczowego i kamienie nerkowe. W systemie medycyny Siddha, roślina ta jest spożywana na uczucie pieczenia podczas oddawania moczu.
W Rajastanie, podgrzana pasta ze świezej Brahmi jest przykładana na podbrzusze aby leczyć stany zapalne dróg moczowych.
- Stany zapalne. B monnieri jest powszechnie używana w leczeniu szerokiego zakresu schorzeń wywołanych przez lub związanych z zapaleniem, takich jak : ostre zapalenie krtani, astma, zapalenia układu pokarmowego, obrzęki, schorzenia artretyczne, dermatozy czy nawet zapalenia nerwów układu obwodowego i mózgu.
Przeciwzapalne działanie Brahmi zostało potwierdzone jako znaczne w testach na obrzękach i artretyźmie u zwierząt. Inne badania wykazały że zioło to hamuje uwalnianie zapalnych cytokin z komórek mikrogleju i hamuje enzymy związane z zapaleniem mózgu.
- Cukrzyca. Brahmi jest tradycyjnie stosowana w leczeniu cukrzycy, a rezultaty kilku różnych badań potwierdziły przeciwhiperglikemiczne działanie tej rośliny.
- Osłabienie fizyczne i seksualne. Bacopa monnieri jest tradycyjnie używana jako ogólny tonik aby zwiększyć psychiczną i fizyczną witalność, oraz jako afrodyzjak. Według tekstów Atharvaveda'y, wzmacnia ona ciało do przezwyciężania słabości fizycznych i seksualnych i poprawia jakość nasienia. Jest ona przepisywana na anoreksję, anemię, astenię, impotencję i przedwczesne wytryski.
- Długowieczność. Przez tysiące lat Brahmi uważana była za zioło wspierające długowieczność, które odmładza zarówno umysł jak i ciało. Jej moc przedłużania życia, energityzacji i poprawiania jakości życia w wieku starczym opisywana była w najstarszych tekstach Ajurvedyjskich, gdzie zaliczano ją do najważniejszych ziół typu Medhya Rasayyana - leków na poprawę pamięci i funkcji kognitywnych. Shushruta przypisywał sok z tej rośliny w połączeniu z mlekiem jako część codziennej diety na polepszanie intelektu i zapobiegającej starzeniu.
Badania wykazały że ekstrakt z Brahmi w dawkach 300 i 600 mg na dzień, mogą poprawiać jakość życia u osób starszych poprzez poprawę zdrowia mentalnego i fizycznego, zwiększanie czujności i koncentracji skutkujące lepszym uczeniem się i zapamiętywaniem, zmniejszanie objawów depresyjnych i zwiększanie skuteczności w utrzymywaniu równowagi.
- Złamania kości. Brahmi jest tradycyjnie uważana za zioło pomocne w regeneracji przy złamaniach kości. W Rajastanie, ok. 5 g sproszkowanych liści Bakopy monnieri zmieszane z 2 lub 3 ziarnami czarnego pieprzu, są podawane jednorazowo na złamania kości.
- Ukąszenia węży i użądlenia skorpionów. W ponad tysiącletnich tekstach Agni Purana, napisano że Bacopa monnieri jest ,, niszczycielem trucizn ''. Sok ze świeżej rośliny lub wywar pity jest jako antidotum na ukąszenia węży i użądlenia skorpionów. Na ukąszenia węży, wywar ze sproszkowanych lisci jest czasem pity zmieszany z gorącym krowim mlekiem, podczas gdy sok z rośliny zmieszany z olejem rycynowym stosowany jest zewnętrznie w miejscu ukąszenia.
- Zachrypniecie i problemy z mową. Brahmi jest tradycyjnie stosowana w kuracji na zachrypnięty głos i problemy z mową, uważa się że podnosi ona siłę mowy i poprawia płynność głosu. W tym celu w Rajastanie roślina ta jadana jest podsmażana w ghee.
- Nadciśnienie. Na Sri Lance, Bacopa monnieri jest czasami używana do obniżania nadciśnienia. Badania wykazały że zioło to wzmaga wykorzystywanie tlenku azotu w organiźmie i poprawia funkcjonowanie mięśni naczyniowych, przez co normalizuje ciśnienie krwi.
- Robaki jelitowe. W Assamie, Bacopa monnieri używana jest do zwalczania zakażeń pasożytami robaczymi u dzieci.
- Opieka nad dziećmi i niemowlętami. Brahmi podnosi znacząco poziom IQ, ogólną czystość i zdolność rozumowania, wzorce behawioralne, pewność siebie, koncentrację i pamięć u dzieci. Podnosi ona poziom serotoniny powodując relaksację i dlatego jest bardzo pomocna w przypadkach rozdrażnienia, niecierpliwości i nadpobudliwości.
Badania pokazały że bakozydy wyizolowane z Bakopy monnieri są wysoce aktywnymi związkami wykazującymi działania ochraniające neurony u niemowląt z hipoglikemią. Dlatego wielu naukowców uważa że ekstrakty z Bakopy mogą być skuteczne w ochronie mózgów u noworodków, przeciw hipoglikemicznemu uszkodeniu mózgu.
Na Sri Lance, jedna łyżeczka naparu z młodych pędów Brahmi jest podawana noworodkom na zaparcia.
Sok z liści jest podawany dzieciom jako lek na gorączkę i bronchit oraz aby przynieść ulgę w przypadkach biegunki.
Zewnętrznie Bacopa monnieri jest stosowana na różne sposoby w leczeniu różnych schorzeń :
- Okłady z ugotowanej rośliny są przykładane na klatkę piersiową u dzieci cierpiących na bronchit i innego rodzaju kaszle.
- Pasta ze świeżej Brahmi jest przykładana na słoniowaciznę i reumatyzm.
- Sok z liści połączony z petroleum jest używany miejscowo na reumatyzm.
- Sok z rośliny jest używany do obmywania poparzeń, zacięć i ran.
- Pasta z rośliny jest stosowana trzy razy dziennie w leczeniu pęcherzy.
- Podgrzana pasta ze świeżej Brahmi jest przykładana na brzuch i podbrzusze w celu leczenia bólów brzusznych i stanów zapalnych dróg moczowych.
- Olej z Bakopą monnieri jest używany do masażu na przewlekłe bóle głowy i zespół wyczerpania intelektualnego mózgu (brain fag syndrome, BFS).
- Sok z rośliny połączony z olejem rycynowym jest stosowany w miejscach ukąszeń węży.
- Wywar z Brahmi jest używany do obmywania owrzodzeń.
Związki chemiczne zawarte w Bakopie monnieri
Bacopa monnieri zawiera : alkaloidy (brahmine, herpestine, nicotine), taniny, glikozydy (glikozydy nasercowe), flawanoidy, fenole, chinony, kumaryny i fitosterole (stigmastanol, beta-sitosterol i stigmasterol). Ale najważniejsze związki bioaktywne tego zioła to jego saponiny, jako że dowiedziono że są one odpowiedzialne za większość właściwości nootropicznych Brahmi. Saponiny w B. monnieri są to głównie saponiny trójterpenowe charakterystycznego typu dammarene nazywane łącznie jako ,, bakozydy (bacosides) '', z grupą jujubogenin lub pseudo-jujubogenin jako jednostką aglikonową. Zawiera ona również hersaponin, monnierin, bacogenins, betulic acid, d-mannitol, apigenin, jujubogenin, pseudojujubogenin, monnierasides, cucurbitacins, plantainoside B, wogonin, oroxidin, luteolin, luteolin-7-glucoside and luteolin-7-glucuronide.
Dawkowanie, Przeciwwskazania i Efekty uboczne
W Medycynie Ajurwedyjskiej Brahmi jest przeważnie przepisywana w postaci całej świeżej lub suszonej rośliny w połączeniu z mlekiem. Współczesne badania dały dobre uzasadnienie tej metodzie, jako że testy wykazały że słaba biodostępność bakozydów Bacopy monnieri jest znacznie polepszana dzięki obecności olei emulsujących.
Obecnie istnieje kilka dostępnych na rynku preparatów ze standaryzowanymi ekstraktami z Bacopy monnieri na zawartość bakozydów, niektóre z nich są stosowane klinicznie w Indiach, USA i Australii.
Tradycyjnie przepisywane dawki czystego zioła Brahmi są różne. W medycynie Ajurwedyjskiej jest to zazwyczaj, świeży sok 10-20 ml, sproszkowana cała roślina 3-5 g, sproszkowany korzeń 500 mg. Ale znaleźć można również i takie recepty - ,, 5-10 g niestandaryzowanego proszku, 8-16 ml naparu, i 30 ml syropu dziennie (Brahmi). Dawki 1:2 płynnego ekstraktu 5-12 ml dziennie dla dorosłych i 2.5-6 ml dziennie dla dzieci w wieku 6-12 lat.'' , '' 30ml soku dwa razy dziennie, rano przed śniadaniem i dwie godziny po kolacji, dla poprawienia pamięci i lepszego uczenia się. Można dodać miód bo sok jest gorzki. ''
Spożywanie Bakopy monnieri w dawkach terapeutycznych jest uznawane za bezpieczne, co potwierdzone zostało zarówno badaniami klinicznymi jak i testami laboratoryjnymi.
Niemniej jednak zioło to może powodować objawy gastryczne u osób z chorobą trzewną, syndromem zaburzeń absorbcji tłuszczów, niedoborem witamin A,D,E lub K, dyspepsją lub istniejącą wcześniej cholestazą, ze względu na wysoką zawartość saponin w tym ziole.
Niepożądane efekty spożycia B. monnieri występują rzadko u ludzi. Najczęściej zanotowanymi i statystycznie istotnymi symptomami są nudności, skórcze brzuszne, zwiększona ruchliwość jelit - zwiększona częstotliwość defekacji lub biegunka, i niestrawność. Mniej częstymi efektami ubocznymi są m.in. ospałość, bóle głowy, palpitacje, suchość w ustach, pragnienie, zmęczenie, bezsenność i żywe sny.
Brahmi jest nie tylko zalecana jako tonik na rozdrażnienie u kobiet w ciąży według medycyny Ajurwedyjskiej, ale również tradycyjnie używana jako zioło chroniące przed poronieniami. Jednakże nie ma wystarczających naukowych informacji na temat bezpiecznej dawki stosowania tego zioła podczas ciąży.
Interakcje z lekami
Badania na zwierzętach wykazały że działanie chlorpromaziny (leku podobnego do perfenazyny, prochlorperazyny, tiorydazyny), zostało wzmocnione przez jednoczesne podawanie ekstraktu z Bakopy monnieri.
Bacopa monnieri wykazała u zwierząt obniżenie toksyczności morfiny i fenytoiny. U myszy podawanie BM z fenytoiną znacząco odwracała zaburzenia mentalne wywołane fenytoiną, co objawiało się przez poprawę w przyswajaniu i zachowywaniu pamięci.
Brahmi wykazała również (choć niekonsekwentnie) posiadanie działania sedatywnego, dlatego zalecana jest ostrożność w łączeniu jej z innymi lekami sedatywnymi. Zarówno maceraty i 95% alkoholowy ekstrakt z BM potęgował sen wywołany przez fenobarbital.
ZASTOSOWANIE WETERYNARYJNE
W Indjach Brahmi jest tradycyjnie używana jest do leczenia epilepsji u zwierząt.
Badania wykazały ze alkoholowy i w mniejszym stopniu wodny ekstrakt z całej rośliny Brahmi, działa uspokajająco na psy.
W Rajastanie, pasta z liści Bacopy monnieri jest stosowana 3 razy dziennie przez tydzień na opuchnięcia nóg u zwierząt.
BACOPA CAROLINIANA
Źródła
'' Rasayana: Ayurvedic Herbs for Longevity and Rejuvenation '' - H.S. Puri, CRC Press 2002
'' Herbal Treatment of Major Depression: Scientific Basis and Practical Use '' - Scott D Mendelson, CRC Press 2019
'' Indian Herbal Remedies '' - C. P. Khare, Springer 2004
'' Essential Herbs and Natural Supplements '' - Lesley Braun and Marc Cohen, Elsevier Health Sciences 2017
'' Indian Medicinal Plants: Uses and Propagation Aspects '' - Srinath Rao and Akula Ramakrishna, CRC Press 2020
'' Bioactive Molecules and Medicinal Plants '' - Kishan Gopal Ramawat, Jean-Michel Mérillon
Springer Science & Business Media 2008
'' Natural Medicines: Clinical Efficacy, Safety and Quality '' - Dilip Ghosh, Pulok K. Mukherjee, CRC Press 2019
'' Veterinary Herbal Medicine '' - Susan G. Wynn, Barbara Fougere, Elsevier Health Sciences 2006
A systematic review of the Ayurvedic medicinal herb Bacopa monnieri in child and adolescent populations - James D. Kean (BSc (Hons)), Luke A. Downey (PhD), Con Stough (PhD)
Ethnic uses and Conservation Practices of Some Plants with Major Medicinal Potential by the Tribal Community in India - Chandan Kumar Acharya
Bacopa monnieri and Their Bioactive Compounds Inferred Multi-Target Treatment Strategy for
Neurological Diseases: A Cheminformatics and System Pharmacology Approach - Rajendran Jeyasri, Pandiyan Muthuramalingam, Vellaichami Suba, Manikandan Ramesh and Jen-Tsung Chen
Super szczególowy artykuł, odkryłam bacopę w leczeniu neuropatii, bardzo pomaga. Czy zna Pan jeszcze inne zioła na ból neuropatyczny związany z boreliozą?
OdpowiedzUsuńDziękuję. Na bóle neuropatyczne polecałbym ziele Passiflory incarnata, Scutellaria baicalensis też ponoć jest dobra, ale i bardziej powszechne zioła takie jak Waleriana czy Melisa też mogą być bardzo efektywne. A na samą borelioze to poza naszymi ziołami takimi jak Szczeć zdecydowanie polecam spróbować Houttuynia cordata.
UsuńBardzo ciekawy artykuł na temat! To roślina, której wcześniej nie znałem, więc bardzo się cieszę, że mogłem poszerzyć swoją wiedzę.
OdpowiedzUsuńTwoje opisy o właściwościach leczniczych Zapizś są fascynujące. Zauważyłem, że szczególnie podkreślasz jej wpływ na układ trawienny i zdolność do łagodzenia problemów żołądkowych. Z pewnością będę szukał tej rośliny w sklepach zielarskich, aby wypróbować jej działanie na sobie.
Możliwość stosowania Zapizś w formie naparu wydaje się bardzo praktyczna. Często korzystam z różnych naparów ziołowych, więc chętnie dodam Zapizś do mojej kolekcji. Czy polecasz jakieś konkretne proporcje do przygotowania naparu, aby uzyskać najlepsze efekty?
Interesujące jest też zastosowanie Zapizś w tradycyjnych recepturach kulinarnych. Kto by pomyślał, że można jej używać jako przyprawy! Czy masz może jakieś sprawdzone przepisy, które można by wypróbować?
Dzięki za ten wpis – teraz wiem, że warto poszukiwać i eksperymentować z mniej znanymi ziołami. Będę śledzić kolejne Twoje publikacje z nadzieją na więcej inspiracji!